İşçilərin əksəriyyəti düşünürlər ki, nə qədər çox çalışsalar, vəzifədə bir o qədər tez yüksələ bilərlər. Faktiki olaraq isə bu qayda yalnız məktəb və universitetlərdə işləyir. Biznes daha mürəkkəb bir sahədir və burada sizin yalnız çalışqan olmağınız kifayət deyil. Bəs görəsən kariyerada yüksəlmək üçün hardan və necə başlamaq lazımdır?
Mövzu ilə bağlı beynəlxalq dərəcəli təlimçi, şəxsi inkişaf üzrə kouç İlahə Adil bu barədə Moderator.az-a danışdı
"Karyera inkişafı, hər bir işçinin və peşəkarın həyatda uğur qazanmağı və peşəkar potensialını ən yüksək səviyyəyə çatdırmağı hədəflədiyi bir prosesdir. Bu inkişaf yalnız müəyyən bacarıqların və biliklərin əldə edilməsi deyil, həm də dəyişən iş bazarında qalib gəlmək üçün davamlı öyrənmə və adaptasiya prosesidir. Peşəkar bacarıqların yüksəldilməsi, işdə daha yüksək mövqelərə gəlmək, öz karyera yolunda daha məqsədyönlü irəliləmək və şəxsi inkişafın davamlı olmasını təmin etmək üçün vacibdir.
Bəs karyera inkişafında ilk addım nədir?
İlk addım, hansı bacarıqlara və biliklərə sahib olduğunuzu qiymətləndirməkdir. Özünüzü müntəzəm olaraq qiymətləndirin və hansılarının inkişaf etdirilməsi lazım olduğunu müəyyən edin. Bu qiymətləndirmə sizə karyera məqsədlərinizə çatmaq üçün hansı bacarıqların önəmli olduğunu anlamağa kömək edəcək. Məsələn:
-Texniki bacarıqlar: Müəyyən bir sahədə dərin biliklər və texniki bacarıqlar.
-Yumşaq bacarıqlar: Komanda işi, kommunikasiya, liderlik, zaman idarəetməsi kimi sosial və emosional bacarıqlar.
-Rəqəmsal bacarıqlar: Müasir iş bazarında əsas olan texnologiyalarla işləmək bacarığı, məsələn, proqramlaşdırma, məlumat analizi, sosial media idarəçiliyi və s.
Öz güclü tərəflərinizi və inkişaf etdirilməsi lazım olan sahələri müəyyən edərək peşəkar bacarıqlarınızı daha da irəlilədə bilərsiniz.
Təlim və Təhsil Alın
Karyera inkişafını sürətləndirmək üçün daimi təhsil və peşəkar inkişaf çox vacibdir. Təhsil yalnız formal proqramlardan ibarət deyil; müasir dünyada müxtəlif təlimlər və kurslar, həmçinin onlayn resurslar vasitəsilə biliklərinizin genişləndirilməsi mümkündür.
-Onlayn kurslar və sertifikatlar: Coursera, Udemy, LinkedIn Learning kimi platformalarda öz sahənizdə olan ən yeni təlimləri izləyə bilərsiniz. Bu kurslar və sertifikatlar sizin bilik səviyyənizi artırmağa və iş bazarında daha cəlbedici olmağa kömək edəcək.
-Peşəkar seminarlar və konfranslar: Şəxsi inkişaf və şəbəkələşmə imkanı yaratmaq üçün müxtəlif tədbirlərdə iştirak edin. Peşəkar görüşlər və konfranslar həm biliklərinizi genişləndirir, həm də yeni əlaqələr qurmağınıza şərait yaradır.
Şəbəkələşmə və Mentorluq
Karyera inkişafında yalnız bacarıqların təkmilləşdirilməsi kifayət etmir. Eyni zamanda, doğru insanlar ilə əlaqə qurmaq və təcrübəli mentorların dəstəyindən yararlanmaq da böyük rol oynayır.
-Şəbəkələşmə: Karyera yolunda qarşılaşacağınız imkanlar, tez-tez şəbəkələşmə və əlaqələr vasitəsilə əldə olunur. Peşəkar şəbəkələr yaratmaq üçün müvafiq tədbirlərdə iştirak etmək, onlayn peşəkar platformalarda (LinkedIn kimi) aktiv olmaq faydalıdır.
-Mentorluq: Təcrübəli və bacarıqlı mentorlar, sizin inkişaf yolunuzu istiqamətləndirə bilər. Onların təcrübələrindən faydalanaraq, karyeranızda qarşılaşa biləcəyiniz çətinliklərə qarşı daha hazırlıqlı ola bilərsiniz.
