"HƏMAS girovların azad olunmasına razılaşıb, Tramp İsraildən hücumları dayandırmağı tələb edir" - BBC

"Trampın planı Qəzza böhranının nizamlanmasında dönüş nöqtəsi olacaqmı?.."

Fələstinin HƏMAS hərəkatı bəyan edib ki, onun əlində saxladığı bütün israilli girovlar - həm sağ olanlar, həm də həlak olanların cəsədləri azad ediləcək. Bu addım ABŞ prezidenti Donald Trampın təklif etdiyi plan çərçivəsində mümkün mübadilə mexanizminə uyğun həyata keçiriləcək.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri məlumat yayıb.

Bəyanatın ardınca Tramp özünün "Truth Social" şəbəkəsində yazıb:
"İsrail dərhal Qəzzaya hava zərbələrini dayandırmalıdır ki, biz girovları tez və təhlükəsiz azad edə bilək. Hazırda əməliyyatların davam etməsi çox risklidir". Tramp əlavə edib ki, HƏMAS-ın mövqeyi onu "davamlı sülhün mümkünlüyünə inandırır".

Planın əsas şərtləri

Trampın sülh planı İsrail və bir sıra dövlətlər tərəfindən dəstəklənib. Sənədin əsas müddəaları bunlardır:

- bütün israilli girovlar 72 saat ərzində azad edilməli, həlak olanların meyitləri qaytarılmalıdır;

- əvəzində İsrail yüzlərlə fələstinli məhbusu sərbəst buraxacaq;

- HƏMAS Qəzzanın idarəçiliyindən kənarlaşdırılacaq;

- bölgəyə beynəlxalq nəzarət altında müvəqqəti texnokratik idarə qurumu yaradılacaq;

- Qəzzaya geniş humanitar yardım göndəriləcək.

Lakin HƏMAS bəyanatında yalnız girovların azad olunması ilə bağlı razılığını təsdiqləyib, digər şərtlərə, xüsusən də silahların təhvil verilməsi və gələcək idarəetmədə iştirak etməməsi məsələsinə münasibət bildirməyib.

İsrailin cavabı və ordunun mövqeyi

Baş nazir Benyamin Netanyahu HƏMAS-ın bəyanatına qısa cavab verərək, İsrailin Tramp planının ilk mərhələsini dərhal icra etməyə hazır olduğunu açıqlayıb. İsrail ordusunun rəhbərliyi fövqəladə toplantı keçirib. Rəsmi açıqlamada bildirilir ki, bütün hərbi imkanlar Cənub Komandanlığına yönləndiriləcək. Bununla yanaşı, bəzi mənbələrə görə, Qəzzadakı əməliyyatlar minimum səviyyəyə endiriləcək və əsasən müdafiə xarakterli olacaq.

Qətər və beynəlxalq vasitəçilik

Qətər HƏMAS-ın cavabını müsbət qiymətləndirib və ABŞ, Misirlə birgə atəşkəs danışıqlarını bərpa etmək üçün koordinasiya başladığını açıqlayıb. Ölkə həmçinin Trampın atəşkəs çağırışını dəstəkləyib. Bununla belə, BBC mənbələrinə görə, HƏMAS-ın hərbi qanadı planın bəzi şərtlərinə, xüsusən də silahların təhvil verilməsinə qarşı çıxır. Hərəkat həmçinin İsrail qoşunlarının tam çıxarılmasına və liderlərinin hədəf alınmaması ilə bağlı beynəlxalq zəmanətlər tələb edir.

Müharibənin fonunda

Müzakirələr İsrailin Qəzzadakı əməliyyatlarını davam etdirdiyi bir vaxtda gedir. Müdafiə naziri yaxın günlərdə şəhərin blokadasının gücləndiriləcəyini bildirib. BMT isə xəbərdarlıq edir ki, Qəzzada artıq "təhlükəsiz zona" yoxdur və mülki əhali üçün humanitar vəziyyət kritik həddə çatıb.

HƏMAS-ın girovları azad etməyə razılaşması Qəzza müharibəsində mühüm dönüş nöqtəsi ola bilər. Lakin Trampın sülh planının bütün şərtləri hələ də müzakirə altındadır. Əgər tərəflər razılığa gələrsə, bölgədə ilk dəfə real atəşkəsin baş tutması mümkündür. Amma kompromisin asan olmayacağı da aydındır - həm İsrailin, həm də HƏMAS-ın qırmızı xətləri hələ də qalır.