"Yaponiya: Duzlu və şirin suyun birləşməsindən yaranan yeni enerji üfüqləri" - "Kyodo News"

"Fukuokada açılan ilk osmotik elektrik stansiyası bərpa olunan enerjiyə yeni nəfəs gətirir..."

Yaponiyanın Fukuoka şəhərində ölkənin ilk osmotik elektrik stansiyası istifadəyə verilib. Bu layihə Yaponiyanı dünyada belə bir texnologiyanı tətbiq edən ikinci ölkə edib - ilk nümunə 2023-cü ildə Danimarkada işə salınıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "naukatv.ru" nəşri məlumat yayıb.

Yeni stansiya ildə təxminən 880 000 kilovat-saat elektrik istehsal edəcək. Bu enerji həcmi həm şəhər və ətraf bölgələrdəki 220 ev təsərrüfatını, həm də həmin bölgədə fəaliyyət göstərən su duzsuzlaşdırma zavodunu elektriklə təmin etməyə kifayət edir.

Mütəxəssislərin sözlərinə görə, bu texnologiyanın əsas üstünlüyü onun hava şəraitindən və gün işığından asılı olmamasıdır. Yəni stansiya fasiləsiz işləyir və karbon qazı buraxmır. Fukuoka Su Təchizatı Agentliyi bu təşəbbüsü "bərpa olunan enerjinin növbəti nəsli" adlandırıb.

Təbiətin sirrindən texnoloji həllə doğru

Stansiya osmos prinsipi ilə işləyir. Şirin su və duzlu su yarıkeçirici membranla ayrılır. Su molekulları təbii olaraq daha az duzlu tərəfdən daha duzlu tərəfə keçir, bu hərəkət isə güclü təzyiq yaradır. Nəticədə turbina hərəkətə gəlir və generator elektrik istehsal edir.

Fukuokada xüsusi yanaşma tətbiq olunub: adi dəniz suyundan deyil, duzsuzlaşdırma prosesindən sonra qalan yüksək konsentrasiyalı duzlu sudan istifadə edilir. Bu isə duzluluq fərqini artıraraq enerji istehsalını gücləndirir və sistemi daha səmərəli edir.

Tarixi köklər və müasir çağırışlar

Osmotik enerji ideyası hələ 1954-cü ildə alim R.E. Prttl tərəfindən irəli sürülüb. 1970-ci illərdə Sidney Leb "təzyiqli osmos" (PRO) konsepsiyasını təklif edib. Lakin texnologiyanın qarşısında həmişə çətinliklər olub: suyun nasoslarla ötürülməsi zamanı enerji itkiləri, membranlarda sürtünmə və çirklənmə səmərəliliyi aşağı salır.

Müasir tədqiqatçılar bu problemləri aradan qaldırmaq üçün yeni membran materialları və texnologiyalar üzərində işləyir. Məsələn, Danimarkadakı layihədə Toyobo şirkətinin boş lifli membranları, Fransanın "Sweetch Energy" startapında isə nanoosmotik diffuziya üsulları sınaqdan keçirilir.

Gələcək perspektivlər

Norveç, Cənubi Koreya, İspaniya, Qətər və Avstraliyada müxtəlif pilot layihələr həyata keçirilir. Mütəxəssislər hesab edir ki, bu texnologiya yaxın gələcəkdə günəş və külək enerjisini tam əvəz etməsə də, onları tamamlayan və stabil enerji mənbəyi kimi əhəmiyyətli rol oynaya bilər.

Üstəlik, osmotik stansiyalar yalnız dənizlə çayların qovuşduğu yerlərdə deyil, həm də duzsuzlaşdırma zavodlarında, hətta bəzi daxili duzlu göllərdə də tətbiq oluna bilər. Fukuoka təcrübəsi göstərir ki, insan təbiətin özündə gizlənmiş enerjini aşkar edib texnologiyaya çevirə bilər. Bu layihə bəşəriyyətin enerji gələcəyinə açılan yeni qapı ola bilər.