"Gələcək düşündüyümüzdən daha sürətlə yaxınlaşır" - Elmi araşdırma

"Ağlın içindəki təsvirləri sözə çevirən texnologiya insan düşüncəsinin sərhədlərini yenidən müəyyənləşdirir..."

Yaponiyada aparılan yeni araşdırma bir vaxtlar yalnız fantastik filmlərdə mövcud olan ideyanı - insanın beynində yaranan düşüncələri oxumağı real elmi mərhələyə çıxarıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "newsland.com" nəşri yazıb.

Süni intellekt və neyroelm beynin gizli məzmununu mətnə çevirir

"Nippon Telegraph and Telephone" şirkətinin Kommunikasiya Elmləri Laboratoriyasından alim Tomoyasu Xorikava "düşüncələrin təsviri" adlanan yenilikçi texnologiya təqdim edib. Bu metod funksional MRT görüntüləməsi və süni intellektin imkanlarını birləşdirərək insan beynində yaranan vizual obrazları mətnə çevirə bilir. Başqa sözlə, insanın beynindəki fikirləri yazılı formada əldə etmək mümkündür.

Araşdırmanın mahiyyəti

"Science Advances" jurnalında dərc olunan tədqiqatda 22-37 yaş arası altı könüllü iştirak edib. Onlara müxtəlif məzmunlu - təbiət mənzərələri, əşyalar, insanların hərəkətləri və gündəlik həyat səhnələri barədə 2180 video göstərilib. Bu zaman fMRT cihazı vasitəsilə beynin aktivlik xəritəsi qeydə alınıb.

Videolar əvvəlcə böyük dil modelləri ilə rəqəmsal ardıcıllığa çevrilib. Daha sonra süni intellekt alqoritmləri bu ardıcıllığı beyin siqnalları ilə tutuşduraraq uyğunluqları öyrənib. Nəticədə sistem könüllülərin gördüklərini və ya həmin görüntüləri xatırladıqları anda ağlından keçənləri cümlələrə çevirə bilib.

Xorikava yazır: "Bu metod strukturlaşdırılmış vizual semantika əsasında mürəkkəb zehni məzmunun təsvirini yaratmağa imkan verir. Məqsədimiz beynin semantik cizgilərini dildə oxuna bilən formaya salmaqdır".

Potensial tətbiqlər və gələcək perspektiv

Alimin sözlərinə görə, bu texnologiyanın ən heyrətamiz tərəfi onun nitq mərkəzlərindən tam asılı olmamasıdır. Yəni sözlə ifadə edə bilməyən, danışma qabiliyyətini itirmiş, ALS və ya digər neyrodegenerativ xəstəliklərdən əziyyət çəkən insanlar üçün bu metod real kommunikasiya vasitəsinə çevrilə bilər.

Sistem təkcə obyektləri deyil, həm də hadisələri, hərəkətləri, məkanları və onlar arasındakı əlaqələri təsvir edə bilir. Bu isə onu təkcə tibbi deyil, həm də süni intellekt, hərbi psixologiya, təhlükəsizlik, robot texnologiyaları və hətta hüquqi mühit üçün potensial inqilabi alətə çevirir.

Bu tədqiqat bir sualı önə çıxarır: əgər düşüncələri sözə çevirən texnologiya artıq mövcuddursa, sərhəd haradadır? Hələlik bunun cavabı yoxdur. Amma bir şey artıq dəqiqdir: beynin və dilin sərhədləri əvvəlki kimi deyil. Gələcək artıq qapını döymür, içəri girib.