"Arxeoloqlar 2400 illik qızıl xəzinə tapıb: gizlədilmiş sərvət hansı faciəli sirri daşıyır?" - Alimlərdən açıqlama

"Qızıl sikkələrlə dolu qədim küpənin sahibi geri dönə bilməyib - tapıntı itirilmiş taleyi xatırladır..."

Antik ərazidə aparılan qazıntılar zamanı arxeoloqlar təsadüfən içi qızıl pullarla dolu gildən hazırlanmış qədim küpə rast gəliblər. Bu tapıntının tarixi təxminən 2400 ilə gedib çıxır və onun sirri qədim talelərlə bağlı ola bilər.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "earth.com" saytı məlumat yayıb.

Tapıntı qədim Notion şəhərindən gəlib

Qazıntılar Türkiyənin Egey sahilində yerləşən qədim yunan şəhəri Notionda aparılıb. Bu şəhər vaxtilə Persiya ilə Afinanın arasında mühüm siyasi məkanda yerləşirdi. Alimlərin fikrincə, tapılan xəzinə muzdlu döyüşçülərə ödəniş üçün nəzərdə tutulmuş ola bilər. Küpəni basdıran şəxs çox güman ki, geri qayıtmağı planlaşdırıb, lakin gözlənilməz hadisə buna mane olub.

Qazıntılara Miçiqan Universitetinin qədim Aralıq dənizi incəsənəti və arxeologiyası üzrə professoru Kristofer Ratte rəhbərlik edib. Onun tədqiqatları Şərqi Aralıq dənizində klassik şəhərlərin siyasi dəyişikliklərə necə reaksiya verdiyini araşdırır. Komanda Notionun mərkəzinə yaxın yerləşən bir evin həyətini araşdırarkən daha sonrakı ellinistik tikilinin altında klassik dövrə aid yaşayış qatları aşkar edib.

Daş döşəmənin altında onlar köhnə evə aid kiçik otaq tapıblar. Məhz həmin otağın küncündə içi qızıl sikkələrlə dolu gildən hazırlanmış kiçik küpə qoyulub. Ətrafdakı keramika və tikinti izləri göstərir ki, küpə yerləşən bu ev eramızdan əvvəl V əsrin sonlarında istifadədən çıxıb.

Professor Rattenin sözlərinə görə, "belə qiymətli tapıntının elmi nəzarət altında aparılan qazıntılarda aşkarlanması son dərəcə nadir hadisədir". O, əlavə edib ki, "heç kim qızılı belə şəkildə basdırıb əbədi olaraq orada qalmasını istəməz, deməli, böyük bir fəlakət baş verib".

Qızıl pullar haqqında nə məlumdur

Tapılan pullar Persiya İmperiyasının yüksək dəyərli kral sikkələridir. Onlar I Daranın dövründə dövriyyəyə buraxılıb, təxminən 8,4 qram çəkidə olub və demək olar ki, saf qızıldan düzəldilib. Sikkələrin üzərində diz üstə dayanmış oxatan təsviri həkk olunub. Dizayn yüzillərlə dəyişmədiyi üçün alimlər sikkələri kiçik detallar - silahın forma fərqləri və qəlibdəki xırda cizgilərə görə təsnif edirlər.

Qədim mənbələr bu sikkələrin əsasən Əhəmənilər dövründə əsgərlərin ödənişi üçün istifadə olunduğunu yazır. Yunan tarixçisi Ksenofont öz "Anabasis" əsərində yazıb ki, farslar yunan döyüşçülərinə ayda bir qızıl darik verirdilər.

Bu səbəbdən arxeoloqlar hesab edir ki, küpənin sahibi bu pulları bir gündə yox, uzun illər ərzində qazanıb. Gözlənilməz ölüm, əsirlik və ya döyüşdə məğlubiyyət onun geri dönməsinə imkan verməyib, nəticədə küpə əsrlər boyunca torpağın altında qalaraq həmin insanın taleyinin susqun şahidi olub.