...Məşhur filmdə deyildiyi kimi, görüş yerini dəyişmək olmaz...  Vaşinqtonu, Brüsseli gəzən xarici işlər nazirləri yenə də hərlənib-fırlanıb Moskvaya gəldilər. Çünki yoldaş Zaxarova da, yoldaş Peskov da buyurdular  ki, örkən nə qədər uzun olsa da, doğanaqdan keçər... Lavrov-Kələntaryan da dedi ki, gəlin bura, əlimizdən heç hara qaça bilməzsiniz... Və görüşdən sonra sülh haqqında çox “qətiyyətli” danışdı... Buyurdu ki, guya tərəflər yekun razılaşmaya yaxındır...  İndi növbədə Ukraynanı tam işğal edib diz çökdürməkdən əl çəkməyən Putinin vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan başçıları görüşüdür... Təki xeyirli-uğurlu olsun. Tezliklə Moskvanın himayəsi altında sülh müqaviləsi imzalansın və silahlar sussun və hər iki tərəfdən itkilər dayansın...

 

Amma yalnız sadəlöhv, dünyadan xəbərsiz adamlar inanar ki, Kreml Azərbaycanın da, Ermənistanın da, ən azı, 90 faiz müstəqilliyini əlindən almamış, hər iki ölkəni Amerikadan, Avropadan, Türkiyədən tam uzaqlaşdırmamış, bir sözlə özünə tam baş əydirməmiş, sındırmamış Qarabağ məsələsini yenə bir 40-50 il müddətinə dondura və iki ölkə arasında sülh yarada...  Və nə qədər ki, Moskva ayaqdadır, Bakı və İrəvan isə Vaşinqton və ya Brüsselin moderatorluğu altında sülh əldə etməyə cəhd göstərir, o vaxtadək sərhədlərimizdə və Qarabağdakı təmas xəttində təxribatlar, itkilər davam edəcək. Bu, artıq aksiomdur...

 

İndi Rusiya Ukrayna bataqlığında çox dərinə batıb- çabalayıb canını qurtarmağa çalışır və “ayı” “caynaq”larını hər tərəfə atır... O yapışdığı yerdən qan çıxarmaq bahasına olsa da,  qurtulmağa cəhd edir... Putin isə hələ də ümidlidir ki, o, Ukrayna bataqlığından nəinki qurtulacaq, hətta bu “möhtəşəm qələbə”dən sonra digər “tarixi Rusiya torpaq”larını da “azad edəcək”, yəni  keçmiş müttəfiq respublikaları, o cümlədən Azərbaycan və Ermənistanı da işğal edib yenə “bir bayraq altında birləşdirəcək”... Və Kreml bu işdə öz həyasızlığı, vicdansızlığına, öz əsgər, canlı qüvvə itkilərini hesaba almamaq qansızlığına, öz xalqını acından öldürmə bahasına olsa da, silahlana bilmə xislətinə, raketləri, nüvə bombalarıyla, kiber-texnoloji vasitələrlə şantaj etmə  “istedadı”na və bir də Likaşenko kimi diktatorlara, həmçinin, keçmiş müttəfiq respublikalarındakı nəhəng agentura, satqın, yaltaq, vəzifədən, puldan ötrü analarının əmcəyini kəsməyə hazır olan “5-ci kalon” nümayəndələrinə və s. güvənir... Düzdü, çox böyük ehtimalla, Rusiya Ukrayna bataqlığından çıxa bilməyəcək. Çıxsa da, əvvəlki yırtıcı, nəhəng Şimal ayısı kimi yox, ancaq mığmığa, ağcaqanad tuta bilən kərtənkələ kimi çıxacaq... Amma, Allah eləməmiş, olmadı elə-oldu belə, Moskva Ukraynanı, Zelenskini hakimiyyətini diz çökdürsə, bax, onda Azərbaycanla Ermənistan arasında artıq Sovet, yaxud Çar imperiyası dövründə olduğu kimi, “möhkəm sülh” yaranacaq...

 

Əslində, Qərb də, Amerika, Avropa da mələk deyillər. Onlar da Azərbaycana yağlı tikə kimi baxır, Ermənistanı da sadəcə, iqtisadi “yumruq” altında saxlamağa çalışırlar... Lakin Kremldən fərqli olaraq Vaşinqton, Brüssel və yaxud London da bizə silahla, torpaq itkisi ilə yox, “yumşaq” güclə - maliyyə, dollar, avro və insan haqları ilə təzyiq edirlər ki, bunlar ətrafında uyğun daxili və xarici siyasət olacağı təqdirdə ortaq məxrəcə gəlmək tamamilə mümkündür... 

 

İrana gəldikdə, bu ölkədəki rejim də öz hayındadır... Və Rusiyanın çökəcəyi halda onun da sonuna sayılı günlər qalacaq... O halda heç Qarabağ, Ermənistan məsələlərinə heç barmağını da uzada bilməyəcək...

 

Xülasə, nə qədər ki, Rusiya ayaq üstədir, Minsk Qrupunun dövründə olduğu kimi, hələ paytaxtları çox gəzəcəyik... Və  Vaşinqtondan, Brüsseldən ayağımızı kəsmək üçün Moskva daim hər iki ölkədəki agentura şəbəkələri vasitəsilə sərhəddə, yaxud Qarabağda qanlı təxribatlar törətməklə sülh prosesini pozmaqda davam edəcək... Bu üzücü dolanbacdan qurtulmağın iki yolu var.  Onlardan biri Rusiyanın Ukraynada tam məğlub olub çökməsi, parçalanmasıdır. Bunun üçün Azərbaycan və Ermənistanın yeganə borcu bu işğalçı ölkəyə zərrə qədər də olsun, iqtisadi, maliyyə və s. dəstək verməməkdir.  İkinci yol isə ondan ibarətdir ki, həm Bakı, həm İrəvan sərhədlərdə, yaxud təmas xəttində Kremlin xətti ilə təxribat törədən agentura şəbəkəsini ciddi şəkildə izləyib ifşa etməli və zərərsizləşdirməlidir. Paşinyan 11 aprel Dığ təxribatı zamanı həmin şəbəkəyə işarə etmişdi. Amma işarə ilə iş bitmir... Əgər hər iki ölkə deyilən şəbəkəni zərərsizləşdirməyi bacarsa, bununla Rusiyanın əlindəki əsas təzyiq rıçaqı əlindən çıxmış olar və Azərbaycan və Ermənistan özləri istəmədikcə onları döyüşdürməyi bacarmaz...  Kremlə qarşı bu addımı atmaq indiki durumda o qədər də real görünməsə də, Ukrayna “bataqlığı”nı nəzərə alanda mümkünsüz də deyil... Və nə qədər ki, bu iki mümkün yoldan biri baş tutmayıb, Ermənistanla “sülh” və Yuxarı Qarabağı, Xankəndini, Xocalını, Ağdərəni, Sərsəng su anbarını və s. öz yurisdiksiyamıza qaytarılması prosesi qır-saqqız kimi uzanacaq...

 

Sultan Laçın