"Qəzzaya doğru yola çıxan humanitar flotiliya: İsrail sərt qarşıdurmaya hazırlaşır" - "Anadolu Ajansı"

"Qreta Tunberqin də qatıldığı beynəlxalq missiya təhlükə ilə üz-üzədir..."

İsrailin xəbərdarlıqlarına rəğmən, Qərbi Avropadan və Aralıq dənizinin müxtəlif limanlarından təxminən 50 gəmi və yaxta, üzərində təxminən 500- 600 fəallarla birgə Qəzza bölgəsinə yaxınlaşmaqdadır.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Anadolu Ajansı" agentliyi məlumat yayıb.

Məqsəd və iştirakçılar

Missiyanın əsas məqsədi blokadada olan Qəzza bölgəsinəbhumanitar yardım çatdırmaqdır. Gəmi heyətində ekoloji fəal Qreta Tunberq, parlament üzvləri, hüquqşünaslar və müxtəlif ölkələrdən fəallar var. Təşkilatçılar dərman və ərzaq daşıdıqlarını vurğulayır və donanmanı "sülh missiyası" adlandırır.

İsrailin reaksiyası və əməliyyat planı - sərt və sistemli müdaxilə

İsrail hökuməti və təhlükəsizlik orqanları açıq şəkildə bəyan edib ki, heç bir gəminin Qəzzaya daxil olmasına icazə verilməyəcək. Çıxışlardan və rəsmi planlardan aydın olur ki, qarşılıqlı hərəkət proseduru belədir:

- Gəmidən dönmə tələb olunacaq, imtina edilərsə, dənizdə ələ keçirmə həyata keçiriləcək.

- Müvəffəqiyyətsizliyə görə gəmilər ələ keçirilə və ya bəzi hallarda partlayıcı təhlükəsi yaradan elementlərə görə ayrı-ayrı qayıqlar məhv edilə bilər.

- Saxlanılan fəallar Aşdod limanına gətiriləcək, oradan polis və həbs sisteminə təhvil veriləcək, mümkün nəticələr arasında deportasiya və ya xüsusi məhkəmə qarşısında məsuliyyət dayanır.

- Nəzarət və saxlanma prosedurlarını həyata keçirmək üçün polis və xüsusi qüvvələrdən ibarət təxminən 600 nəfərlik heyət, sərhəd polisinin xüsusi birləşmələri, təcili tibbi briqadalar və dörd xəstəxana ehtiyatda gözləyir. Saxlanılanların yerləşdirilə biləcəyi məkan kimi "Kciyot" həbsxanası planlaşdırılıb.

Fəallara qarşı təqib və təhlükəli manevrlər 

Fəallar bildirir ki, onların gəmilərinə yaxınlaşan və işıqları söndürülmüş naməlum hərbi katerlər əməliyyat məkanında təhlükəli manevrlər edib. Video yayımında bəzi ötürmələr kəsilib, təşkilatçılar İsrail dəniz qüvvələrini "təqib və qorxutma"da ittiham edir. Onların açıqlamasına görə, bəzi gəmilərdə avadanlıq sıradan çıxıb, lakin insan tələfatı haqda məlumat verilmir.

Ölkələrin mövqeləri və təhlükəsizlik zəmanətləri

İtaliya və İspaniya kimi bəzi ölkələr fəalları qəti şəkildə sərt hərəkətdən çəkinməyə çağırıb. İtaliya baş naziri bunun mümkün eskalasiyaya yol aça biləcəyini bildirib. İtaliya əvvəlcə bəzi gəmilərini müşayiət etsə də, yaxınlaşma ilə birlikdə hərbi müşayiətini geri çəkib. Türkiyə və digər ölkələr isə müəyyən səviyyədə müşahidəçi və xilasedici dron və ya gəmilər təqdim etməkdədir. İsrail isə alternativ variant - yardımın Kiprdə və ya Aşkelon limanında boşaldılıb daha sonra təhlükəsiz kanallarla Qəzzaya çatdırılması təklifini irəli sürüb, təşkilatçılar bu təklifi rədd edib.

Hüquqi və humanitar mübahisə

Təşkilatçılar öz hərəkətlərini humanitar missiya kimi təqdim edir və dəniz blokadasını pozmağı "qanuni və həyati zərurət" sayır. İsrail isə həmin su hövzəsini müharibə dövründə hərbi zona elan etdiyini, mülki gəmiçiliyin qadağan olduğunu və dövlət təhlükəsizliyinin prioritet olduğunu əsas gətirərək girişə icazə verməyəcəyini bildirir. Bu münaqişə həm beynəlxalq hüquq, həm də humanitar ehtiyaclar arasında gərgin bir problemlər paketini meydana gətirir: kimin prioriteti üstün tutacağı, aidiyyəti qurumların nəzarəti və risklərin kimə aid edəcəyi sual altındadır.

Risklər və mümkün nəticələr

Bu cür "blokada sındırma" cəhdləri ilə bağlı əsas risklər: dənizdə zorakılıq, beynəlxalq insident, diplomatik ziddiyyətlərin kəskinləşməsi və humanitar yardımın əsl ehtiyacı olanlara çatdırılmasının pozulmasıdır. Böyük miqyaslı ələ keçirmə əməliyyatı zamanı yaxınlıqdakı parlament üzvləri və məşhurların olması da vəziyyəti daha həssas edir - istənilən qarşıdurma görüntüləri qlobal rezonans doğuracaq və sülh təşəbbüslərini sarsıda bilər.

Kim günahkar, kim haqlıdır?

Fəallar missiyanı humanitar elan edib və İsraili "blokadaya maneçilik və dənizdə darama"da ittiham edir, İsrail isə təhlükəsizlik və hüquqi əsaslarla sərt müdaxilə hüququnu müdafiə edir. Hər iki iddianın arxasında həm siyasi, həm strateji, həm də rəmzi motivlər dayanır. Nəticədə real itki və zərərin qarşısını almaq, humanitar köməyi təhlükəsiz və şəffaf kanallarla çatdırmaq və beynəlxalq hüquqa uyğun davranmaq üçün daha geniş diplomatik mexanizmlər və koordinasiya zərurəti yenidən ortaya çıxır.