(Əvvəli burada: //moderator.az/az/ekskluziv/632314/zaur-rzayevin-yerine-elbrus-orucov-komandir-teyin-olunmasaydi-susa-isal-edilmezdi/)

 

“O vaxtkı müdafiə naziri Rəhim Qazıyevin sonrakı açıqlamalarında 1992-ci il aprelin 30-da Laçın alayının ləğv olunmasıyla bağlı əmrin verilməsinə əsas səbəbkar kimi günahlandırdığı Müdafiə Nazirliyinin sabiq Baş Qərargah rəisi Şahin Musayevə gəlincə o, peşəkar hərbçi və müdafiə nazirinin birinci müavini kimi müharibə zamanı keçirilən bütün əməliyyatlara rəhbərlik etməklə onların uğurla nəticələnməsinə bilavasitə cavabdeh idi. Bütün kadr dəyişiklikləri kadr təyinatlarını Şahin Musayev edirdi. Onun Yevlax şəhərində hərbi qərargahı vardı ki, Şuşa və Laçın işğal olunan dövrdə də oradan hərbi əməliyyatların gedişatına daim tam nəzarət edirdi.  Yadımdadır ki, onun Baş Qərargah rəisi kimi müavini olan Səfər Əbiyev isə çox vaxtlar Ağdam və yaxın bölgələrdəki döyüş əməliyyatlarına nəzarət etməklə məşğul idi. 

 

Bir sözlə, 1992-ci il yanvarın sonlarından həmin il may ayının 18-dək, yəni Laçın işğal edilən  günlərədək Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyinə faktiki olaraq  general-mayor Şahin Musayev rəhbərlik edirdi. Təəssüf ki, Şuşa və Laçının işğalından sonra Şahin Musayev qısa müddətdə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunsa da, az sonra Moskva onu özünün qanadları altına alaraq müəmmalı şəkildə Azərbaycandan qaçmasına şərait yaratmışdı... Sonradan – 1995-ci ilin avqustunda o, bir neçə digər general və zabitlə bərabər Azərbaycan Prezidentinə qarşı sui-qəsd cəhdində günahlandırılaraq barəsində cinayət işi qaldırılsa da və bir neçə il sonra Moskvada hüquq-mühafizə orqanları ilə birgə aparılmış əməliyyat tədbirləri nəticəsində  Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən həbs olunsa da, Rusiyanın Baş Prokurorluğu Azərbaycanın onun ekstradisiya olunması ilə(təhvil verilməsi) bağlı haqlı tələbini yerinə yetirməmiş və general Şahin Musayev həbsdən azad olunmuşdu.  Bundan sonra  o vaxtkı daxili işlər naziri Ramil Usubov dövlət başçısı Heydər Əliyevin tapşırığı ilə Moskvada Şahin Musayevlə görüşüb ona hakimiyyətin tələblərini çatdırıb və Bakıya dönməsini tövsiyə edib. Lakin Şahin Musayev birmənalı olaraq bildirib ki, “mən Bakıya dönməyəcəyəm. Heç sizlər də məni ekstradisiya edə bilməyəcəksiniz. Çünki mən Rusiya Ordusu Baş Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşıyam. Onlar məni sizə təhvil verməzlər”. Bu barədə sabiq daxili işlər naziri, general-polkovnik Ramil Usubov 2018-ci ilin mayında "Azərbaycan” qəzetinə müsahibəsində ətraflı danışıb(bax: //report.az/hadise/ramil-usubov-heyder-eliyeve-qarsi-sui-qesdde-ittiham-olunan-sahin-musayev-dedi-ki-bas-kesfiyyat-i-daresinin-emekdasiyam/)...

 

Artıq sabiq nazirin bu müsahibəsindən sonra, yəqin ki, artıq heç kəsdə keçmiş Baş Qərargah rəisi Şahin Musayevin “QRU”-nun, yəni Rusiya Ordusu Baş Kəşfiyyat İdarəsinin agenti kimi öz vətəni -Azərbaycana xəyanət etməsi və ən azı, 1992-ci ilin yanvar-fevral aylarında baş vermiş Daşaltı, Malıbəyli, Quşçular, Qaradağlı və s. faciələrindən və Xocalı soyqırımından başlayaraq Şuşa və Laçının işğalında da bilavasitə aparıcı rol oynadığına şübhə qalmayıb. Şuşanın işğalından neçə illər sonra olsa da, o, özü Azərbaycanın daxili işlər naziri ilə söhbətində “QRU” agenti olduğunu etiraf edib...

 

O da diqqətəlayiq faktdır ki, söhbətimizin ötən hissəsində barəsində qısaca bəhs etdiyimiz hazırda general-mayor olan Elbrus Orucov məhz həmin xəyanətkar general-mayor Şahin Musayevin Baş Qərargah rəisi kimi hazırladığı və müdafiə  naziri Rəhim Qazıyevə imzalatdığı əmrlə Şuşa və Laçın ərazisinə briqada komandiri və komendant olaraq göndərilib. Özü də Zaur Rzayev kimi vətənpərvər və peşəkar hərbçinin yerinə... 

 

Bundan sonra Şuşa və Laçının işğalı zamanı şahidi və iştirakçısı olduğum faktları nəql etdikcə, məntiqi mülahizələri dinlədikcə oxucularda  Elbrus Orucovun həmin bölgələrin işğalında törətdiyi günahlar barədə aydın təsəvvür yaranacaq...

