Ölülərə bəraət verilirdi... -I məqalə
Ədəbiyyat
Oxunub: 2070
07 Sep 2018 | 10:03
Ölülərə bəraət verilirdi... -I məqalə


Məqalələr repressiyanın 80-illiyinə həsr olunur...

 

1937-ci ildən   80 il keçir...  Rəqəmlərin də rəng assosasiyası olur. “1937”    də “repressiya” sözü kimi qara rəngdədir. Mən inanıram ki, sözlərin canı, ruhu, çəkisi, bəxti gətirəni, udanı, uduzanı, dəbdə olanı, dəbdən düşəni var. “1937” rəqəmi və “repressiya” sözü qurğuşuntək ağır, yüklü, mənfiliklərlə dolu, qorxunc, uğursuzluqlar, ümidsizliklər, xəyanətlər məcmusu anlamında xatırlanır. 1937-ci il bizim keçmiş “ittifaqımız”da bütün inamların ölən tarixidir...  Həm də sirlərlə, gizlinlər, müəmmalar,  qeyri-müəyyənliklərlə dolu, güllə səsli, qaranlıqlarda taqqıldayan “troyka” addımlı mistik bir rəqəm ...

Cəmiyyət həyatının bütün sahələrini (siyasət, ədəbiyyat, iqtisadiyyat və s.) əhatə edən bu kəlmənin dəbə minən zamanı 1953-cü ildən başladı. İ.V.Stalinin ölümündən sonra... Sovet insanı Stalinin ölümünə sarsılmışdı. Stalinə ağlayanlar gözlərinin yaşını tam silməmiş təkcə  Stalinin məhv etdiyi seçilmiş, dəyərli insanlara yox, həm də repressiya maşınının qanlı dişləri arasında üyüdülüb yox olmuş insanlığa yas saxlamalı oldu. Sanki hamı bir-birini satıb oturmuşdu, heç kim dünənə qədər dost olduğu əziz adamlarının üzünə baxa bilmirdi...

1950-ci illərdə kitab yenidən açıldı. Köhnə yara təzələnmişdi. Ölülərə bəraət verilirdi... Xruşşov “redaktəsi” yeni bir çaşqınlıq yaratmaqda idi... Sovet insanı bu yenilənməyə, boşalma və yumşalmaya güvənib inamına yeni don geyindirdi...

 Sovet insanı düz yüz ildir (1917-ci ildən) aldadılır... Düz yüz ildir bu ölüb qurtarmayan, doğulduqca doğulan, artdıqca artan sovet insanı (əslində bolşevik təfəkkürü!) bizi də suallar qarşısında qoyur. Sovet insanının yaşı 70 il olmadı, bu insanın yaşı illə, ayla deyil, qanla, genlə çoxaldı. Bolşevizm qana, genə keçərək, nəsildən-nəsilə ötürülən irsi  xəstəliyə çevrildi. Bu insan Lenini, Stalini, M.C.Bağırovu analiz edib qurtara bilmir. Onları sevib, onlara pərəstişlə yanaşan, onlara haqq qazandıranları da zaman-zaman qarşımızda gördük... Şüuraltıda, “1937” rəqəminin və repressiya kəlməsinin qara pərdəsi arxasında  səbəbi əsaslandırılmayan bir sevgi yaşamaqdadır... Ümumiləşdirib desək, Stalin sevgisi...

Azərbaycan insanının yanaşmasına əsaslansaq, bu sevgiyə zidd olan bir nisgilli məhəbbət də var. Hüseyn Cavid sevgisi... Azərbaycanlılar üçün repressiya qurbanlarının ümumiləşmiş obrazı Cavid Əfəndidir... Yüzlərlə elm, siyaəsət, mədəniyyət adamı repressiya qurbanına çevrilsə də, ağıllara ilk gələn, “nümunə” ola biləcək ad Hüseyn Caviddir.

Və bir də biz varıq... 2017-ci ilin sonunda, XXI əsrin başında dayanıb özümüzə məxsus, subyektiv ittiham və bəraət “qanunlarımızla” hökm verən bizlər...

