"Trampın sanksiyaları Moskva ilə qarşıdurmanı enerji müharibəsinə çevirir" - "The New York Times"

"ABŞ prezidentinin yeni qərarları Ukrayna müharibəsinin istiqamətini dəyişir..."

ABŞ prezidenti Donald Tramp bildirib ki, Rusiya lideri Vladimir Putinlə görüşə yalnız bir halda - Ukrayna müharibəsinin sülh yolu ilə həlli barədə konkret anlaşma əldə olunduğu təqdirdə razılaşacaq.

Moderator.az xəbər verir ki, o, bu bəyanatı jurnalistlərlə söhbətində səsləndirib. Məlumatı "nv.ua" nəşri yayıb.

Trampın şərti və Rusiya ilə dialoqun dondurulması

Tramp eyni zamanda Çinin Rusiya nefti alışını əhəmiyyətli dərəcədə azaltdığını, Hindistanın isə tamamilə dayandırdığını vurğulayıb. Bu açıqlama ABŞ-ın yeni sanksiyaları ilə eyni vaxta təsadüf edir. Vaşinqton uzun fasilədən sonra ilk dəfə "Rosneft", "Lukoyl" və onların törəmə şirkətlərinə qarşı sərt iqtisadi məhdudiyyətlər tətbiq edib.

Məlumata görə, əlavə sanksiyalar da hazırlanır və onların hədəfi Rusiya bank sektoru və neftin ixrac infrastrukturu olacaq. ABŞ həmçinin Avropadan Rusiyaya təzyiqi artırmağı və Moskvanın dondurulmuş aktivlərindən Ukrayna üçün silah alınmasında istifadəni dəstəkləməyi gözləyir.

Enerji cəbhəsi: müharibənin yeni mərhələsi

"The New York Times" yazır ki, Trampın sanksiyaları artıq Ukrayna müharibəsini "enerji müharibəsinə" çevirib. Rusiya və Ukrayna təkcə cəbhədə deyil, həm də bir-birinin enerji sisteminə qarşı amansız mübarizə aparır.

Ukrayna uzaqmənzilli dron zərbələri ilə Rusiyanın neft emalı zavodlarını vuraraq Kreml iqtisadiyyatını zəiflətməyə çalışır. Bu hücumlar nəticəsində Rusiya neft hasilatının təxminən 20 faizini itirib, bir sıra bölgələrdə yanacaq qıtlığı yaranıb. Eyni zamanda Rusiya Ukraynanın qaz və enerji infrastrukturunu hədəfə alaraq, ölkəni qış ərəfəsində qaranlığa və soyuğa qərq etmək niyyətindədir.

Analitiklər bildirir ki, hər iki tərəf enerji sistemlərinə zərbələri strateji silaha çevirib. Bu paralel "enerji savaşı" diplomatik səylərin bacarmadığı bir şeyi - tərəfləri danışıqlara yaxınlaşdırmağı hədəfləyir.

Sanksiyaların iqtisadi və siyasi təsirləri

Trampın qərarları yalnız Rusiya iqtisadiyyatını deyil, həm də Avropanın enerji balansını dəyişdirir. "Politico"-nun yazdığına görə, ABŞ-ın sanksiyaları Avropa İttifaqını on illərlə davam edən enerji asılılığından azad edə bilər. Avropa ölkələri artıq Rusiya nefti və qazından imtina etmək məcburiyyətində qalır. ABŞ Maliyyə Nazirliyi xəbərdarlıq edib ki, "Rosneft" və "Lukoyl" ilə əməkdaşlığı davam etdirən istənilən şirkət sanksiya riski altındadır.

Bu qərarlar Avropada bir sıra müəssisələrin fəaliyyətini dayandırmağa məcbur edib: Finlandiyanın "Neste" şirkəti artıq "Lukoyl"un törəməsi olan "Teboyl" ilə əməkdaşlığı kəsib, Rumıniya isə "Petrotel" neftayırma zavodunun satılmasını tələb edir. Almaniya hökuməti "Rosneft"in yerli filiallarını dövlət nəzarətinə götürüb.

Ekspertlərin fikrincə, bu addımlar Rusiya iqtisadiyyatının əsas gəlir mənbəyini - neft sektorunu zərbə altına alır. Neft gəlirlərinin azalması Kremlə ordusunu maliyyələşdirməkdə çətinlik yaradacaq və Moskvanı danışıqlara məcbur edə bilər.

Ukrayna müharibəsinin iqtisadi taleyi

"The Wall Street Journal" yazır ki, müharibənin taleyi artıq cəbhədə deyil, iqtisadi sabitlikdə həll olunacaq. Hər iki tərəf düşmənini iqtisadi cəhətdən tükətməyə çalışır. Rusiya ümid edir ki, Ukrayna iqtisadiyyatı çökmə nöqtəsinə çatacaq, lakin ekspertlər bunun əksinin də mümkün olduğunu deyir - Ukrayna Rusiyanı məhz iqtisadi yolla zəiflətmək niyyətindədir.

Ukraynalı və rusiyalı iqtisadçılar hesab edir ki, bu müharibə, 1918-ci ildə Almaniyanın məğlubiyyətinə bənzər şəkildə, daxili siyasi və iqtisadi dağılma ilə bitəcək. Amma hansı tərəfin birinci çökəcəyi hələ ki, bəlli deyil.

Trampın yeni sanksiyaları Rusiya ilə Qərb arasında iqtisadi müharibəni kəskinləşdirib və Ukrayna münaqişəsini klassik hərbi qarşıdurmadan enerji savaşı mərhələsinə keçirib. İndi döyüşlər yalnız cəbhədə deyil, boru xətləri, zavodlar və valyuta əməliyyatlarında da gedir. Müharibənin sonu isə, çox güman, təkcə tankların deyil, iqtisadiyyatların gücündən asılı olacaq.