"Ukrayna qalib gələcək, Avropa yanlış yoldadır, qlobal istiləşmə isə "əsrin dələduzluğu"dur..."
BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası çərçivəsində Nyu-Yorkda ABŞ prezidenti Donald Tramp və Ukrayna lideri Vladimir Zelenski görüş baş tutub.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri məlumat yayıb.
Zelenski ilə görüş və "kağız pələng" bənzətməsi
Nəşr yazır ki, danışıqlardan sonra Tramp sosial şəbəkəsində yazıb ki, Ukrayna Avropa İttifaqının və NATO-nun dəstəyi ilə öz ilkin sərhədlərini bərpa edə bilər: "Niyə də olmasın? Rusiya üç ildən çoxdur mənasız bir müharibə aparır. Güclü dövlət bu müharibəni bir həftəyə bitirərdi. Moskvanın uğursuzluğu onu kağız pələngə bənzədir".
Tramp bildirib ki, Kremlin başlatdığı müharibə nəticəsində bütün ruslar iqtisadi çətinlikləri - yanacaq qıtlığı, hərbi xərclərin artması və gündəlik həyatın pisləşməsini hiss edir. O, Ukraynanın "böyük ruhu" ilə getdikcə gücləndiyini vurğulayıb. Zelenski isə görüşü "çox dolğun və faydalı" adlandıraraq Trampın reallığı daha yaxşı anladığını deyib və ABŞ-la mövqelərin əvvəlkindən daha yaxın olduğunu vurğulayıb.
Müharibənin uzanacağı barədə xəbərdarlıq
Birgə mətbuat konfransında Tramp müharibənin tezliklə bitəcəyinə inanmadığını söyləyib: "Rusiya qısa müddətdə qələbə qazanmalı idi, amma bunu bacarmadı. Onların iqtisadiyyatı dağılır, Ukrayna isə böyük ordunu dayandırmaqla çox yaxşı iş görür". ABŞ prezidenti əlavə edib ki, müttəfiqlərlə, o cümlədən Macarıstanla Rusiya resurslarının alınması məsələsini müzakirə edəcək.
Eyni zamanda, Tramp NATO məkanını pozan Rusiya təyyarələrinin vurulmasını dəstəklədiyini bildirib. Lakin "bu, şəraitdən asılıdır" sözləri ilə məsələni açıq qoyub. Bu bəyanat ABŞ Dövlət katibi Marko Rubionun daha ehtiyatlı açıqlaması ilə ziddiyyət təşkil edib.
Avropaya sərt tənqidlər və iqlim siyasətinə hücum
BMT-dəki geniş nitqində Tramp diqqəti yalnız Ukraynaya deyil, Avropanın daxili problemlərinə də yönəldib. O, Avropanı "iki başlı monstrun" - qanunsuz miqrasiya və bahalı yaşıl enerjinin dağıtdığını söyləyib: "Sizin ölkələriniz cəhənnəmə sürüklənir. Açıq sərhədlər və enerji avantüraları dayandırılmalıdır".
Ən çox rezonans doğuran çıxışı isə iqlim məsələsi olub. Tramp qlobal istiləşməni "insanlıq tarixinin ən böyük dələduzluğu" adlandırıb, BMT proqnozlarını isə "axmaqların uydurması" kimi qiymətləndirib. O, Avropada külək turbinləri və günəş panellərinin "gözəl təbiəti korladığını" deyərək neft, qaz və kömürü tərifləyib.
BMT və beynəlxalq münasibətlərə baxışı
Tramp özünü "yeddi müharibəyə son qoymuş prezident" kimi təqdim edib və BMT-ni fəaliyyətsizlikdə ittiham edib: "Onların bacardığı yalnız kağız üzərində hədə-qorxudur. Mənə heç vaxt kömək etmədilər".
Onun çıxışı ABŞ-da sol mətbuat tərəfindən kəskin tənqid olunsa da, Avropa ictimaiyyətində hakim dairələrdən narazı olan təbəqələr üçün güclü mesaj kimi qəbul olunub. Trampın sözləri göstərib ki, Vaşinqton həm Ukraynaya dəstəyi davam etdirməyə, həm də Avropanın siyasətinə sərt şəkildə müdaxilə etməyə hazırdır.
Nyu-Yorkdakı bu həftə Tramp üçün həm Zelenski ilə yaxınlaşma, həm də Avropaya və BMT-yə sərt mesajlar vermək imkanı oldu. Onun ritorikası bir tərəfdən Ukraynaya ümid verir, digər tərəfdən isə Avropanın miqrasiya və iqlim siyasətini hədəfə alır. Bu isə Trampın yalnız Vaşinqtonun deyil, bütün Qərbin gündəmini silkələmək niyyətində olduğunu göstərir.