Çox qəribədir ki, repressiya (hətta ədəbiyyatda repressiya) siyasi hadisə, vaqiə, faciə olduğu halda Azərbaycan ictimai-siyasi, ədəbi-intellektual düşüncəsində bu ampluada təhlil edilmir. Bu gün repressiya haqqında sanki sırf ədəbilər, yazarlar danışmalıdır. Çox zaman köşələrdə, jurnalist araşdırmaları səviyyəsində fraqmentlər oxuyuruq. Qəflətən replika xarakterli ittiham mesajları yayımlanır. Köhnə repressiyalardan öz mənfətləri naminə yararlanan, kimlərinsə ata-babasını “sorğu-suala çəkib” övladını,  nəvəsini şantaj etmək niyyəti ilə yazılan yazılar da səngimək bilmir. Repressiya dövrünün hadisələri çox hallarda obyektiv analitik təhlillər, ictimai-siyasi reallıqlar əsasında deyil, subyektlərə (şair və yazıçılara) münasibət fonunda təhlilə çəkilir. Və bu zaman motiv daha çox bir konkret münasibət – H.Cavid və S.Vurğun şəxsiyyəti qarşılaşdırması metoduna köklənir. Bəzən elə yazılara rast gəlirsən ki, H.Cavidin, Ə.Cavadın, M.Müşfiqin və başqalarının  faciəli repressiya taleyi yaşamasının günahını  Stalin, Bağırov siyasətində yox, məsələn, elə S.Vurğunun sovet şairi olmasında görənlərə də təəccüb etməkdən başqa söz tapmırsan.  Və bir əsas məsələ həmişə unudulur. Repressiyaya məruz qalan adamlar özləri necə, bir-birləri haqqında mənfi rəy yaradan fikirlər söyləməyib ki? Səmimi etirafları (məsələn, R.Rza. “Qızılgül olmayaydı” popeması) belə səmimi qəbul etmək istəmirik. Pafoslu intonasiya ilə qəhrəmanlıq tələb edirik. Amma kimdən və hansı zamandan? 1937-ci ildən...

1930-cu illərin mətbuatı, arxiv sənədləri, həmin dövrdə yazıb-yaradan ədəbiyyat adamlarının ədəbi- bədii irsini vərəqlədikcə mənzərə aydınlaşır. 30-cu illərdə hökumətin öz siyahısı formalaşırdı. Bir şairin digərindən nəsə yazması, tərifi, ya tənqidi əsas götürülmürdü. Subyektlər prosesin detalına çevrilmişdi. Planlar Kremldə cızılır, ölüm hökmü qrafikləri İttifaq respublikalarının siyasi söz və güc qurumlarındakı silahlı adamlar tərəfindən reallaşdırılırdı. SSRİ-də repressiya tarixini müxtəlif rəqəmlər arasına alan araşdırmaçılar var. Məsələn, bəzi tədqiqatçılar bu dövrü 1921-1953-cü illə sərhədləyirsə, bəziləri də daha konkret hadisələrlə - Kirovun Smolnıda, iş yerində öldürülməsi və İ.V.Stalinin beyninə qan sızıb öldüyü tarixlə əlaqələndirib “1934-1953-cü il” miqyasında baxır prosesə....

“1934-cü il dekabr ayının 1-də Leninqrad vilayət partiya komitəsinin katibi S.M.Kirovun öldürülməsi SSRİ-də total repressiyaların başlanması üçün bəhanə, 1953-cü il mart ayının 6-da İ.Stalinin ölümü isə bu repressiyaların dayandırılması üçün səbəb oldu”. (F.Sabiroğlu)

1953-cü il bəraətləri təsəlli oldu, amma uzun müddət imkan verilmədi ki, tarix sənədlər əsasında vərəqlənsin, həqiqət ortaya çıxsın. İnqilabı edən də sovet hökuməti idi, repressiya tarixini yazan da, daha sonra ölümünə fərman verdiyi adamların anketinə elə yenə həmin möhürlə “bəraət” işarəsini həkk edən də... Öldürülmüş, sürgün edilmiş, ailəsi, nəsil-nəcabəti tar-mar olan əqidə adamlarının kağızlarda təsdiqlənmiş “bəraəti” zəif təsəlli idi. Üstəlik də həmin dövrün hadisələrini sona qədər açmaq şəraiti yaradılmadı. Repressiya qurbanlarına bəzən hətta təxəyyül və şaiyələr əsasında ölüm tarixi və səbəbi yazılırdı.

