Gənc yazar Elçin Əfəndinin Moderator.az xəbər portalına müsahibəsini oxucularımıza təqdim edirik.

-Orta məktəbdə oxuyarkən yazmışam ilk şeirimi. Təxminən 13 ya 14 yaşım olardı. Təzə-təzə aşiq olan zamanlar idi. Yanlış anlaşılmasın. Təbiətə...

-Bəli, yadımdadır.Təbiətə aid idi. Dağlar şeiri. Bu da ola bilsin uşaqlığımın daha çox keçdiyi Böyük Qafqaz dağlarının əhatəsində olmağımdan irəli gəlirdi. Həmin şeirdən bir bəndi yadımda qalıb:

-Həm nəzmə, həm də nəsrə aid yaradıcılıq nümunələrim var. Bilirsiniz, mən o fikirlə razı deyiləm. Ona görə ki, əgər bir adam həqiqətən də istedadlıdırsa, o, istənilən ədəbi növdə yazıb-yaratmaq iqtidarındadır. Sadəcə olaraq burada diqqət yetiriləsi məqam şair və ya yazıçının ədəbiyyata hansı janrla gəlməsindədir. Nəzmləmi, nəsrləmi. Elə şairlər və ya yazıçılar olmuşdur ki, onlar ədəbiyyata lirik şeirlərlə başlamış, amma özlərini hər üç ədəbi növdə; lirik, epik, drammatik janrda sınamışlar. Yəni həm nəzmlə, həm də nəsrlə yazıb-yaratmışlar. Belə yazıçılarımızdan  Xaqani Şirvanini, Məhəmməd Füzulini, Mirzə Fətəli Axundzadəni, Hüseyn Cavidi, Mirzə İbrahimovu, Rəsul Rzanı və s. misal göstərmək olar. Amma elələri də olmuşdur ki, onlar indi də var təəssüf ki, nə ondandır, nə də bundan. Yəni nə ətdir, nə də balıq. İstər nəzmdə, istərsə də nəsrdə heç bir uğuru yoxdur. Bu tip yazıçılar, şairlər nə istədiklərini bilmirlər. Bundan fərqli olaraq, sırf nəzmə üstünlük verən və uğur qazanan sənətkarlarımız da az deyil. Məsələn, Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Ş.İ.Xətayi və s. Fikrimcə, sənətkar hansı ədəbi növdə uğur qazanırsa, daha çox ona üstünlük verməlidir. Nəzərə alsaq ki, son zamanlarda şeirə maraq əvvəlki illərə nisbətən azalıb, o zaman asanlıqla deyə bilərik ki, bu sahədə yetərincə “şairlər” meydana çıxacaq və çıxır da. Öz adlarını müasir şeirləri (postmodernizmə əsaslanan) ilə ədəbiyyata daxil etmək üçün dəridən-qabıqdan çıxan şairlərimiz hazırda çoxdur.

-Əgər məlumatınız varsa, hər halda bilərsiniz ki, indiyə kimi iki romanım (“Antiterror” və “Silinməyən izlər”) işıq üzü görüb və üçüncü (“Zəngin səfil”) də hazırlanır. Yaxın zamanlarda oxuculara təqdim edəcəyəm. Bundan əlavə bir şeirlər kitabım (“Mənə bir az məndən danış”) da işıq üzü görüb. Yəni həm nəzm, həm də nəsrə aid əsərlərim müəyyən qədər oxucularda marağa səbəb olub. Ona görə də tam çəkinmədən deyə bilərəm ki, hər iki üslubda fikrimi oxucularıma çatdıra bilirəm.

-Xeyr. Mənim “Mən AYB üzvüyəm” deyə özümü dartmaq kimi bir ehtiyacım yoxdur. Yazıçılar Birliyi nə zaman doğru-dürüst fəaliyyət göstərərsə, o zaman o birliyin üzvü olaram. Yoxsa ki, ad üçün üzv olmağa yenə də deyirəm ehtiyacım yoxdur.

