"İnsanlığı gözləyən iqlim təhlükəsi: yaxın risklər və uzaq gələcək" - Elmi tədqiqat

"Alimlər həm bu günün, həm də milyon illər sonranın iqlim ssenariləri barədə xəbərdarlıq edir..."

Bristol Universitetinin alimləri milyon illər sonra qitələrin birləşməsi nəticəsində Pangea Ultima adlı superqitənin yaranacağını və bunun ekstremal istiliklə müşayiət olunacağını bildirir. 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Earth.com" nəşri yazıb.

Gələcək superqitənin ölümcül isti ssenarisi

Nəşr qeyd edir ki, temperaturun Selsi üzrə 40-70 dərəcəyə yüksəlməsi nə insanlara, nə də digər məməlilərə bədən istiliyini tənzimləməyə imkan verəcək. "Nature Geoscience"-də dərc olunan araşdırma hesab edir ki, superqitənin cəmi 8-16 faizi yaşamaq üçün yararlı qala bilər. Alimlər bu uzaq ssenarinin belə indiki iqlim böhranının ciddiliyini göstərdiyini vurğulayır.

Planet ən isti dövrlərindən birinə girir

BMT və Copernicus Mərkəzinin məlumatına görə, 2025-ci il müşahidə tarixində ikinci ən isti il olacaq. 2023-2025-ci illərin orta temperaturu ilk dəfə sənayeöncəsi dövrlə müqayisədə +1,5 dərəcə həddini keçəcək.

Son 11 ilin hər biri ən isti illər sırasındadır. Arktikada buz 12 faiz azalıb, ekstremal hadisələr - daşqınlar, istilik dalğaları, siklonlar daha da artır. Alimlər emissiyaların azalmasının yubanmasının ciddi fəsadlara yol açacağını deyir.

Məməlilər üçün "rütubətli istilik" təhlükəsi

Bristol Universitetinin başqa bir araşdırması göstərir ki, gələcək superqitədə yalnız istilik deyil, həm də yüksək rütubət məməlilər üçün ölümcül olacaq. Temperatur 40-50 dərəcə, bəzi yerlərdə 70 dərəcə ola bilər və bu, bədənin tər vasitəsilə soyumasını mümkünsüz edəcək.

Bu ssenari 250 milyon il sonra baş verə bilər, lakin nəticə aydındır: planetin iqlim sistemi həm indi, həm də gələcəkdə həyat üçün risk yarada bilər. Alimlərin ümumi narahatlığı eynidir: Bu gün atılan iqlim tədbirləri həm yaxın fəlakətlərin qarşısını almaq, həm də Yer planetinin gələcək yaşayış imkanlarını qorumaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.