Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Ukraynanın sabiq baş naziri Arseni Yatsenyuk Boston qlobal forumunda çıxışında bəyan edib. Çıxışın mətni "QORDON"  internet nəşrində dərc edilib.

 

"Mən Rusiyanın Ukraynaya hücum etməsini gözləyirdimmi?

 

Bəli, gözləyirdim, amma Ukraynada bu qədər vəhşiliyi və dəhşətli cinayətləri gözləmirdim. XXI əsrdə bunun baş verməsinə inanmaq çox çətindir.

 

Biz baş verənləri təhlil etməli, səbəblərini aydınlaşdırmalı, Ukraynanın yenidən qurulması, güclü olması və azad dünyanın xilas edilməsi yollarını tapmalıyıq.

 

Bu, niyə baş verib?

 

Bunun yeganə izahı Putinin Rusiya və ya sovet imperiyasının bərpasına yönələn ideologiyasıdır.

Rusiya və Putinlə nə baş verib? Bu, yeni ideologiya olan raşizmdir. Bu, nasist ideologiyasının surətidir. Və yaratdığı bu ideologiya onun ölkəsinin əsasını təşkil edir.

Putin nəyə nail olmaq istəyir? Heç şübhəsiz, o, bütün Ukraynanı zəbt etmək istəyir. Bu, onun 2004, 2014 və indi, 2022- ci illərdə məqsədi olub. O, heç vaxt bu məqsədinə çatmayıb və heç vaxt çatmayacaq. Onun Kiyevi və Ukraynanı zəbt etmək planı vardı. O, iflasa uğradı. Onun növbəti məqsədi nədir? Putin artıq Belarusu ilhaq edib. O, Qazaxıstanda xüsusi təsir əldə etmək istəyib. Və əgər biz Putini dayandırmasaq, o, daha da irəliyə gedəcək, Gürcüstanı və Moldovanı zəbt edəcək, NATO- nu, o cümlədən Baltik ölkələrini təhdid edəcək. O, NATO- nun parçalanmasını, ABŞ və azad dünyanın zəifləməsini istəyir.

 

Bu müharibə və vəhşiliklərə görə kim məsuliyyət daşıyır?

 

Kimsə deyir ki, yalnız Putin. Şübhəsiz, Putin nasist xislətli lider olaraq suveren Ukraynaya qarşı bu təcavüz üçün əmr verib. Amma Putin tək deyil. Onun ordusu, onun əsgərləri- Rusiya əsgərləri  insanlığa qarşı və hərbi cinayətlər törədir, işgəncələr verir, zorlayır, oğurlayırlar. Ona görə də Putin, onun əlaltıları, onun ordusu və, bunu vurğulamaq istəyirəm, Rusiya xalqı  məsuliyyət daşıyır. Axı rusiyallların böyük əksəriyyəti Ukraynaya qarşı təcavüzü dəstəkləyir. Təsəvvür edə bilirsinizmi, rusiyalıların 70 faizi mülki Ukrayna vətəndaşlarına qarşı vəhşiliklərə dəstək verir.

 

Bizim tərəfimizdən səhvlərimiz varmı?

 

Bəli, açıq deyirəm: son 20 ildə barışıq siyasəti faktiki olaraq Putinə Gürcüstana müdaxilə etməyə, Suriyada cinayətlər törətməyə, Krımı qanunsuz ilhaq etməyə və Ukraynaya hərbi müdaxiləyə yol açıb. Rusiyanın Avropaya iqtisadi və energetik inteqrasiya edilməsi yolu ilə sakitləşdirmək ideyası iflasa uğrayıb. Biz Putinin açıq təhdidlərini görməzdən gəlmişik. Məsələn, təhlükəsizlik üzrə Münhen konfransında o, açıq deyib ki, Sovet İttifaqını bərpa etmək istəyir.

 

Bizin indi məqsədlərimiz nədən ibarətdir? Biz azad dünya və azad ukraynalıların məqsədi nədir?

 

Ən vacib və kritik məqsəd Ukraynanı və ukraynalıları xilas etməkdir. Təsəvvür edin, 12 milyon insan ölkəni tərk edib və ya daxildə məcburi köçkünə çevrilib. Bu, Massaçusets əhalisindən iki dəfə çoxdur. Bunlar sadə insanlar, uşaqlardır. İndi baş verənlər dəhşət doğurur. Ona görə də başlıca məqsədimiz Ukrayna dövlətinin ərazi bütövlüyüdür.

 

Növbəti prioritet dünyada azadlığı qorumaq və Avropa İttifaqı ölkələrini, azad dünyanın hər bir ölkəsini qorumaqdır.

 

İndi vəziyyət necədir?

 

Ukraynalılar şiddətlə döyüşür. Bu, cəsarətli döyüşdür. Və bütün dünya Rusiya ordusundan dəfələrlə güclü formada olan Ukrayna kişiləri və qadınlarına rəğbət bəsləyir.

 

Putin Qərb dünyasından bu cür yekdillik gözləmirdi. Birləşmiş Ştatlar antiHitler koalisiyasını xatırladan antiPutin koalisiyasını toplayıb. Beləliklə, bizim antiPutin koalisiyamız mövcuddur.

 

NATO daha da güclənib və genişlənməkdə davam edəcək.