 

...Vəziyyətin son dərəcə ağırlaşması ilə əlaqədar 1992-ci il may ayının 4-ü və 5-də Cəbrayıl, Zəngilan və Qubadlı rayonlarında oldum. Oradakı vəziyyəti öyrəndim... Mayın 6-da Laçının ön cəbhə xəttinə gedib vəziyyətlə  yerində tanış oldum. Ermənistanın Gorus rayonu ilə sərhəd olan torpaqlarımızın müdafiəsində dayanan əsgərlərimizlə xeyli vaxt ərzində bir yerdə olduq. Onlarla ətraflı söhbət etdim. Həmin əsgərlərimiz Azərbaycan Texniki Universitetinin könüllü olaraq hərbi xidmətə- Vətənin müdafiəsinə gəlmiş tələbələri idi. Onları görəndə həmin vaxt orduda könüllü döyüşən oğlum Mehman yadıma düşdü...

 

...Mehman 1991-ci ildə 18 yaşı tamam olandan sonra ali məktəbin əyani bölməsində təhsil alarkən Vətən torpaqlarını düşməndən müdafiə etmək məqsədi ilə könüllü olaraq hərbi xidmətə çağırılması barədə rəsmi ərizə ilə müdafiə nazirliyinə müraciət etmişdi. Ərizəsinin nəticəsiz olduğunu görüb 1992-ci ilin martından həmin ilin dekabrınadək könüllü olaraq “OMON”-un kəşfiyyat dəstəsində xidmət etmişdi. Füzuli rayonunun Qacar, Yuxarı Yağlıvənd, Məlikcanlı, Xırmançı, Aris, Veysəlli və s. kəndlərinin düşməndən qorunması və azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak edirdi...”

 

...Laçında -Ermənistanla sərhəddə könüllü döyüşən tələbələrlə çay içib xeyli söhbət etdikdən sonra onlar xidmət etdikləri ərazidə vaxt tapıb əkdikləri ağacları mənə göstərdilər və hər an hücuma keçməyə hazır olduqlarını bildirdilər. Onlarla birlikdə oradakı ağır hərbi texnikaya, xüsusən də “BTR”-lərə(zirehli trasportyor-ZTR) diqqət yetirəndə  məlum oldu ki, onlardan nasaz vəziyyətdə olanları daha çoxdur. Döyüşçülərimizə söz verdim ki, orada mənimlə  birlikdə olan Laçın rayonu icra başçısının müavini Səlim Səlimovla sabah Gəncədəki hərbi hissəyə gedib oradakı mexaniklərdən bir neçəsini Səlim müəllimlə birlikdə bura göndərəcəyəm ki, həmin nasaz zirehli maşınları təmir etsinlər...

 

Biz səngərlərdə olan müddətdə erməni silahlılarıyla atışma başladı. Bizimkilər düşmənlərdən birini vurub yerə sərdilər. Digər ermənilər “BMP”(PDM-piyadaların döyüş maşını) ilə gəlib onu götürməyə cəhd etdilər. Lakin döyüşçülərimiz davamlı atəş açaraq buna imkan vermədilər... 

 

Sərhəd boyu səngərlərdə dayanan əsgərlərlə görüşüb onların problemləri ilə maraqlandım. Bəzi yerlərdə sal qaya  olduğuna görə səngərin qazılması mümkün olmamışdı. Əsgərlərimizlə həmin açıq yerlərdən yüyürərək keçərkən düşmən tərəf bizi atəşə tuturdu. Ancaq bizimkilərin sərrast cavab atəşləri onları susdururdu...  

 

Onu da deyim ki, düz 31 il öncə gəzdiyim Laçın rayonunun Ermənistanla sərhəd səngərlərində bu gün – 2020-ci ilin 44 günlük savaşındakı qələbəmizdən sonra yenə də Azərbaycan hərbçilərinin səngərlər, postlar qurduğunu, sərhəd-buraxılış məntəqəsi yaratdığını  biləndə, onların video və foto-görüntülərini görəndə təsəvvürolunmaz qürur hissi duyuram...

 

...1992-ci ilin mayında Laçında Ermənistanla sərhəddəki əsgərlərimizin vətənpərvərliyi, qorxmazlığı, qeyrəti və mərdliyi məni çox sevindirdi. Ümumiyyətlə, müharibə bölgələrində olduğum bütün illər(1988-1992-ci illər) ərzində əsgərlərimizin əksəriyyətinin yüksək döyüş əhval-ruhiyyəsində olduqlarını çox görmüşəm. Həmişə işləri korlayan onlara yuxarıdan rəhbərlik edənlər və hakimiyyətə can atan torpaq dəllalları olub.  Yoxsa heç vaxt bizim torpaqlar işğal edilə bilməzdi...

 

Səlim Səlimovla belə qərara gəldik ki, mayın 7-də səhər tezdən Laçından birbaşa Gəncəyə gedək. 1992-ci il mayın 7-də səhər saat 9-da Gəncəyə çıxmağa hazırlaşırdıq ki, həmin vaxt Laçın rayon polis şöbəsinin rəisi olan Akif Səlimov qonaq evinə gəldi. O, məlumat verdi ki, düşmən qüvvələri 1992-ci ilin fevralından bağlanmış Laçın-Şuşa yolunu nəzarətdə saxladıqları  Kiçik Kirs yüksəkliyini mayın 6-dan 7-ə keçən gecə tərk ediblər. Artıq Şuşaya yol açıqdır...

 

Bunu eşidən kimi biz mayın 7-də Şuşaya yollandıq və bütün günü orada olduq.  Şuşadakı hərbi briqadada xidmət edən əsgər və döyüşçülərin sayının azalmasını bildikdən sonra real  hücum təhlükəsi ilə üz-üzə qalan şəhərin etibarlı müdafiəsinin təşkil olunması, yəni əlavə qüvvələrin göndərilməsi məqsədi ilə telefonla müdafiə naziri Rəhim Qazıyev və  Baş Qərargah rəisi Şahin Musayevlə danışdım...

 

(Davamı var)

 

 

Təqdim etdi: Sultan Laçın