Ömrünün böyük bir hissəsini sovet elm tarixini öyrənmək işinə həsr edən türkoloq alim Fyodor Dimitriyeviç Aşnin (1922-2000) 1960-cı illərin əvvəllərində 1929-cu ildən Elmlər akademiyasının akademiki, 1934-1937-ci illərdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitunun müdiri olmuş Aleksandr Nikoloyeviç Samoyloviç və məşhur türkoloq alim, Azərbaycan Universitetinin professoru, SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan bölməsində fəaliyyət göstərən Bəkir Çobanzadə haqqında məqalələr yazdı və yayımladı. Məlum oldu ki, “...illərlə A.N.Samoyloviçin ölüm tarixi olaraq, guya “həyatının son illəri” kimi uydurma 29 dekabr 1940-cı il sayılmışdır. Həqiqətdə isə illər yox, dörd aydan bir az çox yaşamış və güllələnərək öldürülmüşdür”. (F.D. Aşnin, V.M. Alpatov, D.M. Nasilov. “Məhv edilmiş türkoloqlar”. Ruscadan türk dilinə çevirəni Q.Çaxmaqlı)

Aşnin də yazırdı ki, arxivlərdə sərbəst şəkildə  işləmə imkanı yalnız “yenidənqurma” illərində mümkün oldu. Və qəribədir ki, bütün “günahkar”ların məhkəmə qovluğundakı sxemlər, məhkəmə prosesinin süjeti və hətta üzədurma ifadələri belə çox zaman eyniyyət təşkil edirdi. Məsələn, Rusiyada, Qazaxstanda və ya Azərbaycanda aparılan dindirilmələrdə sanki hamı eyni günah üstündə tutulmuş və eyni cür özünümüdafiə, etiraf və peşmançılıq cümlələri işlətmişdir. F.D.Aşnin Moskva Federal Təhlükəsizlik İdarəsinin Mərkəzi Arxivində Samoyloviçin P-9502 saylı mühakimə qovluğunu əldə edəndən sonra yazırdı: “Qovluq o qədər böyük deyil, bir cildi 197 səhifədən ibarətdir. O da başqalarından fərqli deyil. Bu kitabda qarşılaşacağımız eyni, standart sənədlərdir: həbs qərarı, həbsin əsas səbəbi, axtarış səbəbi, məhbusun anketi, “günah....” üstəlik iddianamə, məhkəmə sənədləri və hökm, qovluğun son hissəsində isə bəraət prosedurləri ilə bağlı sənədlər (bu sənədlər qovluğun böyük hissəsini əhatə edir)  Hamısında hər şey eyni və hamısında olmasa da, böyük əksəriyyətində daha bir sənəd: edam hökmünün yerinə yetirilməsinə dair sənəd...”

 