 

Biz görürük ki, Rusiya ordusu hamının gözlədiyindən qat- qat zəifdir. Bu ordu büsbütün korrupsiyaya uğrayıb. Və biz döyüş meydanında sayının, zirehli texnikasının, ağır silahlarının az olmasına rəğmən, Ukraynanın silahlı qüvvələri daha güclüdür.

 

Rusiya ordusu ərazilərimizin az bir hissəsini zəbt edib, lakin Ukrayanın silahlı qüvvələri Rusiya tərəfindən ələ keçirilmiş ərazilərinin geri qaytarılması üçün genişmiqyaslı əkshücum həyata keçirməlidir.

 

Nə etmək lazımdır?

 

Heç şübhəsiz, Ukraynaya lazım olan fəaliyyət planı sizə yaxşı məlumdur.

 

Ən əsas məsələlərdən biri silahlanmadır. Həm müdafiə, həm də hücum üçün ağır silahlar lazımdır. Mən ABŞ və Avropa İttifaqının hər bir dövlətinə, o cümlədən Baltikyanı ölkələrə, Polşaya, Çexiyaya, Böyük Britaniyaya, hər bir dövlətə Ukrayna xalqına güclü və sarsılmaz dəstəyə görə minnətdaram.

 

Sanksiyalar. Həm əsas, həm də ikincili sanksiyalar zəruridir. Və biz ümid edirik ki, ikincili sanksiyalar da qoyulacaq, qoyulanlar isə sərtləşdiriləcək.

 

Energetika embarqosu haqqında çox müzakirələr aparılıb. Bəziləri bununla bağlı, məsələn, Almaniyada ÜDM- in güclü azalmasını proqnozlaşdırır. Ola bilsin ki, bu, qısamüddətli perspektivdə baş versin, amma uzunmüddətli perspektivdə baş verməyəcək. Avropa anlamalıdır ki, Rusiyanın energetik qarmağından qurtulmaq lazımdır.

Rusiya üçün energetika təkcə energetika deyil, həm də silahdır. Biz bunu 2014- cü ildə anlamışıq. Mən baş nazir olmuşam və Rusiyanın "Qazprom"undan asılılıqdan qurtulmağa qərar vermişəm. Və biz bunu bacarmışıq.

 

Ukraynaya genişmiqyaslı maliyyə dəstəyi lazımdır. İcazə verin bəzi rəqəmləri sadalayım.

 

Təsəvvür edin, bu ilin sonuna büdcə kəsiri təxminən 70 milyard dollar təşkil edəcək. Bizi çox böyük büdcə kəsiri gözləyir. Maliyyə və iqtisadi cəhətdən sağ qalmaq üçün Ukrayna Qərb dünyasından güclü maliyyə yardımı almalıdır. Məlumatlara görə, Ukrayna artıq 5, 2 milyard dollar yardım alıb. Lakin problem bundadır ki, 5, 2 milyard ümumi məbləğdən yalnız 221 milyon dollar yardım formasında alınıb. Yerdə qalanlar qaytarılacaq kreditlərdir. Ukrayna çox mürəkkəb maliyyə vəziyyətindədir. Biz bu borcları nə qısa, nə də orta perspektivdə qaytarmağa hazır deyilik.

 

Bütün bu itkiləri kompensasiya etmək üçün dünya yeni dünya nizamının yaradılması və Rusiya aktivlərinin müsadirə edilməsi zərurətini anlamalıdır. Rusiyanın dondurulmuş aktivlərinin ümumi məbləği 1 trilyon dollar təşkil edir. Təcili olaraq ABŞ- da, Avropa İttifaqının üzvü olan ölkələrdə, Böyük Britaniyada, İsveçrədə, bütün dünyada müvafiq qanunvericilik qəbul edilməlidir ki, aktivlərin həbs edilməsinə və satışına imkan versin və onlar Ukrayananın bərpasına yönəldilsin.

 

Daha bir fövqəladə vacib məsələ günahkarların məsulliyyətə necə cəlb olunmasıdır. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin və BMT Beynəlxalq məhkəməsinin müasir hüquqi sistemi gerçəkdən səmərəli deyil. Putinə qarşı yeni Nürnberq prosesinə ehtiyac var. Və bu, Qərb dünyasının başlıca məqsədlərinin biri olmalıdır. Rusiya kimi BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvünün vəhşiliklər və insanlığa qarşı cinayətlər törətməsi tamamilə yolverilməzdir. BMT təcili olaraq dünyada sülhün və qayda- qanunun qorunması üçün islah edilməlidir.

 

Və demək istədiyim ən vacıb məsələ.

 

Mən Ukraynanın qalıb gələcəyinə inanıram. Mən buna möhkəm əminəm. Və biz yeni Ukrayna quracağıq. Daha güclü Ukraynanı. Avropa İttifaqı və NATO- nun üzvü olan Ukraynanı. Effektiv demokratiyası olan Ukraynanı. Liberal və effektiv iqtisadi sistemi olan Ukraynanı. Korrupsiyasız Ukraynanı. Qərb dünyasının güclü parçası olan Ukraynanı.

 

Hamınıza təşəkkür edirəm. Ukraynaya dəstək verən hər bir ölkəyə minnətdaram. Bu, bizim ümumi döyüşümüzdür. Və biz qalib gələcəyik!.."