-Müəyyən qədər var. Təəssüf ki o birlikdə elə insanlar çalışır ki, onlar nə Anarla birlikdə işləməyə, nə də o birliyə layiqdirlər. Məhz o insanların sayəsində istedadı olanlar batır, istedadsızlar isə üzə çıxır. Ona görə də o birliyə üzv olmağın həqiqətən də yaradıcı insan üçün bir o qədər də xidməti yoxdur. Dediyim kimi lovğalanmaq üçün “Mən AYB üzvüyəm” və ya “Filankəsin oğlu AYB üzvüdür” deyə o birliyə üzv olanların sayı Daxili Qoşunlarda xidmət edən hərbi qulluqçuların sayından çoxdur. 

-Mikayıl Müşfiq Azərbaycan poeziyasının daim işıq saçan günəşidir. Onun şeirləri insanı riqqətə gətirir. Səhv etmirəmsə, “Rəssam, sevgilimin şəlini gəl çək” Mikayıl Müşfiqin tərcüməsidir. Amma onu elə gözəl tərcümə etmişdi ki, sanki özü yazıb. O şeiri hərdən zümzümə edirəm. Bir dəfə işdə olduğum vaxt bu şeirə uyğun Mikayıl Müşfiqə bir şeir yazacam deyə düşündüm. Bir xeyli sonra şeir hazır idi. İlk olaraq iş yoldaşlarıma oxudum və fikirlərini öyrəndim. Hamısı bəyənmişdi. Demək olar ki, ilk oxucuların fikri müsbət idi. Onlardan bəzilərinin xüsusi qeydləri oldu ki, onları da nəzərə alaraq redaktə etdim. Və “Çək, rəssam!” adlı şeirimi yazmış oldum. Mikayıl Müşfiq mənim kumirimdir deyə bilərəm. Bundan əlavə Nizami Gəncəvi, M.Ə.Sabir, Hüseyn Cavid, M. H.Şəhriyar və müasir dövr şairlərimizdən Bəxtiyar Vahabzadə ilə Ramiz Rövşən yaradıcılığının vurğunuyam. Bu insanların unudulmaz imzası var.

-Bu fikirlərlər həm razıyam, həm də yox. Razıyam ona görə ki, “Nobel mükafatı”nı təqdim edən orqan üçün namus, qeyrət, əxlaq və s. bu kimi mövzular əhəmiyyətini itirmiş hesab olunur artıq. Bizim yazıçılarımızın kifayət qədər uğurlu əsərləri var. Amma Azərbyacan yazıçılarının əsərlərinin əksəriyyətində bayaq dediyim hallar mövcudur. Əgər hər hansısa bir yazıçımız sülhlə bağlı, milli və dini zəmində qarşıdurmalardan uzaq durmağa çağırışla bağlı ürəkləri riqqətə gətirəcək əsər yazarsa, mütləq həmin yazıçıya adı çəkilən mükafat veriləcək. Əkrəm Əylisli kimi vətəni az qala romanında sataraq, o adı almaq uğrunda mübarizə aparanlar isə sadəcə burunlarının ucundan o tərəfi görə bilməyənlərdir. Razılaşmadığım məqama gəlincə isə onu deyə bilərəm ki, bu mövzuda yazıçının üz tutduğu mövzu, ölkə arealı və oxucu kontingenti əsas amillərdən biridir. Əvvəla, yazıçı yazacağı mövzunu haqqında geniş biliyə sahib olmalıdır. O, sevgi-məhəbbət, oğru qanunları nə bilim bu kimi mövzulardan uzaq durmalı, ümumbəşəri bir mövzu ətrafında yazıb-yaratmalıdır. Digər məsələyə gəlincə isə deyə bilərəm ki, 9 milyonluq ölkənin oxumaq və yazmaq qabiliyyəti olan təxminən 6-7 milyon əhalisi var. Onun da kitab oxumağa meyilli hissəsi azlıq təşkil edir. Belə olan halda yazıçının kitabı az oxunur, yazıçıda yazıb-yaratmağa maraq ölür. Getdikcə istedad əriyərək, sanki buxarlanır. Amma bu Avropa ölkələrinin əksəriyyətində, Rusiya və ABŞ-da belə deyil. Orada kitaba, oxumağa maraq dəfələrlə artıqdır. Belə olan təqdirdə yazıçının əsəri tez bir zamanda minlərlə tirajlanır və yazıçının ətrafında geniş oxucu kontingenti təmərküzləşir. Savadlı oxucu kütləsi yazıçını daha da savadlı, daha da möhtəşəm yazıb-yaratmağa sövq edir.