BƏƏ və Yaxın Şərq ölkələri qonşu regionlarda humanitar - sosial inkişaf yardımlarını gücləndirir

Son illərdə Yaxın Şərq və Şimali Afrika bölgəsindəki bir sıra dövlətlərdə humanitar vəziyyət pisləşməyə davam edir. Dünya Ərzaq Proqramı (WFP) xəbərdarlıq edir ki, 2025-ci ildə on milyonlarla insan kəskin aclıq təhlükəsi ilə üz-üzə qalacaq: təxminən 1.9 milyon nəfər isə artıq fəlakət həddində ərzaq təhlükəsizliyi çatışmazlığı yaşayır. Regionun ayrı-ayrı ölkələrində vəziyyət xüsusilə ağırdır. Məsələn, Yəməndə dağıdılmış səhiyyə sistemi, təmiz su və sanitariya çatışmazlığı səbəbindən xəstəliklərin yayılması artır; Suriyada isə uzunmüddətli quraqlıq, məhsuldarlığın azalması və dağıdılmış kənd təsərrüfatı infrastrukturu ərzaq çatışmazlığının böyüməsinə və ailələrin ərzaq təhlükəsizliyinin zəifləməsinə gətirib çıxarır. Oxşar çətinliklər qonşu regionlara da təsir edir və donorların yardımı əhalinin dayanıqlığını və minimal yaşam səviyyəsini qorumaqda əsas rol oynayır.

Yaxın Şərq ölkələri getdikcə daha çox yardım proqramlarının əsas donorları və tərəfdaşlarına çevrilirlər. Bu proqramlar insanların həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması, infrastrukturun inkişafı, əsas xidmətlərə çıxışın genişləndirilməsi, iqtisadi və ekoloji dayanıqlığın artırılması kimi sahələri əhatə edir. Onların yardımı su təchizatı və sanitariya, ərzaq təhlükəsizliyi, təhsil və sosial xidmətlər, ekoloji və davamlı inkişaf təşəbbüsləri, eləcə də uzunmüddətli inkişafa töhfə verən infrastruktur layihələrini əhatə edir.

Küveyt ən ardıcıl və genişmiqyaslı donor ölkələrdən biri olaraq qalır. OECD məlumatlarına görə, 2024-cü ildə Küveytin rəsmi inkişaf yardımı (ODA) təxminən 1 milyard dollar təşkil edib. Bu yardımın böyük hissəsi su təchizatı və sanitariya sistemlərinin modernləşdirilməsi, kənd təsərrüfatının inkişafı və ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, infrastrukturun tikintisi və təmiri, təhsil müəssisələrinin dəstəklənməsi və regional inkişafın dayanıqlığı üçün vacib kommunal obyektlərin yaradılmasına yönəlib. Ölkə xüsusi fond - "Kuwait Fund" vasitəsilə region ölkələrində sabitliyə və inkişafa töhfə verən çoxillik proqramlar həyata keçirir.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri regionun ən böyük donorlarından biridir. Humanitar və inkişaf layihələrinin maliyyələşdirilməsini izləyən sistemin məlumatlarına əsasən, 2025-ci ildə BƏƏ-nin ümumi yardım axınları təxminən 1.46 milyard dollara çatıb. 2024-cü ildə ölkə humanitar və xeyriyyə strukturları vasitəsilə ərzaq yardımı, təmiz su təminatı, sanitariya xidmətləri, təhsil layihələri və əsas resurslarla təminat üçün əhəmiyyətli vəsait ayırıb. Bununla yanaşı, BƏƏ ekoloji, energetika, infrastruktur və sosial dəstək sahələrində uzunmüddətli dayanıqlı inkişaf proqramlarına böyük diqqət yetirir ki, bu da onların yardımını həm həcm, həm də müxtəliflik baxımından regionda ən əhəmiyyətlilərdən birinə çevirir.

Bu ölkələrin birgə səyləri regional dayanıqlı inkişafa mühüm töhfə verir. Təhsil, ərzaq sabitliyi, ekoloji təşəbbüslər, su infrastrukturu və sosial müdafiə kimi sahələrə diqqət göstərilməsi Yaxın Şərqin humanitar gündəminin tədricən qısamüddətli reaksiyadan uzunmüddətli strateji proqramlara keçdiyini göstərir. Bu proqramlar isə həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına və qonşu dövlətlərin dayanıqlığının artırılmasına yönəlib. (Oxu.az)