"Avropa İttifaqı İsrailə qarşı qətiyyətli mövqe göstərir" - İsrail mətbuatı

"İkitərəfli yardımlar dayandırılır, sanksiyalar masadadır..."

Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayen illik hesabatında İsrailə qarşı sərt mövqe tutacağını açıqlayıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "detaly.co" nəşrində dərc edilən müəllif məqaləsində deyilir.

Fon der Lyayenin bəyanatı və yeni tədbirlər

Lyayen bildirib ki, Avropa İttifaqı İsraillə ikitərəfli maliyyə yardımlarını müvəqqəti dayandıracaq və zorakılığa görə məsuliyyət daşıyan səyyar icmalar və radikal nazirlər üzərində əlavə sanksiyalar tətbiq etməyi nəzərdən keçirir.

Fon der Lyayen vurğulayıb ki, Qəzza bölgəsində yaranmış humanitar böhran qəbul edilə bilməz və "insanlıq naminə" vəziyyətin dərhal dəyişməsi vacibdir. Eyni zamanda, "Yad Va-Şem" Holokost muzeyi və İsrailin vətəndaş cəmiyyəti layihələrinə maliyyə dəstəyi saxlanacaq.

Avropa Komissiyasının yeni addımları Aİ-nin sülh və insan hüquqlarının qorunması öhdəliyini nümayiş etdirmək məqsədini daşıyır, həmçinin Qəzza böhranına siyasi həll yolu tapmaq istiqamətində addım hesab olunur.

Daxili mübahisələr və konsensus problemi

"The Guardian" qəzetinin yazdığına görə, Avropa Parlamentində fon der Lyayenin çıxışı həm alqış, həm də tənqidlə qarşılanıb. Sağ tərəfdəki deputatlar, o cümlədən Almaniyanın Ənənəvi Alternativ Partiyasından olanlar çıxışı kəskin tənqid edib.

Avropa Xarici Siyasət Xidmətinin rəhbəri Kaya Kallas isə Parlamentdə bildirib ki, Aİ üzv ölkələr arasında Qəzza məsələsində yekdil mövqe yoxdur: "Biz birgə hərəkət edə bilmərik, hələ konsensus əldə etməmişik. İndi əsas məsələ İsrail hökumətini kurs dəyişməyə məcbur etməkdir".

İspaniya və Belçika artıq öz məhdudlaşdırıcı tədbirlərini tətbiq edib, lakin Almaniya və Macarıstan sərt addımlara qarşı çıxır və ehtiyatlı davranmağı müdafiə edir. Bu, Avropa Komissiyasının İsrail ilə ticarət əlaqələrini dayandırmaq və "Horizon" proqramından müvəqqəti çıxarmaq kimi planlaşdırdığı tədbirlərin hələ təsdiqlənməməsinə səbəb olur.

Ticarət və iqtisadi təsirlər

Aİ İsrailin ən böyük ticarət tərəfdaşıdır: 2024-cü ildə İsrailin ümumi ticarət dövriyyəsinin 32 faizi Avropa ölkələri ilə həyata keçirilib. Aİ İsrailə maşın və nəqliyyat avadanlıqları, kimyəvi maddələr və digər sənaye məhsulları ixrac edir, ümumi həcm 26,7 milyard avro təşkil edir.

İkitərəfli ticarət razılaşmalarının müvəqqəti dayandırılması İsrail iqtisadiyyatına ciddi təsir göstərə bilər, lakin bu, Avropanın bütün silah tədarükünü dayandırması və ya hədəfli sanksiyalar tətbiqi qədər radikal addım deyil. Bu tədbirlər daha çox gömrük tariflərinin bərpası ilə nəticələnəcək.

Tələb və tənqidlər

Avropa Parlamentində sosialist fraksiyasının lideri İratçe Qarsiya Peres bildirib ki, İsrail hökumətinin Qəzza bökgəsində törətdiyi insan hüquqları pozuntularına qarşı səssizlik qəbuledilməzdir: "Biz Avropa liderliyini tələb edirik və daha artıq səssiz qala bilmərik".

Belçikalı liberal deputat Hilda Vautmans isə vurğulayıb ki, Avropa humanitar böhrana qarşı siyasi cəsarət göstərməsə, ictimai etimadını itirəcək. "Bu aclıq təbii fəlakət deyil, bu siyasi aktdır. Avropa buna qarşı müvafiq addım atmalıdır," - Vautmans qeyd edib.

Yaşıllar fraksiyasının lideri Bas Eykhaut isə Avropa Komissiyasının iki dövlət prinsipini dəstəkləyən bəyanatlarını yetərli saymır və İsrail hökumətinin praktiki hərəkətlərinin nəzərə alınmadığını bildirib.

Müəllif: Aleksandra Appelberq