"Fon der Lyayenə qarşı yeni etimadsızlıq təşəbbüsləri: Avropa Birliyində böhran yetişir?" - "Deutsche Welle"

"Avropa Komissiyasında etimadsızlıq səsverməsi fon der Lyayenin nüfuzunu sınağa çəkir..."

Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayenə qarşı üç ay ərzində ikinci dəfə etimadsızlıq təşəbbüsləri irəli sürülüb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "dw.com" nəşri yazıb.

Avropa Parlamentində qarşıdurma artır

Avropa Parlamentində oktyabrın 9-da keçiriləcək səsvermədə həm sağçı "Vətənpərvərlər Avropa uğrunda", həm də Sol fraksiya fon der Lyayenə qarşı etimadsızlıq səsverməsi tələb edib. Eyni anda həm radikal sağ, həm də radikal sol siyasi qüvvələrin belə bir addım atması nadir hadisə hesab olunur.

Tənqidlərin mərkəzində nələr dayanır?

Sağçı fraksiya "Vətənpərvərlər Avropa uğrunda"-nın fraksiya rəhbəri Jordan Bardella fon der Lyayeni şəffaflıqdan uzaq fəaliyyətdə, miqrasiya siyasətində uğursuzluqda və AB-nin rəqabət qabiliyyətinin zəifləməsində ittiham edib. O, həmçinin AB ilə ABŞ arasında gömrük razılaşmasını "Avropanın təslimi" adlandırıb.

Sol fraksiya üzvü Manon Obri də fon der Lyayeni oxşar ittihamlarla hədəfə alıb. Onun sözlərinə görə, AB-nin Qəzza böhranında İsrail ilə münasibətlərindəki uğursuzluq, iqlim siyasətində çatışmazlıqlar və silah alışı üzərində sosial müdafiənin geri plana atılması başlıca nöqsanlardır. "Siz getməlisiniz", - Obri dəfələrlə vurğulayıb.

Fon der Lyayen isə sakitliyini qoruyaraq, tənqidçilərinə cavab verib və parlament üzvlərini birliyə çağırıb: "Əslində, əleyhdarlar yalnız fikir ayrılıqlarımızdan istifadə etməyə hazır deyil, onlar özləri də bu ayrılıqları qızışdırır".

Sağ və sol bir məqsəd üçün birləşir

İyul səsverməsindən fərqli olaraq, bu dəfə təşəbbüs yalnız sağçılardan deyil, radikal sol nümayəndələrdən də gəlib. Hər iki siyasi qrupun baxışları tamamilə fərqli olsa da, məqsəd ortaqdır - fon der Lyayenə siyasi zərbə vurmaq, nüfuzunu zəiflətmək və öz mövqelərini gücləndirmək.

Almut Möller (Avropa Siyasi Mərkəz, EPC) hesab edir ki, bu, təəccüblü deyil: "Avropa Parlamentində parçalanma artır, etimadsızlıq təşəbbüslərinin sayı da buna görə çoxalır". Fransız alim Olivier Kosta da bu fikirdədir, amma o, radikallığın həm sağ, həm də sol spektrdə artmasının səbəb olduğunu da əlavə edir.

Fon der Lyayenin mövqeyi və Parlamentin parçalanması

Üç ay ərzində iki etimadsızlıq səsverməsi nadir haldır. Fon der Lyayenin oktyabrın 9-da vəzifədən getməsi ehtimalı az olsa da, bu prosedurlar Parlamentdəki parçalanmanın və Komissiya ilə bəzi siyasi partiyalar arasındakı etimadsızlığın nə qədər yüksək olduğunu göstərir.

Kosta həmçinin AB strukturlarındakı gərginliyin iki səbəbini qeyd edir:
sosial-demokratlarla xristian demokratlar arasında əməkdaşlıq qabiliyyətinin zəifləməsi və fon der Lyayenin çox mərkəzləşdirilmiş rəhbərlik üslubu. "Avropa Komissiyasının sədri vəzifəsini baş nazir kimi qəbul edir", - Kosta izah edir. Qərarlar mərkəzləşdirilmiş şəkildə qəbul olunur və bütün diqqət fon der Lyayenə yönəlib, bu isə həm Parlamentdə, həm də Komissiyanın daxilində narazılıq yaradır.

Mərkəz partiyalarının mövqeyi zəifləyir

AB-nin siyasi həndəsəsi mürəkkəbləşib. Əvvəlki böyük koalisiya - Avropa Xalq Partiyası (EPP) və sosial-demokratlar artıq sabit çoxluq təmin etmir. Kosta bildirir ki, EPP artıq radikal sağla birlikdə səs vermək məsələsində tərəddüd etmir. 

Liderlər Manfred Veber və Iraçe Qarcia arasındakı fərqlər də kompromisə mane olur. Nəticədə mərkəzdə yaranan boşluğu sağ və sol radikallar istifadə edir. Bürokratiyanın azaldılması, xarici siyasət və ekoloji məsələlərdə mərkəz partiyaların narazılığı artır, sosial-demokratlar və "yaşıl"lar isə iqtisadi artım və rəqabət üstünlüyünə yönələn siyasətə skeptik yanaşır.

Etimadsızlıq səsverməsi nəyi göstərir?

Olivier Kosta hesab edir ki, bu təşəbbüslər həm demokratik prosesin aktivliyini, həm də AB-dəki stabilliyin həssaslığını göstərir. 9 oktyabr səsverməsi fon der Lyayenin vəzifəsindən getməsinə səbəb olmayacaq, amma Parlamentdəki real vəziyyətin - davamlı sınaqların göstəricisi olacaq.

Fon der Lyayen üçün əsas məsələ effektiv qərar qəbul etmə ilə Parlamentdəki bütün siyasi qüvvələrlə əməkdaşlıq arasında balansı qorumaqdır. Etimadsızlıq səsverməsi, həmçinin onun koalisiyanı disiplinə gətirməsi və deputatların loyallığını yoxlaması üçün fürsət yaradır.