"Tramp Ağ Evi yenidən qurur: Şərq qanadı sökülür, yeni mərasim zalı tikilir" - BBC

"ABŞ prezidenti Ağ Evdə yeni bəy zalı tikdirir - layihə həm estetik, həm də siyasi mübahisələr doğurub..."

ABŞ prezidenti Donald Tramp Ağ Evdə 250 milyon dollarlıq genişmiqyaslı yenidənqurma layihəsinə başlayıb. Şərq qanadının bir hissəsi sökülərək, yerində möhtəşəm bilyard və dövlət qəbul zalı tikiləcək.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri məlumat yayıb.

Yenidənqurmanın başlanğıcı

Vaşinqtonun mərkəzində yerləşən Ağ Evin Şərq qanadında tikinti texnikasının gurultusu eşidilir. Prezident Donald Trampın göstərişi ilə binanın cənub tərəfindəki qapalı giriş və pəncərələrin çoxu sökülüb. ABŞ bayraqları ilə bəzədilmiş kranlar və ekskavatorlar artıq yeni mərasim zalının təməlini hazırlayır.

Tramp sosial şəbəkədə yazdığı paylaşımda layihəni "çoxdan gözlənilən və zəruri addım" adlandırıb: "150 ildən çoxdur, hər bir prezident Ağ Evdə möhtəşəm tədbirlər və dövlət qəbulları üçün bilyard zalının olmasını arzulayıb. Biz nəhayət bunu həyata keçiririk".

Prezidentin sözlərinə görə, yeni zal mövcud binadan tam ayrı inşa olunacaq və Ağ Evin tarixi simasını dəyişməyəcək. O, iyul ayında verdiyi açıqlamada demişdi: "Bu, mənim ən sevdiyim yerdir. Onun orijinallığını qorumaq mənim üçün şərəf məsələsidir".

Layihə Trampın dediyinə görə, "səxavətli vətənpərvərlərin" maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilir. Lakin donorların kimliyi hələlik açıqlanmayıb.

Mübahisələr və tənqidlər

Ağ Evin Şərq qanadı 1902-ci ildə tikilib, son əsas dəyişikliklər isə 1942-ci ildə edilib. İndi başlanan bu genişmiqyaslı yenidənqurma həm tarixçilərin, həm də memarlıq mütəxəssislərinin narahatlığına səbəb olub.

Milli Parklar Xidmətinin keçmiş baş tarixçisi Robert Satton BBC-yə bildirib: "Bu bina dünyanın ən mühüm inzibati binası hesab olunur. Amma bu dəfə prosesin şəffaflığına dair suallar çoxdur".

Sattonun sözlərinə görə, layihə ilə bağlı nə memarların, nə də maliyyə mənbələrinin müstəqil ekspertizası aparılıb. Yeni zalın tutumu barədə dəqiq məlumat yoxdur - 600 ilə 900 nəfər arasında dəyişdiyi bildirilir.

Ağ Evin açıqladığı ilkin planlarda zərli çilçıraqlarla bəzədilmiş lüks interyer və yüzlərlə qonaq üçün nəzərdə tutulmuş oturacaqlar təsvir edilib.

Memarlıq tarixçiləri və beynəlxalq ekspert təşkilatları Trampın planını "Ağ Evin son 83 ildəki ən böyük xarici dəyişiklik təşəbbüsü" kimi qiymətləndirərək ehtiyatlı yanaşma tələb edib. Amerika Memarlar İnstitutu isə açıq və şəffaf ekspertiza prosesinə çağırıb.

Keçmiş prezidentlərin dəyişiklikləri

Tramp Ağ Evdə dəyişiklik edən ilk prezident deyil, amma onun təşəbbüsləri ən radikal sayılır. Bu il o, Oval kabineti qızılı tonlarda yenidən bəzədir, həmçinin Rəngarəng Bağda asfalt örtük saldıraraq masa və stullar üçün meydança düzəldib.

Tarixə baxsaq, Harri Trumen 1948-1952-ci illərdə Ağ Evi tam bərpa etdirib, Franklin Ruzvelt üçün 1933-cü ildə qapalı hovuz tikilib, Riçard Niksonun dövründə həmin hovuz jurnalistlər üçün mətbuat zalına çevrilib. Barak Obama isə Ağ Evin tennis meydançasını basketbol oyunları üçün uyğunlaşdırıb.

İndi isə Tramp dövrü "Ağ Evin mərasimlər sarayına çevrilməsi" layihəsi ilə tarixə düşəcək.
Bəzi tarixçilər bunu "prezidentin zövqünün binanın simvolik dəyərlərini üstələməsi" kimi qiymətləndirir, amma Tramp üçün bu, "xalq evinin zərifliyinə verilən yeni nəfəs" deməkdir.