"Qəzza üçün şans, İrana mesaj: Netanyahu-Tramp görüşünün əsas mövzuları" - "Vesty" (İsrail)

"Görüşdə əsas diqqət İran təhlükəsi və Qəzzada növbəti mərhələyə keçidə yönələcək..."

İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu bazar günü gecə, dekabrın 28-də ABŞ-a yola düşür. Səfərin əsas məqsədi ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşdür.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "vesty.co" nəşri yazıb.

Nəşr yazır ki, görüşdə Yaxın Şərq üçün həlledici məsələlər - İran təhlükəsi, Suriya və Livandakı vəziyyət, HƏMAS-ın tərksilahı və Qəzza bölgəsində müharibədən sonrakı mərhələyə keçid müzakirə ediləcək.

Görüşün 29 dekabrın ikinci yarısında Trampın Floridadakı Mar-a-Laqo iqamətgahında keçirilməsi planlaşdırılır. Əvvəlcə Misir prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisinin iştirakı nəzərdə tutulsa da, Qahirənin İsrail tərəfi ilə birbaşa təmasdan yayındığı üçün bu variant gündəmdən çıxarılıb.

İran amili: razılaşmadan hərbi ssenariyə qədər

Diplomatik mənbələr bildirir ki, görüşün əsas prioriteti İsrail və ABŞ-ın İran təhlükəsinə qarşı mövqelərinin uzlaşdırılmasıdır. Netanyahu Trampa İranın ballistik raket proqramındakı irəliləyişlər və Tehranın Yaxın Şərqdəki müttəfiqlərinə maliyyə və hərbi dəstəyini bərpa etməsi ilə bağlı kəşfiyyat məlumatlarını təqdim edəcək.

İsrail tərəfi ABŞ-İran razılaşmasından tutmuş İsrailin təkbaşına və ya ABŞ-la birgə hərbi əməliyyatına qədər müxtəlif ssenariləri gündəmə gətirəcək. Vaşinqton yeni qarşıdurmaya həvəsli deyil, lakin Netanyahu Trampdan hərbi əməliyyata "yaşıl işıq" almağa ümid edir.

Qəzza düyünü: ikinci mərhələ niyə gecikir?

Görüşün digər mühüm mövzusu Qəzza bölgəsidir. Tramp planın ikinci fazasına tezliklə keçid istəyir, İsrail isə bildirir ki, birinci mərhələ hələ tamamlanmayıb: Qəzzada hələ də öldürülmüş son girov - polis serjantı Ran Qvilinin cəsədi qalır. Bu, HƏMAS-ın razılaşma öhdəliklərini yerinə yetirmədiyini göstərir.

İsrail rəsmiləri HƏMAS-ın qəsdən prosesi uzatdığını, atəşkəsin pozulması hallarının bunun sübutu olduğunu bildirir. Mövqe dəyişməzdir: Qəzzada real gələcək yalnız HƏMAS-ın tərksilahı və bölgənin demilitarizasiyası ilə mümkündür.

ABŞ planları və İsrailin "qırmızı xətləri"

Vaşinqton Qəzzanın bərpasına tez başlamaq və bölgəni idarə edəcək "texnokrat kabinet" yaratmaq niyyətindədir. Bu təşəbbüslərin Trampa yaxın şəxslər tərəfindən irəli sürüldüyü bildirilir. İsrail tərəfi isə HƏMAS-la və ya Mahmud Abbas administrasiyası ilə əlaqəli fiqurların bu prosesə cəlb edilməsinə qarşı çıxır.

Bundan əlavə, tərəflər beynəlxalq sabitləşdirici qüvvələrin yaradılmasını da müzakirə edəcək. ABŞ bu qüvvələrdə Türkiyənin iştirakını istəyir, İsrail isə bu ideyaya qəti şəkildə qarşı çıxır və Ankaranın iştirakı halında "qırmızı xəttin keçiləcəyini" bildirir.

Netanyahu-Tramp görüşü Yaxın Şərqdə müharibədən sonrakı düzənin formalaşması üçün mühüm siqnallar verə bilər, lakin həm İran, həm də Qəzza mövzusunda mövqelərin üst-üstə düşməməsi danışıqları çətinləşdirir.