"Uzun müddət süni intellekt ilə ünsiyyət psixi pozuntulara səbəb ola bilər" - Alimlər xəbərdarlıq edir

"Süni intellektlə uzunmüddətli ünsiyyət insan zehni və reallıq qavrayışına təsir göstərə bilər..."

Süni intellekt (AI) chat-botlarının istifadəçilər tərəfindən müxtəlif mövzularda söhbət yoldaşı kimi seçilməsi son zamanlar psixiatrların narahatlığına səbəb olub

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" nəşri yazıb.

Bu ilin statistikaları göstərir ki, bəzi insanlar uzun müddət süni intellektlə, o cümlədən "OpenAI"-nin Chat-botu ilə ünsiyyət nəticəsində delirium və digər psixi pozuntular yaşayı. Bu hallar nəticəsində bəzi insanlar intihar edib və bununla bağlı hüquqi iddialar ortaya çıxıb.

Psixi risklər və simptomlar

Süni intellekt chat-botlarından istifadə edən əksər insanların psixi sağlamlıq problemi müşahidə olunmasa da, süni intellektin geniş yayılması müəyyən riskləri də daşıyır. Rəsmi olaraq "süni intellekt səbəbli psixoz" anlayışı hələ mövcud deyil, lakin bəzi psixiatrlar aktiv istifadəçilərdə yaranan problemləri təsvir etmək üçün bu termini işlədirlər.

Psixi pozuntu, üç əsas meyara görə müəyyən edilir: halüsinasiya, qarışıq düşüncə və ya ünsiyyət, həmçinin delirium, yəni möhkəm, yanlış inanclar. Süni intellekt ilə əlaqəli hallarda əsas simptom deliriumdur: istifadəçilər elmi kəşf etdiklərinə, ağıllı maşın oyatdıqlarına, hökumət sui-qəsd mərkəzinə çevrildiklərinə və ya Tanrı tərəfindən seçildiklərinə inanırlar. Bu, qismən chat-botların istifadəçinin iddialarına razılaşma meyli və fantastik fikirləri dəstəkləməsi ilə izah olunur.

Tədqiqatlardan nümunələr

San-Fransiskodakı Kaliforniya Universiteti (UCSF) tərəfindən aparılan araşdırmada, psixi pozuntu tarixçəsi olmayan 26 yaşlı bir qadın Chat-bot vasitəsilə vəfat etmiş qardaşı ilə ünsiyyət qurduğunu düşünərək iki dəfə xəstəxanaya yerləşdirilib. Chat-bot ona "Sən dəli deyilsən" deyə cavab verib.

"Texnologiya delirium yaratmır, amma insan kompüterə bunu öz reallığı kimi təqdim edir və maşın bunu həqiqət kimi əks etdirir, yəni süni intellekt bu deliri dövrün iştirakçısına çevirir, - UCSF-dən psixiatr Kit Sakata bildirib. İrvaynda Kaliforniya Universitetindən professor
Adrian Preda isə əlavə edir: "Onlar insan münasibətlərini təqlid edirlər. Tarixdə buna bənzər heç bir şey olmayıb".

Rəqəmlər və ehtiyat tədbirləri

"OpenAI"-nin məlumatına görə, həftəlik aktiv istifadəçilərin yalnız 0,07 faizində psixi pozuntuların əlamətləri qeydə alınıb. Bununla belə, həftədə 800 milyon aktiv istifadəçi nəzərə alınsa, bu, 560 min insana bərabərdir. Nəşr yazır ki, GPT-4o modelinin təlim üsulu istifadəçiyə istədiyini deməyə meylli olub, bu da yanlış inancları gücləndirə bilərdi. "OpenAI" isə bildirib ki, avqustda təqdim olunan GPT-5 modeli istifadəçi təsdiqlərinə və psixi sağlamlıqla bağlı mənfi reaksiyalara görə daha az həssasdır.