İllərlə davam edən, hətta 1941-1945-ci illər müharibəsi zamanı müvəqqəti dondurulan repressiya hərəkatı davadan sonrakı illərdə müxtəlif formalarda 1950 - ci illərə qədər sürdürüldü. Müharibə  “xalq düşmənləri” siyahısına (pantürkist, panislamist, millətçi, əksinqilabçı, trotskçi, xarici dövlətlərə işləyən agent, azərbaycanlılar üçün “ köhnə müsavatçı” və s.) yeni düşmənlər əlavə etməkdə idi. Almanlara əsir düşən sovet vətəndaşı geri dönə bilməzdi. İnqilablar, müharibələr bitirdi, stanilizm isə bitmirdi. Hər bir sovet vətəndaşı ölümə hazır vəziyyətdə dayanırdı sanki. Bu ölüm inqilab, müharibələr və Stalin qəzəbini soyutmaq yolunda olurdu. Repressiya zamanı fiziki qətliamların sayı nəzərə alınmırdı. Yəni “Neçə sovet vətəndaşı öldürüldü?” yox, “Neçə azad düşüncə, ideya cərəyanı sonlandı, bitdi?” - deyə düşünülür, hesablamalar aparılırdı. Millətlər kökündən ayrılmalı, tarixini unutmalı, partiya, mövqe seçimində ikinci bir yol haqqında düşünməməli, dünyada baş verən hadisələrdən xəbərsiz, Stalinin vətəndaşları üçün cızdığı düşüncə dairəsindən kənarda arzular qurmamalı idi və s. Allahı da əlindən alınmış insanlar Stalin bütü qarşısında sitayişə sövq edildi. “Ölüm”ün yeni çalarları, yeni “fəlsəfəsi” formalaşmaqda idi. Ölümə ruhlandırmalar bolşevik təşəkkürünü qoruma yolunda baş plana çevrilmişdi. Hər bir sovet adamı “qəhrəmancasına ölmək” xəyalı ilə yaşayır, fəqət çox zaman “manqurt” kimi ölürdü...

“Müharibədən sonra yerin altında qalan adamlar yerin üstündəki adamlardan çoxdu...  Biz də müharibənin sirrini tapmaq istəyirdik... Kənd uşaqları uzun müddət “alman” və “rus” oyunları oynayırdılar, alman sözləri qışqırırdılar: “Həndi xox!”, “Çuryuk!”, “Hitler kaput!”...  “Məktəbdə bizə ölümü sevməyi öyrədirdilər. Biz inşa yazardıq; yazardıq ki, kiminsə yolunda, nəyinsə uğrunda... ölmək istərdik... Arzulayardıq, xəyallar qurardıq...” (S.Aleksieviç)

Və sözsüz ki, repressiya maşınının az qala 70 il (bəlkə də daha çox) durmadan işləməsi S.M.Kirovun öldürülməsi səbəbindən olmadı. (F.Sabiroğlunun da yazdığı kimi bu ölüm  sadəcə “bəhanə” oldu.) 1934-cü ildə, dekabrın 1-də, Kirovun məzarı başında intiqam  andı içənlər bu qədər böyük qisas cihadına çıxa bilməzdi. Bir ölümə köklənən emosiya və qəzəbin bu qədər uzun yaşı olmaz... “Repressiya əsasnaməsi”nin daha konseptual, irimiqyaslı planlamaları əhatə edən maddələri vardı. Zor gücünə sovetləşdirilmiş respublikaları SSRİ adlı birlikdə (əslində “xalqlar həbsxanasında”) “böyük qardaş”a tabe vəziyyətdə, itaətdə və ətalətdə saxlamaq üçün ilk olaraq düşüncə mexanizmini, insanın şüurlu yaşam istəklərini, kökünə, milli kimliyinə bağlılıq gücünü məhv etmək lazım idi. Zəlzələ, qasırğa, tufan kimi qəflətən başımız üstünü alan “Böyük təmizləmə” əməliyyatı şair, jurnalist, dilçi qəhrəmanlıqları üçün şans yaratmadı...  “Başda Stalin olmaqla Kirovu son mənzilə yola salan bütün silahdaşları onun qanının yerdə qalmayacağına bütün sovet xalqı qarşısında söz verdilər. Kirovun ölüm xəbərindən bir neçə saat sonra Siyasi Büronun təcili yığıncağı çağırıldı və SSRI MİK-nin “1 dekabr qanunu” adını almış qərarı hazırlandı”.(F.Sabiroğlu)

Əsil müsibət də bundan sonra başladı...

 

12.12.2017.

Ardı var.