Zaman İdarəetməsi və Hədəf Qoyma
Karyera inkişafı uzun və davamlı bir proses olduğuna görə, zamanın effektiv idarə edilməsi mühüm rol oynayır. Öz işlərini düzgün prioritetləndirmək, hədəflər qoymaq və bu hədəflərə çatmaq üçün lazımi addımlar atmaq peşəkar inkişaf üçün vacibdir.
-SMART hədəfləri: Özünüzə SMART (Xüsusi, ölçülə bilən, əldə oluna bilən, əlaqəli, Time-bound) hədəfləri təyin edin. Bu şəkildə konkret və ölçülə bilən məqsədlər qoyaraq irəliləyişinizi izləyə bilərsiniz.
SMART Hədəflər
-Specific – Xüsusi (Məqsəd aydın və konkret olmalıdır)
-Measurable – Ölçülə bilən (Məqsədin irəliləyişi ölçülə bilməlidir)
-Achievable – Əldə edilə bilən (Məqsəd real və reallaşdırıla bilən olmalıdır)
-Relevant – Əlaqəli (Məqsəd mühüm və aktual olmalıdır)
-Time-bound – Zaman məhdudiyyəti olan (Məqsədin yerinə yetirilməsi üçün müəyyən bir zaman çərçivəsi olmalıdır)
Zamanın idarə edilməsi: İş və şəxsi həyat arasında balans qurmaq, əhəmiyyətli tapşırıqları vaxtında yerinə yetirmək və davamlı olaraq özünüzü inkişaf etdirmək üçün zamanın düzgün idarə edilməsi vacibdir.
Uğursuzluqdan Dərs Alın
Karyera yolunda qarşınıza çıxan çətinliklər və uğursuzluqlar, peşəkar inkişafın ayrılmaz hissəsidir. Hər uğursuzluq bir təcrübə və dərsdir. Uğursuzluqları qorxu olaraq deyil, inkişaf etmək və öyrənmək üçün bir fürsət olaraq qiymətləndirin.
-Öz səhvlərinizdən dərs alın: Uğursuzluqları təhlil edərək, nələrin düzgün getmədiyini anlamalı və gələcəkdə eyni səhvləri təkrarlamamaq üçün planlar qurmalısınız.
-Motivasiya tapın: Uğursuzluq və çətinliklər sizi ruhdan salmasın. Əksinə, bunlar sizi daha güclü və təcrübəli edəcək. Bu mövqedə daha motivasiya olunmuş şəkildə irəliləyin.
Yüksək Performans və Liderlik Bacarıqları
Karyera inkişafı, yalnız yaxşı bir işçi olmaqla bitmir, həm də liderlik bacarıqları qazanmağınızla əlaqəlidir. Liderlik bacarıqlarınızı inkişaf etdirmək, gələcəkdə yüksək vəzifələrə yüksəlməyinizə kömək edəcək.
-Komanda idarəetməsi: İyi bir lider yalnız özünü deyil, həm də komandasını müsbət yöndə inkişaf etdirir. Komanda üzvlərinin bacarıqlarını gücləndirmək, onları dəstəkləmək və hədəf qoya bilmək liderlik keyfiyyətlərinin vacib hissəsidir.
-İnkişaf edən bacarıqları mənimsəyin: İş yeri dinamikalarını izləyərək, liderlik üslubunuzu zamanla təkminləşdirin və müxtəlif situasiyalara uyğun yönəlin.
Özünü Təqdim Etmə və Şəxsi Brendin Yaradılması
Karyerada irəliləmək üçün özünüzü düzgün təqdim etmək və şəxsi brendinizi inkişaf etdirmək çox əhəmiyyətlidir. Şəxsi brendiniz, iş dünyasında tanınmanıza və dəyərləndirilmənizə kömək edəcək.
-Şəxsi brendin qurulması: Öz bacarıqlarınızı və biliklərinizi nümayiş etdirən bir online portfel yaradın, LinkedIn profilinizi daim yeniləyin və peşəkar şəbəkələrdə aktiv olun.
-Peşəkar imic yaradın: Ən yüksək standartlara uyğun bir imic yaratmaq, müsbət təəssüratlar yaratmağa kömək edəcək.
Karyera inkişafı davamlı bir öyrənmə, təşəbbüs və özünü inkişaf etdirmə prosesidir. Bacarıqlarınızı yüksəltmək üçün fərqli yanaşmalar tətbiq edərək, həm peşəkar, həm də şəxsi həyatınızı müsbət şəkildə təsir edə biləcək dəyərlər yarada bilərsiniz. Şəxsi məqsədlərinizə çatmaq üçün bacarıq, təhsil, şəbəkələşmə və liderlik kimi sahələrdə investisiya qoymaq, sizin karyeranızda uğur əldə etməyinizə kömək edəcək".