“İnsan Resursları sahəsinə tələb gündən-günə daha da artır. Bu sahədə 90% qadın,10% isə kişi namizəd olduğundan keyfiyyətli və bilikli bəy mütəxəssislərə daha çox üstünlük verilir".
Bunu Moderator.az –a açıqlamasında “HR Hunter” şirkətinin qurucusu, İnsan Resursları üzrə konsultant İlkin Mirzəzadə deyib.
Onun sözlərinə görə, bir neçə ildir ki, İnsan Resurslarında işə qəbul prosesləri böyük dəyişikliklərə məruz qalıb:
“Bu sahə dinamik və çətin bir mühitdir. Bu xüsusilə yüksək keyfiyyətli və bilikli mütəxəssislərə olan tələbin getdikcə artması ilə əlaqədar. Lakin bu tələbin artmasına baxmayaraq, keyfiyyətin qorunması bir sıra problemlərlə üzləşir.İnsan Resursları təlimlərinin sayı kəskin şəkildə artır, lakin bu artım, təəssüf ki, keyfiyyətin aşağı düşməsinə səbəb olur. Xüsusilə, kursların qiymətinin aşağı düşməsi və təlimçilərin təcrübəsizlikləri, bəzi şəxslərin qısa müddətli təlimlər və az təcrübə ilə sahəyə girmələrinə yol açıb. Nəticədə, bazarda qeyri-peşəkar və hətta heç bir peşəkar kriteriyaya uymayan şəxslər meydana gəlir. Bu isə öz növbəsində bazara və şirkətlərə ziyan vurur. HR sahəsində yüksək keyfiyyətli mütəxəssislərə olan tələb çox artmış olsa da, onlara uyğun bilik və təcrübə sahibi namizədlərin sayı məhduddur”.
İnsan Resursları üzrə konsultant qeyd edir ki, HR meneceri yalnız texniki biliklərlə deyil, həm də yumşaq bacarıqlarla (soft skills) təchiz olunmalıdır:
“HR-nin əsas missiyası yalnız işə qəbul deyil, həm də işçilərin motivasiyasını artırmaq, onların inkişafını təmin etmək və təşkilatda sağlam iş mühiti yaratmaqdır. Bunun üçün HR mütəxəssisi aşağıdakı xüsusiyyətlərə malik olmalıdır:
• Empatiya: HR mütəxəssisi işçilərin ehtiyaclarını və narahatlıqlarını anlayaraq onlara dəstək ola biləcək bir şəxs olmalıdır.
• Çeviklik və İnnovativlik: Həm də çevik düşüncə və innovativ yanaşmalar tətbiq etmə bacarığına sahib olmalıdır. Bu, şirkət daxilində dəyişikliklərə və yeniliklərə asanlıqla adaptasiya olmağa kömək edir.
• Əmək Məcəlləsi və Strateji İdarəetmə: HR mütəxəssisi həmçinin Əmək Məcəlləsi və digər hüquqi məsələlərdə yüksək səviyyədə biliklərə sahib olmalıdır. Bu, şirkətin hüquqi riskləri minimuma endirir və əməyin hüquqi tələblərinə uyğunluğu təmin edir”.
Ekspert hesab edir ki, müsahibə prosesinin effektivliyi, şirkətin işçi heyətini düzgün seçməsindən asılıdır:
“HR meneceri, yalnız şablon suallar verməməli, səriştə əsaslı və şəxsiyyət təhlili edəcək suallar verməlidir. Bu yanaşma, namizədin yalnız peşəkar bacarıqlarını deyil, həm də şəxsiyyətini, davranış tərzini və əməkdaşlıq qabiliyyətlərini ölçməyə imkan verir.
Bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə, HR sahəsində psixodiagnostik suallar və oyun əsaslı yanaşmalar artıq illərdir tətbiq edilir. Bu yanaşmalar, namizədin düşünmə tərzini, sosial bacarıqlarını, liderlik potensialını və hətta stres altında necə davranacağını ölçməyə imkan verir. Namizədlərə verilən şərti oyunlar və vəziyyətlər, onların həqiqi bacarıqlarını daha dəqiq təhlil etməyə kömək edir. Məsələn, bir namizədin komanda daxilində necə işlədiyini və qarşılaşdığı çətinlikləri necə həll etdiyini öyrənmək üçün müxtəlif psixoloji oyunlardan istifadə edilə bilər.
HR meneceri müsahibə zamanı yalnız işlə əlaqəli suallar verməlidir. Şəxsi həyatla bağlı suallar – məsələn, evlilik, uşaqlar və digər şəxsi məsələlər – etik baxımdan qadağandır və həmçinin qanunvericiliklə də tənzimlənir. Bu cür suallar, namizədin işə qəbulunu təsir edə biləcək yanlış təəssüratlar yarada bilər və diskriminasiya riski daşıyır. Bununla yanaşı, bəzi hallarda bu cür sualların verilməsi işin tələbləri ilə əlaqədar ola bilər. Məsələn, bir vəzifə müntəzəm ezamiyyətləri tələb edirsə, işə qəbul prosesində namizəddən bu məsələlər barədə açıqlama alınması qanuni və etik baxımdan doğrudur. Yüksək keyfiyyətli HR mütəxəssisləri, yalnız texniki və hüquqi biliklərlə deyil, həm də güclü yumşaq bacarıqlarla seçilirlər. Çünki bu bacarıqlar iş mühitində qarşılaşılacaq qeyri-müəyyənliklər və stressli vəziyyətlərdə effektiv qərar vermək üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. HR mütəxəssisləri yalnız namizədləri düzgün seçməkdə deyil, həm də təşkilatda sağlam iş mühiti yaradaraq işçilərin motivasiyasını və performansını artırmaqda əsas rol oynayırlar”.
Ekspert qeyd edir ki, HR sahəsi getdikcə daha mürəkkəb bir sahə halına gəlir. Şirkətlər, yalnız şablon suallar və qısa müddətli kurslara əsaslanan yanaşmalardan imtina etməli və daha dərin, təhlil edilən və şəxsiyyətə yönəlmiş müsahibə proseslərinə keçməlidirlər. Yalnız bu halda HR mütəxəssisləri öz işlərini daha effektiv şəkildə icra edə bilər və təşkilatların inkişafına töhfə verə bilərlər.
Mehin Mehmanqızı