İradəMusayeva

 

 

Oxşar xəbərlər
00:27, Bu gün
Sevgini necə itirməməli?..
00:02, Bu gün
Hacı Surxay Məmmədli: “Qədr gecəsi şeytanın zəncirləndiyi gecədir” - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:59
Düz qarına sahib olmaq üçün bunları edin
28 Mar 2024 | 23:59
Hikmət Hacıyev: COP29 Azərbaycanın qətiyyətini, diplomatik və siyasi cəsarətini nümayiş etdirdi
28 Mar 2024 | 23:58
Konqoda altı milyona yaxın insan evlərini tərk edib - SƏBƏB
28 Mar 2024 | 23:56
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:54
"BlackRock" rəhbəri ABŞ-ın milli borcunun fəlakətli həddə çatdığını bildirib
28 Mar 2024 | 23:50
Sürücülərin NƏZƏRİNƏ: Bəzi yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq
28 Mar 2024 | 23:47
Azərbaycanlılar Qərbi Zəngəzura qayıdacaqlar, burada muxtariyyət yaradılacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:47
Gözəllikləri ilə modelləri də geridə qoyan BÜRCLƏR
28 Mar 2024 | 23:41
"İdeal Motors" sığorta müqaviləsinə görə məhkəməlik oldu
28 Mar 2024 | 23:41
Qazaxıstandan öz vətəndaşlarına ÇAĞIRIŞ: “Odessa və Xarkov vilayətlərini tərk edin”
28 Mar 2024 | 23:37
Azərbaycan və Ermənistan parlamentlərinin rəhbərləri may ayında görüşəcəklər
28 Mar 2024 | 23:35
Axund Azər Sani: “İndi bayıra çıxsan, hiss etməzsən ki, Ramazandır” - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:32
Bakıda bu evlər bahalaşdı
28 Mar 2024 | 23:26
Gəncədə yaşayış binasın dam örtüyü yanır
28 Mar 2024 | 23:20
Valideyndən övladına nə miras qalmalıdır? - SORĞU + VİDEO
28 Mar 2024 | 22:55
Futzal üzrə Azərbaycan Kubokunun yarımfinalçıları müəyyənləşib
28 Mar 2024 | 22:50
Göyçayda ağır yol qəzası baş verib, xəsarət alanlar var
28 Mar 2024 | 22:47
İşıqforda güllə yağışı: Yaralılar var
28 Mar 2024 | 22:44
Nadirdən Aytən Səfərovanın fikirlərinə CAVAB
28 Mar 2024 | 22:43
"Britaniya ordusu Rusiyaya qarşı iki aydan çox savaşa bilməz" - "The Telegraph"
28 Mar 2024 | 22:41
Çayı soyuq su ilə soyutmaq olmaz! - Bunları "öldürürsünüz"
28 Mar 2024 | 22:38
İndoneziya Cakartaya xüsusi status verir
28 Mar 2024 | 22:35
Dostunun ad günündə dava saldı: Həbs olundu
28 Mar 2024 | 22:33
BDU-da "İnsanlıq əleyhinə cinayət:soyqırımı siyasəti, tarixi həqiqətlər və faktlar" adlı konfrans keçirilib - FOTO
28 Mar 2024 | 22:30
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:30
Polisdən reyd: Nömrənin yerini dəyişənlər cərimə edildilər: - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:27
CAR-da avtobus körpüdən aşıb, onlarla sərnişin ölüb
28 Mar 2024 | 22:22
“Verdiyi koordinatlar o qədər dəqiq idi ki...” - Döyüş yoldaşları Milli Qəhrəman haqqında - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:18
“Crocus City” dəhşəti və Rusiyadakı erməni lobbisi - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:07
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:03
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
28 Mar 2024 | 21:59
Ən şanssız 4 bürc
28 Mar 2024 | 21:50
Yaxınlığında yerləşən məzar 680 minə satılır
28 Mar 2024 | 21:45
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
28 Mar 2024 | 21:38
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
28 Mar 2024 | 21:37
