"Efiopiyada təhlükəli virus aşkarlanıb: Marburq xəstəliyi sürətlə yayılır" - ÜST

"Virusa qarşı peyvənd yoxdur, ölüm halları yüksəkdir..."

Virusun təsdiqlənməsi və ilk məlumatlar

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının yaydığı məlumata görə, Efiopiyanın səhiyyə qurumları ölkənin cənubundakı Cinka şəhərində (əhalisi 30 mindən çox) Marburq virusunun yayıldığını təsdiqləyib. Rəsmi məlumata görə, virus üç nəfərdə laborator şəkildə müəyyən edilib və həmin şəxslər artıq ölüb. Daha üç nəfər də eyni simptomlarla həyatını itirib, lakin onlarda test nəticələri hələ təsdiqlənməyib.

Hazırda 17 nəfər yoluxma şübhəsi ilə nəzarətdədir və 129 nəfər təmasda olduğu üçün özünü təcrid edib. Efiopiya Səhiyyə Nazirliyi bildirib ki, bölgəyə operativ qruplar göndərilib, dərmanların və profilaktik tibbi materialların paylanmasına başlanılıb. Nazirlik fövqəladə vəziyyət mərkəzlərinin gücləndirilməsi üzərində də işləyir.

Hökumətin və beynəlxalq qurumların reaksiyası

Efiopiya səhiyyə naziri Doktor Sandi Daba əhalini panikaya düşməməyə, lakin ehtiyat tədbirlərinə ciddi əməl etməyə çağırıb. O deyib: "Biz pandemiyanın genişlənməsinin qarşısını almaq üçün bütün resursları səfərbər etmişik. Simptomlar yaranarsa, dərhal tibb müəssisəsinə müraciət edin və həkimlərlə əməkdaşlıq edin".

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı da epidemiya xəbərini təsdiqləyib və bunun Efiopiyada Marburq virusunun ilk rəsmi yayılması olduğunu bildirib. Təşkilat vurğulayıb ki, hazırda bu virusa qarşı nə peyvənd, nə də təsdiqlənmiş antiviral müalicə mövcuddur. Sadəcə dəstək və simptomatik müalicə sağ qalma ehtimalını artırır. Marburq virusu infeksiyasının tarixi epidemiyalarda ölüm göstəriciləri 24 faizdən 88 faizə qədər dəyişib.

Virusun mənşəyi və simptomları

Marburq virusu ilk dəfə 1967-ci ildə Almaniyanın Marburq şəhərində qeydə alınıb və adını da buradan alıb. Sonrakı illərdə o, xususilə Afrika ölkələrində dövri olaraq yenidən ortaya çıxıb. Məsələn, 2024-cü ildə Ruandada, 2025-ci ilin yanvarında isə Tanzaniyada yoluxma halları qeydə alınıb.

Virusun əsas mənbəyi Afrikada geniş yayılmış misir qanadlı yarasaları hesab olunur. İnsanlara yoluxma heyvan təması və ya yoluxmuş insanların qanı və ifrazatları ilə təmas nəticəsində baş verir.

Əsas simptomlar bunlardır:

- Yüksək hərarət, güclü baş ağrısı, zəiflik;

- Qusma və diareya;

- Qanaxmalar (hemorragik sindrom);

- Qaraciyərin və sinir sisteminin zədələnməsi.

Hazırkı vəziyyət hələ nəzarət altındadır, lakin virusun ölümcüllüyü və peyvəndin olmaması Efiopiya və region üçün ciddi təhlükə yaradır. Səhiyyə orqanları epidemiya genişlənərsə, beynəlxalq yardıma ehtiyac ola biləcəyini istisna etmir.