Vəfat edən qadının dırnağında “şellak” olarsa... – İlahiyyatçıdan qalmaqallı açıqlama

İslam dini qadına yüksək dəyər verir və onu cəmiyyətin təməli kimi görür. İslamda gözəllik yalnız zahiri görünüşlə məhdudlaşmır, həm də daxili kamillik və əxlaqi dəyərlərlə ölçülür. Qadınların özlərinə baxması, gözəlliklərini qoruması təbii bir ehtiyacdır və din bunu qadağan etmir. Lakin islamda bədənə edilən müdaxilələrdə təbii yaradılışı dəyişdirməmək əsas prinsip kimi qəbul edilir. Son illərdə yayılmış kosmetoloji prosedurlar – şellak, botoks, dolğu və digər müdaxilələr dini baxımdan bəzən müzakirə mövzusuna çevrilir. Bəs bu prosedurlar dəstəmaz və qüsl üçün bir maneə yaradırmı? İlahiyyatçılar bu məsələyə necə yanaşır?

“Lakin İslam dinində bu cür müdaxilələrin hökmü, onların məqsədi, tərkibi və dini ibadətlərə təsiri baxımından fərqlənir. İslam fiqhində insanın bədənində etdiyi dəyişikliklər iki əsas meyara görə qiymətləndirilir:

1.Əgər dəyişiklik bədənin normal funksiyalarını qorumaq və ya sağlamlığı bərpa etmək üçün edilirsə, bu ümumiyyətlə icazəli hesab olunur.

2.Əgər dəyişiklik sırf estetik məqsədlə və bədənin təbii formasını qalıcı şəkildə dəyişdirmək üçün edilirsə, bu mübahisəli bir mövzuya çevrilir və bəzi hallarda haram və ya məkruh hesab edilir.

Botoks və dolğu prosedurları əsasən üz qırışlarını azaltmaq, dodaqları dolğunlaşdırmaq və digər estetik dəyişikliklər üçün tətbiq edilir. Əgər bu prosedurlar insanın təbii yaradılışını dəyişdirmə məqsədi daşıyırsa və sağlamlığa zərər verirsə, bəzi fiqh alimləri bunu icazəsiz hesab edir. Lakin tibbi ehtiyac, məsələn, üz iflici, sinir xəstəlikləri və ya hər hansı bir fəsadın aradan qaldırılması məqsədilə edilirsə, icazəli sayılır.

Permanent makiyaj (mikropiqmentasiya) və tatuaj dərinin altına boya yeridilməsi ilə icra olunur. Tatuaj İslam alimlərinin əksəriyyəti tərəfindən haram sayıldığı kimi, permanent makiyaj da qalıcı olduğu üçün mübahisəlidir. Bəzi alimlər bunu tatuajla eyni hesab edərək haram olduğunu bildirirlər. Lakin bəzi müasir fiqhçilər, əgər permanent makiyaj qeyri-təbii və aşkar şəkildə diqqət cəlb etmirsə və qadının öz bədəninə qalıcı zərər vermirsə, bunun məkruh ola biləcəyini, lakin tam qadağan edilmədiyini bildirirlər”.

“Bu baxımdan, bədənin üstünü örtən və su keçirməyən maddələr şəriətə görə problem yarada bilər.

Botoks və dolğu dəri altına yeridilən maddələr olduğu üçün suyun dərinin üzərinə çatmasına mane olmur. Buna görə dəstəmaz və qüsla təsir etməz və onlar keçərli sayılar.

Permanent makiyaj da dərinin altına tətbiq edildiyi üçün dəstəmaz və qüslun batil olmasına səbəb olmaz. Çünki bu halda dərinin üzərinə suyun çatmasına mane olan hər hansı bir maddə olmur.

Şellak və gel dırnaqlar xüsusi kimyəvi maddələrdən hazırlanır və dırnaq səthini tam örtərək su keçirməyən bir qat yaradır. Bu səbəbdən, İslam alimlərinin böyük əksəriyyəti belə maddələrin dəstəmaz və qüslu batil etdiyini bildirir. Çünki dəstəmaz və qüslda əllərin və dırnaqların yuyulması vacibdir və suyun dəriyə birbaşa çatması şərtdir”.

“Cənazə qüslunda da, adi qüslda olduğu kimi, suyun bədənin hər tərəfinə çatması əsas şərtdir. Əgər dünyasını dəyişən bir qadının dırnaqlarında şellak və ya gel kimi su keçirməyən maddələr varsa, bunlar mümkün qədər təmizlənməlidir.

Bəzi alimlər bildirir ki, əgər şellak çıxarılmasa, cənazə qüslu tam yerinə yetirilməmiş sayılacaq. Bu səbəbdən, vəfat etmiş şəxsin dırnaqlarındakı şellak xüsusi kimyəvi maddələr və ya acetona bənzər məhlullarla çıxarılmalıdır.

Lakin bəzi hallarda, əgər şellak çıxarılması çətinlik yaradırsa və meyitə zərər vermək riski varsa, bəzi fiqh alimləri bunun istisna təşkil edə biləcəyini bildirirlər. Bu hallarda, dini baxımdan ən uyğun variant, suyun dırnaqlara çatmadığını nəzərə alaraq, həmin yerlərə təyəmmüm etdirilməsidir.

Bəzi istisna hallar mümkündür. Məsələn: Əgər bir qadın tibbi səbəblərə görə su ilə təmas edə bilmirsə, bu halda təyəmmüm edə bilər”.

“Əgər bir insan müəyyən bir kosmetik prosedur etdirdikdən sonra prosedurun çıxarılması mümkün deyilsə və ciddi çətinliklərə səbəb olursa, bəzi alimlər burada dini güzəştlərin tətbiq edilə biləcəyini bildirirlər.

İslam dini insanın bədənini və sağlamlığını qorumağı əmr edir. Buna görə də kosmetik prosedurlar sağlamlığa zərər vermədiyi və dinin əsas prinsiplərinə uyğun olduğu müddətcə icazəli ola bilər. Lakin su keçirməyən maddələr, xüsusilə şellak və gel dırnaqlar, dəstəmaz və qüsula mane olduğu üçün bu prosedurların dini hökmlərə uyğun şəkildə tənzimlənməsi vacibdir.

Əgər bir qadın kosmetik prosedurlar etdirməyi planlaşdırırsa, dini qaydaları nəzərə almalı, xüsusilə dəstəmaz və qüsula mane olmayacaq seçimlər etməlidir. Ölüm halında cənazə qüslünün düzgün yerinə yetirilməsi üçün isə şellak və gel dırnaqların çıxarılması tövsiyə olunur. Əks halda, təyəmmüm kimi alternativ üsullar nəzərdən keçirilə bilər”,- deyə Əkrəm Həsənov  şərh edib.