"Putinin ətrafında "sakitləşdirici filtr": kritik qərarlar necə formalaşır" - "The Washington Post"

"Avtoritar sistemlərdə lideri əhatə edən hər kəs gec-tez hakimiyyətin səhvlərinin iştirakçısına çevrilir..."

Rusiya prezidenti Vladimir Putin tənqidlərdən təcrid olunub və ətrafında daim Rusiyanın "uğurlarını" tərənnüm edən müşavirlərdən ibarət dairə formalaşıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Washington Post" nəşri yazıb.

Nəşr qeyd edir ki, generallar hərbi tapşırıqların yerinə yetirildiyi barədə raportlar verir, iqtisadçılar iqtisadi sabitliyi vurğulayır, mənbələrin bildirdiyinə görə hətta ABŞ da Kremlin üstünlüyünü qəbul edir kimi təqdim olunur.

"Sakitləşdirici filtr" və kompromislərin azalması

Ekspertlər bu vəziyyəti "sakitləşdirici filtr" adlandırır. Bu filtr Putini danışıqlarda kompromisləri qəbul etməkdə demək olar ki, immun edir və Kremlin tərəfdaşlarına subyektiv və ya əlverişsiz görünən sülh planlarının qəbul olunma ehtimalını azaldır.

Keçmiş rusiyalı diplomat Boris Bondarev vəziyyəti "eko‑otaq" kimi xarakterizə edir: prezidentə çatdırılan bütün məlumatlar Kreml təbliğatını təkrar edir. Onun sözlərinə görə, onilliklər ərzində xaricdəki diplomatlar yalnız müsbət nəticələr haqqında hesabat verib, alternativ baxışlar isə demək olar ki, nəzərə alınmayıb.

Tarixi dəyişikliklər və "sakitləşdirilmiş" mühit

"Achtopotv" layihəsinin arxiv materialları göstərir ki, 2000-ci illərin əvvəllərində Rusiyada ictimai diskurs daha geniş olub: senator Vladimir Medinski Stalin abidələrinin bərpasını tənqid edib, Putin isə totalitarizmin qarşısını almaq üçün müstəqil medianın vacibliyini vurğulayıb. Bu gün həmin səslər demək olar ki, yox olub.

Keçmiş liberal siyasətçilər, o cümlədən Dmitri Medvedev Kremlin aqressiv xarici siyasətinə dəstək verənlərə çevrilib. Hətta Ukraynaya genişmiqyaslı hücumdan əvvəl Təhlükəsizlik Şurasının qapalı iclaslarında da məmurlar Putinin planlarına şərtsiz dəstək nümayiş etdirməyə məcbur idilər. Yalnız nadir istisnalar mövcud olub, məsələn, Dmitri Kozak hərbi əməliyyatlarla bağlı şübhələrini ifadə edib.

Təcrid və sülhə risklər

Rusiyalı analitiklər və jurnalistlər vurğulayır ki, hakimiyyətin konsentrasiyası və tənqidlərdən təcrid sülhün bərqərar olması üçün ciddi risklər yaradır. Qələbə illüziyası danışıqları çətinləşdirir və ABŞ və Avropanın Kiyevə təzyiqi fonunda eskalasiya ehtimalını artırır.

"Proekt" nəşrinin baş redaktoru Roman Badanin qeyd edir ki, oxşar proseslər ABŞ-da Donald Tramp dövründə də müşahidə olunub, müşavirlər və blogerlər dövlət başçısı üçün "öz reallıqlarını" formalaşdırırıb. Avtoritar sistemlərdə lideri əhatə edən hər kəs gec-tez hakimiyyətin səhvlərinin iştirakçısına çevrilir.