Keçmiş prezident Petro Poroşenko Almaniyanın "Deutsche Welle" (DW) ictimai yayım şirkətinə müsahibəsində Putinin müharibəyə başladığı Ukraynanın Qərbin hansı yardımına ehtiyacı olduğunu açıqlayıb və Rusiya prezidenti ilə danışıqlar təcrübəsindən danışıb.
Moderator.az bildirir ki, Poroşenko fəal şəkildə NATO-ya üzv ölkələri Ukrayna səmasını bağlamağa və Kiyevi döyüş təyyarələri və digər müdafiə vasitələri ilə təmin etməyə çağırıb. DW əməkdaşı siyasətçi ilə cəbhə xətti yaxınlığında görüşüb.
- Cənab Poroşenko, Mariupolda Rusiyanın hava hücumu nəticəsində doğum evinin dağıdıldığını əks etdirən kadrları bütün dünya görüb. Bu hücuma reaksiyanız necədir?
- Tamamilə aydındır ki, bu, rus qoşunlarının törətdiyi soyqırımın və Putinin tam ağılsızlığının nümayişidir. O, rus hərbçilərinin təkcə Mariupolda öldürdüyü 50-dən çox ukraynalı uşağın ölümünü necə izah edə bilər? Mariupol meriyası 1300 mülki şəxsin həlak olduğunu bildirib. Bu, təkcə Mariupoldakı doğum evi deyil. Onlar 250-dən çox məktəbə, 122-dən çox xəstəxanaya, iki mindən çox mülki obyektə hücum ediblər. Bu vəziyyəti izah etmək mümkün deyil.
Bu, Rusiyanın özünü nəinki işğalçı kimi apardığının, hətta terror aktları törətdiyinin nümayişidir. Və biz Putinin, Rusiya qoşunlarının və Rusiya dövlətinin belə hərəkətlərinə reaksiya verərək bunu terror aksiyası kimi qiymətləndirəcəyik. İndi bütün dünyanın birlik nümayiş etdirməsi çox vacibdir.
- Ukraynalıların öz ölkələrini müdafiə edərək qoruyacaqlarına inanırsınızmı?
- Biz çiyin-çiyinə hərəkət edib Ukraynaya təkcə maliyyə, təkcə siyasi vasitələrlə deyil, həm də müdafiə qabiliyyəti baxımından dəstək nümayiş etdirməliyik. Bu vəziyyətdə ukraynalılar təkcə öz torpaqları, uşaqları və qadınları üçün vuruşmurlar. Onlar azadlıq və demokratiya uğrunda mübarizə aparırlar, çünki Putin təkcə Ukraynaya deyil, bütün Qərbə müharibə elan edib. O, Almaniyaya, ABŞ-a, Böyük Britaniyaya, Avropaya müharibə elan edib.
Bunu başa düşməli və bizə reaktiv qırıcılar, tank əleyhinə raketlər və ya reaktiv yaylım atəşi sistemləri, təyyarələr verilməlidir. Unutmayın ki, rus qoşunları buradan cəmi 10 km-dən də az məsafədədir.
- Siz NATO-nun Ukraynaya döyüş təyyarələri vermək istəməməsinin səbəbinin Rusiya ilə daha böyük qarşıdurmadan qaçmaq istəyi ilə bağlı olduğunu başa düşürsünüz?
- Mən istəyirəm ki, siz aydın başa düşəsiniz: Putin təkcə Ukrayna ilə kifayətlənməyəcək. Heç kim bilmir ki, sabah Ukrayna yıxılsa, o, harada olacaq. Əgər bu gün Putin Krımla işğal olunmuş Donbass arasında quru yol dəhlizi yaratmaq istəyirsə, kim deyə bilər ki, sabah Litva vasitəsilə Rusiyanın əsas ərazisi ilə Kalininqrad vilayəti arasında quru dəhlizi yaratmaq istəməyəcək?! Siz başa düşməlisiniz: bu, bizim ümumi müharibəmizdir. Ukraynalıların Qərb siyasətçilərinin bizi reaktiv qırıcılarla təmin etmək qərarına gəlməsini gözləməyə sadəcə vaxtı yoxdur. Söhbət ilk növbədə ukraynalıların həyatından gedir. Biz hər saat dinc insanları, əsgərlərimizi, uşaqlarımızı itiririk. Başa düşmək lazımdır ki, bu, gecikmənin nəticəsidir.
İndi uçuşa qadağan zonasından danışırıq. Qərb siyasətçiləri bunu təmin etmək istəmirlər, çünki bu, bəzi NATO ölkələrinin müharibənin iştirakçısı olacağı anlamına gələrdi. Ancaq başa düşmək lazımdır: NATO artıq Rusiya ilə müharibə aparır və bu müharibəni NATO üzvləri deyil, Putin başlayıb. Və əgər sabah, məsələn, Rusiya Çernobıl və ya Zaporojye atom elektrik stansiyalarına hücumu davam etdirsə necə olacaq? Radioaktiv çirklənmə heç bir sərhəd tanımır, bu bir həqiqətdir. Bu, bütün Avropa üçün təhlükə yaradacaq.
Ona görə də biz atom elektrik stansiyalarını, Ukraynada hücuma məruz qalan mülki obyektləri qoruyuruq. Mən prezident olanda Almaniya ilə çox səmərəli əməkdaşlığımız var idi və mən Almaniya Federativ Respublikasının keçmiş kansleri Angela Merkelə bundestaqda bizə (Ukrayna hökuməti - red.) olan dəstəyində aparıcı roluna görə çox minnətdaram. Mən diplomatik səylərə və maliyyə yardımlarına görə çox minnətdaram, lakin indi bizim müdafiə sahəsində dəstəyə ehtiyacımız var.
- Türkiyədə Rusiya və Ukraynanın xarici işlər nazirləri arasında görüş keçirildi. Diplomatik həll yolunun tapılacağına ümidiniz varmı?
- Birmənalı şəkildə, hə. Dünyada ukraynalılar qədər sülh arzulayan ikinci bir xalq yoxdur. Biz hər fürsətdən istifadə etməliyik və artıq irəliləyişlərə nail olmuşuq. Axı, cəmi bir-iki həftə əvvəl Putin Zelenski ilə görüşdən, Normandiya formatından imtina edərək bildirmişdi ki, danışılacaq heç nə yoxdu. Bu gün Ukrayna ordusu, əsgərlərimiz, Ukrayna xalqının birliyi sayəsində Putin anlamağa başlayıb ki, onun blits-kriq ideyası iflasa uğrayıb.
Lavrov Putinin danışıqlara hazır olduğunu bildirib. Mən Putini yaxşı tanıyıram, onunla danışıqlarda beş illik təcrübəm var. Mən Putinə etibar etmirəm, çünki o, hər dəfə atəşi dayandıracağına, girovları azad edəcəyinə, qoşunları geri çəkəcəyinə söz versə də, heç vaxt sözünü tutmayıb. Amma biz nə qədər güclü olsaq, diplomatiya bir o qədər təsirli olar.
Putin icazə verdiyimiz yerə qədər gedəcək. İndi bizim birliyimiz sayəsində, sanksiyalar sayəsində, əməkdaşlığımız sayəsində Putini dayandırmaq üçün unikal şansımız var. Xahiş edirəm, bu şansı qaçırmayaq!
Tərcümə və təqdim etdi: Miraslan
