"İsveçdə unikal əməliyyat: Ölən donorun iki əli bir insana köçürülüb" - "QORDON"

"Əməliyyatdan cəmi üç gün sonra pasiyentin barmaqlarını hərəkət etdirdiyini görəndə bunu təsvir etmək mümkün deyildi - bu, heyrətamiz idi..."

Bərpa olunan həyat və yenidən qazanılan hərəkət

"Qordon" nəşrinin yazdığına görə, Stokholmda əlini ağır infeksiya nəticəsində itirmiş bir kişiyə iki yeni əl köçürülüb. Södersjukhuset (Sös) xəstəxanasının məlumatına görə, bu hadisə həm İsveç, həm də Şimali Avropa üçün nadir tibbi nailiyyətdir: Stokholmda ilk, İsveçdə ikinci və bütün regionda cəmi üçüncü belə əməliyyatdır.

Əməliyyat yayda baş tutub və təxminən 19 saat davam edib. Prosesdə təxminən 40 nəfər tibbi personal, o cümlədən Karolina Universiteti Xəstəxanasının cərrahları iştirak edib. Xəstəxana bildirir ki, əməliyyatdan cəmi üç ay sonra pasiyent artıq yaza bilir, çəngəl-bıçaqdan istifadə edir və gündəlik motor funksiyalarını bərpa edir.

Uzun hazırlıq, saniyələrlə ölçülən qərarlar

Əməliyyatı planlaşdıran Klinikanın Əl Cərrahiyyəsi şöbəsinin rəhbəri Tobias Lauret bildirib: "Bu əməliyyata illərlə hazırlaşmışdıq. Donor tapılan kimi bütün sistemi dərhal işə saldıq. Cərrahiyyə komandası, reanimasiya, əməliyyat otağı və reabilitasiya şöbələri saniyələr içində koordinasiya edilməlidir. Çox amil üst-üstə düşməlidir və bu baş verəndə hər şeyə hazır olmalıyıq".

Həkimlər xüsusilə vurğulayır ki, 2020-ci ildə Höteborqdakı Salqren xəstəxanasında icra olunan oxşar transplantasiya Stokholm komandasına böyük təcrübə qazandırıb. Lauret deyir: "Əməliyyatda kim harda dayanacaq, alətlər necə düzüləcək - hər detalı əvvəlcədən məşq etmişdik. Hər şey tam komanda işi olub".

Əzələ deyil, beyin yenidən öyrənir

Əməliyyatdan cəmi bir neçə gün sonra intensiv reabilitasiya prosesi başlayıb. Reabilitasiya şöbəsinin rəhbəri Tobias Tandrup bildirir ki, pasiyent bu mərhələyə əməliyyatdan çox əvvəl psixoloji və fiziki cəhətdən hazırlanıb: "Pasiyent bilməlidir ki, bu uzun və ağır prosesdir. Motivasiya və sədaqət mütləqdir".

Yeni əllərlə beyin arasındakı sinir əlaqələri yenidən formalaşdığından, pasiyent xüsusi güzgü texnologiyası və ekran simulyasiyaları ilə məşq edib: o, bilək əzələlərini aktivləşdirdikcə ekranda virtual əl hərəkət edib. Tandrup bu anı belə təsvir edir: "Əməliyyatdan cəmi üç gün sonra pasiyentin barmaqlarını hərəkət etdirdiyini görəndə bunu təsvir etmək mümkün deyildi - bu, heyrətamiz idi".

Reabilitasiya komandası xəstə ilə hər gün işləyir və bu prosesin daha bir neçə ay davam edəcəyi gözlənilir. Tandrup əlavə edir: "Sinirlər gündə təxminən 1 millimetr böyüyür. Buna görə də hissiyat və incə motorika uzun müddət tələb edir. Məqsəd - pasiyentin yenidən müstəqil yaşaması, gündəlik funksiyalarını öz gücü ilə yerinə yetirməsi və özünü yenidən tam hiss etməsidir".

Əvvəllər əl və qol transplantasiyası texnologiya kimi fantastika hesab olunurdu. Bu gün isə İsveçdə bir insan artıq yeni əlləri ilə yazır, yeyir və həyata yenidən toxunur.