Yaxın Şərqdə tarazlıq dəyişir: Əl-Şaranın bu addımı Türkiyənin maraqlarına xidmət edir — Türkiyəli politoloq şifrələri açdı

Xəbər verdiyimiz kimi, Suriyada rejim dəyişikliyindən sonra ilk dəfə prezident Əhməd Əl-Şara ilə Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında Moskvada yüksək səviyyəli görüş keçirilib. Tərəflər iki ölkə arasında münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu bəyan ediblər. Görüşün ən diqqətçəkən məqamı isə Rusiya ordusunun Suriyanın hərbi sisteminin yenidən qurulmasında birbaşa iştirak edəcəyi ilə bağlı razılaşmadır. Bu, Moskvanın Yaxın Şərqə yenidən qayıdışı kimi qiymətləndirilir. Suriya ilə Rusiya arasında əldə olunan yeni razılaşma regionda balansı dəyişə biləcək qədər önəmlidir. Xüsusilə də bu prosesin Türkiyə deyil, məhz Rusiya tərəfindən həyata keçirilməsi Ankaranın maraqlarına toxuna bilər. Ekspertlər hesab edirlər ki, bu addım Suriyada güc bölgüsünü yenidən formalaşdıracaq və Ankara-Moskva münasibətlərinə yeni gərginlik elementləri əlavə edə bilər.

 

 “Bu, mahiyyət etibarilə Atlantik inqilabı idi — yəni ABŞ, İsrail və Böyük Britaniyanın maraqları çərçivəsində yön verilən bir dövr idi. Nəticədə Rusiya və İran Suriyadan qismən çəkilməyə məcbur oldular. Halbuki Rusiyanın bu ölkədə “Tartus”, “Hmeymim”  bazaları mövcuddur. Zaman keçdikcə bu ayrılma Rusiya ilə Suriya arasında ciddi gərginlik yaratdı. Digər tərəfdən, ABŞ və İsrail Suriyanı parçalamaq üçün əllərindən gələni etdilər. Cənubda druzları,  şimalda isə YPG və PKK terror təşkilatlarını hərəkətə gətirərək ayrı-ayrı muxtar qurumlar yaratmaq istiqamətində fəaliyyətə başladılar və Suriyanın parçalanması planı üzərində ciddi şəkildə işlədilər. Bu şəraitdə Əl-Şaaranın mövqeyində mühüm bir dönüş baş verdi. O, Rusiyanı yenidən bölgəyə dəvət edərək, ABŞ və İsrailə qarşı tarazlaşdırıcı bir qüvvə kimi hərəkət etməsini, həmçinin Suriyanın bütövlüyünü qoruyan, sabitliyi təmin edən bir güc kimi yenidən fəal rol oynamasını istəyir. Bu vəziyyət əslində Türkiyənin də maraqlarına uyğundur. Çünki Türkiyə hər nə qədər ABŞ-la müttəfiq olsa da və NATO çərçivəsində eyni ittifaqın üzvü kimi çıxış etsə də, Suriya məsələsində Vaşinqtonla razılaşa bilmir”.

 

 

“Türkiyə isə 100 illik region təhlükəsizliyi perspektivindən məsələyə yanaşır. Ankara Suriyanın vahid, unitar, milli və güclü dövlət kimi qalmasını, həmçinin oradakı terror təşkilatlarının zərərsizləşdirilərək cəmiyyətə inteqrasiya olunmasını zəruri hesab edir. Əslində Amerikanın əsas məqsədi PYD  və YPG qüvvələrini Suriyada “PKK ordusu”na çevirməkdir. Vaşinqton bu qüvvəni gücləndirərək ölkədə hakim mövqeyə gətirmək, bununla da Əl-Şaranı devirmək və yerinə qanlı keçmişi ilə tanınan, ABŞ-ın dəstəklədiyi terrorçu Məzlum Abdi dövlət başçısı təyin etmək istəyir. Türkiyə isə bunu açıq şəkildə söyləməsə də, təkbaşına Amerikaya qarşı çıxmaq gücündə deyil. Buna görə də Ankara müəyyən mənada məcburiyyət qarşısında qalaraq Rusiyanın dəstəyinə ehtiyac duyur. Əl-Şaranın hakimiyyətdə qalması və terror təşkilatının əlində olan, ABŞ tərəfindən təlim keçmiş təxminən 100 min nəfərlik silahlı qüvvənin zərərsizləşdirilməsi üçün Türkiyə Rusiyanın hərbi dəstəyini zəruri hesab edir. 

 

 

 “Bu vəziyyət Türkiyənin də maraqlarına uyğundur. Çünki Rusiya, baxmayaraq ki, hadisələrə fərqli baxış bucağından yanaşır, yenə də Ankara ilə müəyyən məsələlərdə ortaq mövqedə birləşə bilən bir dövlətdir. ABŞ və İsrail isə Suriyada Türkiyəyə qarşı yönəlmiş bir ordu və hökumət formalaşdırmağa çalışırlar. Buna görə də Rusiyanın bölgəyə qayıtması və Suriya ordusunun yenidən qurulmasında aktiv rol alması həm Əl-Şaranın, həm də Türkiyənin maraqlarına uyğun gəlir”.