"Diplomatik masada sülh, cəbhədə isə təzyiq…"
Rusiya Ukraynada müharibənin dayandırılmasına dair təqdim olunan 20 maddəlik sülh planını yekun sənəd deyil, danışıqlar üçün ilkin baza kimi qəbul edir.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Bloomberg" nəşri yazıb.
Moskva üçün "başlanğıc nöqtəsi"
Nəşrin yazdığına görə, Moskva sənədi tam rədd etməyə tələsmir, lakin ona əsaslı dəyişikliklər etmək niyyətindədir. Kremlə yaxın mənbə bildirir ki, sülh planında Rusiya üçün vacib hesab edilən bir sıra müddəalar yoxdur.
Buna baxmayaraq, Moskva sənədi "soyuq başla" dəyərləndirməyə hazırdır. Rusiya xüsusilə NATO-nun şərqə doğru genişlənməsinə qarşı hüquqi zəmanətlər, Ukraynanın Aİ-yə üzv olacağı halda neytral statusu, eləcə də müharibədən sonra Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin sayına məhdudiyyətlər tələb edir.
Bundan başqa, Kreml rus dilinin statusu, Qərb sanksiyalarının ləğvi və dondurulmuş Rusiya aktivlərinin taleyi ilə bağlı aydınlıq istəyir. Mənbəyə görə, tələblər arasında Donetsk vilayətində nəzarətə götürülməmiş ərazilərdən Ukraynanın imtinası da var.
Kiyevin planı və əsas ziddiyyətlər
Prezident Vladimir Zelenskinin açıqladığı sülh planı Ukraynanın suverenliyinin təsdiqi, Rusiya ilə hücum etməmək razılaşması, təhlükəsizlik zəmanətləri və sülh dövründə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 800 min nəfər səviyyəsində saxlanılmasını nəzərdə tutur. Sənəddə həmçinin Ukraynanın müəyyən vaxtda Aİ-yə üzvlüyü də yer alır ki, məhz bu bəndlər Moskva üçün ən problemli məqamlar sayılır.
Enerji infrastrukturu üzərindən təzyiq
Bu proses fonunda Rusiya Ukraynaya qarşı enerji müharibəsini davam etdirir. "The Wall Street Journal" nəşri yazır ki, Moskva artıq bütün ölkəni qaranlığa qərq edə bilməyəcəyini anlayaraq, ayrı-ayrı regionlarda lokal böhranlar yaratmağa çalışır.
Ukrayna rəsmilərinin sözlərinə görə, bəzi gecələrdə enerji obyektlərinə 50-yə yaxın raket və dron zərbəsi endirilir. Xüsusilə Odessa və cəbhə xəttinə yaxın ərazilər hədəfə alınır. Zelenski isə hücumlarla Çin peyklərinin çəkilişləri arasında uyğunluqların müşahidə olunduğunu bildirir və bunu müharibəni uzadan təhlükəli tendensiya kimi dəyərləndirir.
Yekun mənzərə
Beləliklə, sülh planı mövcud olsa da, Rusiyanın irəli sürdüyü geniş siyasi və hərbi tələblər, eləcə də enerji infrastrukturu üzərindən aparılan təzyiq göstərir ki, müharibə həm diplomatik masada, həm də real cəbhələrdə davam edir. Mövcud sənəd hələlik razılaşmadan çox, çətin və uzun danışıqların başlanğıcı təsiri bağışlayır.