"Elektromobillər sağlamlığa ziyan vururmu?" - Həkim izah edir

"Sakit sür, amma düşün..."

Son zamanlar elektrikli avtomobillərin insan sağlamlığına təsiri barədə bir çox suallar yaranıb. İsrail həkimi, anesteziologiya və intensiv terapiya üzrə mütəxəssis Yuri Suponitski bu mövzunu ətraflı araşdırıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə o, "Vesty.co" nəşrinə danışıb. 

Həkim deyir: "Bir dəfə "YouTube"-da rast gəldiyim video indi də yaddaşımdadır. Orada bir kişi, sanki hər kəsin inandığı gerçəyi bilirmiş kimi, çox ciddi və inandırıcı üslubla danışırdı: "Elektromobil alma, həyatın dəyişəcək!" Deyirdi ki, həyat yoldaşı onun dəyişdiyini hiss edib, sanki başqa bir insanla evlidir. Adam yenidən benzinli avtomobilinə qayıdır və həyat yoldaşının sevinci həddini aşır.

Mən o zaman düşündüm: "Bəs mənim sağlamlığım, mənim seçimim?" Çünki mən də yeni avtomobil almağı düşünürdüm. Həkim kimi ilk addımım həm sürücü və sərnişin sağlamlığına, həm də texnologiyanın özünə dair elmi mənbələrə baxmaq oldu".

Təmiz enerji və görünməyən izlər

Elektromobillər daxiliyanma mühərriki olmadan işləyir,onların ürəyi batareya və elektrik motorudur. Sanki sakit bir okean üzərində sürürsən- səs yoxdur, tüstü yoxdur. Amma hər dənə su damlasının arxasında görünməyən axıntılar var. Batareya istehsalı, nadir metalların çıxarılması, tullantıların idarə olunması… Bunlar həm ətraf mühit üçün, həm də yaxınlıqda işləyən işçilər üçün real risk yaradır.

Bu yerdə insan düşündüyünü hiss edir: hər elektromobil, əslində, dünya üzərində bir iz qoyur. Hər batareya, hər litium damlası, hər istifadə edilmiş element… Bu izlər görünməz, amma mövcuddur. Sanki səssiz bir nəbz kimi, biz hər dəfə avtomobilin açarını döydükcə dünyaya ötürülür.

Yol təhlükəsi və fiziki təhlil

Texnologiyanın sakitliyi sizi aldada bilər, amma fiziki qanunlar dəyişməz qalır. Elektrikli avtomobillər ağır batareyaları ilə daha aşağı mərkəzə malikdir. Bu o deməkdir ki, qəza zamanı kinetik enerji daha böyükdür, əyləc yolu daha uzun, zərər daha çoxdur.

Bundan əlavə, əyləc tozları - metalın metal ilə sürtünməsindən yaranan incə hissəciklər bəzən toksik ola bilər. Amma elm göstərir ki, bu səviyyə bizim sağlamlığımız üçün hələ qorxulu deyil. Avtomobillər nadir hallarda yanır, amma onları söndürmək adi yanacaq maşını qədər asan deyil. Sanki sükutla gələn təhlükə var, amma o, çox nadirdir.

Elektromaqnit sahəsi və bədənimiz

Elektromobillərin sükutu bizi aldatmasın, görünməz bir enerji sahəsi hər yerdədir. Sürücü və sərnişin batareyanın üstündə oturur və bu, bədənə müəyyən elektromaqnit sahəsi ilə təsir edir. Sürətlənmə, əyləc, sürücünün hər bir hərəkəti sahəni dəyişdirir.

Elmi tədqiqatlar göstərir ki, bu sahə təhlükəli deyil. Avropada, Koreyada və Yaponiyada aparılan ölçmələr elektromaqnit sahəsinin ev texnikasına bənzər səviyyədə olduğunu göstərir. Lakin elektrikli avtobuslar və yük maşınları daha güclü sahələr yarada bilər; hamilə qadınlar və uşaqlar uzun müddət təsir altında qaldıqda nəticələr hələ dəqiq bilinmir.

Təhlükəsiz, amma düşüncəli istifadə

Elektromobil almaq qorxulu deyil. Elm və təcrübə göstərir ki, sağlamlıq üçün ciddi risk yoxdur. Amma texnologiyanın arxasında dayanan görünməz izləri unutmamalıyıq: batareya istehsalı, tullantılar, ekoloji məsuliyyət. Sükutlu sürmə elektromobillərin cazibəsidir, amma hər sürücü bilməlidir ki, bu sakitlik arxasında həm fiziki, həm də ekoloji həqiqətlər yatır. Yəni, elektrikli avtomobil yalnız texnologiyanın məhsulu deyil, o, həm də düşüncəli insanın seçimi olmalıdır.