ABŞ “missiyası” İrəvana gəlmir: Tramp Ermənistanı Rusiyaya qaytarır?

ABŞ Ermənistanla münasibətlərində Rusiyanın əksinə hərəkət etməyəcək və bu, Amerika prezidenti Donald Trampın komandasının yanaşmaları ilə bağlıdır.

 

Bu fikri “Sputnik Ermənistan”a müsahibəsində İrəvan Geosiyasi Klubunun sədri, politoloq Arman Boşyan “ABŞ-ın sərhəd və gömrük nəzarəti üzrə mütəxəssislərdən ibarət “missiyasının” niyə hələ də İrəvana gəlmədiyi” sualını şərh edərkən deyib.

 

Yanvar ayında ABŞ-ın o zamankı dövlət katibi Entoni Blinken Ermənistan-ABŞ Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasının imzalanması mərasimində demişdi ki, sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri ilə bağlı işləmək üçün yaxın həftələrdə Amerika qrupunun Ermənistana gələcəyi gözlənilir.

 

Lakin bir neçə gün əvvəl Dövlət Gəlirləri Komitəsinin sədr müavini Rafael Gevorkyan səfərin hələ baş tutmadığını bildirib.

 

Boşyanın sözlərinə görə, dünyada baş verən tektonik dəyişikliklər kontekstində Ermənistanla bağlı məsələlər və layihələr Rusiya ilə razılaşdırıldıqdan sonra həyata keçiriləcək. Boşyan hesab edir ki, Vaşinqtondakı yeni komanda Moskvaya baxmadan Yerevanla heç bir razılaşmanı həyata keçirməyəcək.

 

"Yeni administrasiya ABŞ-ın xarici siyasətinə yeni ideologiya gətirib. Bu, texnokratların ideologiyasıdır. Bu, Rusiya və Çinlə danışıqlar aparmaq lazım olduğunu nəzərdə tutur. Yeri gəlmişkən, Trampla Zelenskinin Vaşinqtonda görüşündə baş verənlər əvvəlki sistemin dağıdılmasını və əvvəlki oyun qaydalarının ləğvini göstərir”, - Boşyan deyib.

 

Ekspertin qeyd etdiyi kimi, Ermənistan özü müxtəlif mərkəzlər arasında balans yaratmağa çalışır, lakin bu kontekstdə belə yanlış qərarlar qəbul edilir. Bu qərarlardan biri də Aİ-yə üzvlük prosesinin başlanması ilə bağlı qanun layihəsinin qəbul edilməsidir.

 

Avropa İttifaqının nə güc, nə də intellektual birlik olmadığı, eyni zamanda Tramp və ABŞ-a müxalifətdə olduğu bir şəraitdə İrəvanın addımları son dərəcə müəmmalıdır. Brüssel və Vaşinqton qlobal məsələlərdə mövqelərində yekdil olduqda Aİ Qərb güc blokunun bir hissəsi kimi görünə bilərdi. Amma indi bu birlik pozulub və Aİ daxilində əsas məsələlərdə ölkələr arasında vahid mövqe yoxdur. Və belə bir şəraitdə Ermənistan rəhbərliyinin açdığı oyundan heç bir real nəticə gözləmək olmaz. O hesab edir ki, Avropa İttifaqı Ermənistanı gözləmir və Brüsseldən heç bir təklif daxil olmayıb.

 

Boşyan onu da xatırladıb ki, Ermənistan və Rusiya arasında təhlükəsizlik sazişləri qüvvədə olmaqda davam edir. İrəvan Moskvanın təhlükəsizlik çətiri altındadır və üzvlüyün dondurulduğunu elan etsə də, KTMT-nin formal üzvü olaraq qalır. Əslində, heç bir formal dondurma mexanizmləri yoxdur. Bu kontekstdə politoloq Rusiya sərhədçilərinin Zvartnots hava limanındakı keçid məntəqəsindən, İran və Türkiyə ilə sərhəddəki keçid məntəqələrindən çıxarılmasını Ermənistan hakimiyyətinin növbəti populist addımı adlandırıb. Siyasi nöqteyi-nəzərdən bu, Ermənistan tərəfindən mənfi addım olsa da, hərbi baxımdan balansı dəyişmir. Bu balans yalnız 102-ci Rusiya bazası çıxarıldığı halda dəyişə bilər.

 

Buna baxmayaraq, Boşyan ümid edir ki, Ukrayna ətrafındakı vəziyyət Ermənistan hakimiyyətinə soyuq duş effekti verəcək və nə vaxtsa onlar daha praqmatik siyasət yürütməyə başlayacaqlar