"Amerikalıları tabutlarda evlərinə göndərəcək və "Qara Evi" rüsvay edəcəyik"
28 Mar 2024 | 21:35
Bu pəhriz idrak funksiyasını yaxşılaşdırmağa kömək edəcək
28 Mar 2024 | 21:34
Kartında pulu olan hər kəsə XƏBƏRDARLIQ
28 Mar 2024 | 21:30
Almaniyada “Avropada dilimizin bu günü və sabahı” adlı tədbir keçirilib - FOTO
28 Mar 2024 | 21:27
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
28 Mar 2024 | 21:26
Bakıda kafedə ölüm olub
28 Mar 2024 | 21:25
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
28 Mar 2024 | 21:16
Bakı ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ - Aprelin 2-si və 3-də...
28 Mar 2024 | 21:07
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
28 Mar 2024 | 20:58
Ramazan ayının on doqquzuncu gününün imsak, iftar və namaz vaxtları
28 Mar 2024 | 20:54
"ABŞ-ın Rusiyanın neft emalı zavodlarına hücum etməmək çağırışı dəhşətlidir" - "The Hill" 
28 Mar 2024 | 20:50
Trendyoldan sifariş zamanı "300 dollar" limiti ləğv olunur? - EKSPERT AÇIQLADI
28 Mar 2024 | 20:46
Məşhur türk serialı Qarabağda ÇƏKİLƏCƏK?
28 Mar 2024 | 20:41
"Samsung Pay" Rusiyanın “Mir” ödəniş kartları ilə işləməyi dayandırır
28 Mar 2024 | 20:37
Çobanyastığı çayının bilmədiyimiz FAYDALARI
28 Mar 2024 | 20:28
Aİ Şurasının rəsmiləri Azərbaycana səfər edəcəklər
28 Mar 2024 | 20:25
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
28 Mar 2024 | 20:15
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
28 Mar 2024 | 20:13
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
28 Mar 2024 | 20:11
Yıldız Tilbe: "Allah pensiyaya çıxanlara kömək olsun, başqa kömək edən yoxdur"
28 Mar 2024 | 20:08
Çox şanslıdırlar: İki bürcü karyera yüksəlişi gözləyir
28 Mar 2024 | 20:06
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
28 Mar 2024 | 19:59
Sumqayıtda yolların təmirinə başlanılıb - FOTO/VİDEO
28 Mar 2024 | 19:50
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
28 Mar 2024 | 19:50
Diplomsuz cərrahın qanunsuz əməliyyatları - Klinika nazirliyi necə aldatdı? - FOTO
28 Mar 2024 | 19:46
Bu meyvələr xoşbəxtlik hormonunu artırır
28 Mar 2024 | 19:44
Şahmar Hüseynova yeni vəzifə verildi
28 Mar 2024 | 19:38
Toyuq ətinin yuyulmasının YARATDIĞI TƏHLÜKƏ  
28 Mar 2024 | 19:28
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar TƏYİN ETDİ - FOTO
28 Mar 2024 | 19:27
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
28 Mar 2024 | 19:18
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
28 Mar 2024 | 19:11
Qara dəliyin ən aydın görüntüsü çəkilib - FOTO
28 Mar 2024 | 19:08
Azərbaycan və Türkiyə birgə “Qızıl qatar” adlı film çəkəcəklər
28 Mar 2024 | 19:05
Nazir: “Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024” çərçivəsində müxtəlif tədbirlər keçiriləcək
28 Mar 2024 | 19:03
İƏT Gənclər Forumunun prezidenti: Şuşa bütün türk dövlətləri üçün önəm daşıyır
28 Mar 2024 | 18:59
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
28 Mar 2024 | 18:55
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
28 Mar 2024 | 18:43
Yarım milyon mənimsəyən baş həkim HƏBSDƏ ÖLDÜ
28 Mar 2024 | 18:41
"Bavariya" baş məşqçisinə böyük məbləğdə təzminat ödəyəcək
28 Mar 2024 | 18:40
Mahmud Abbas yeni hökumətin tərkibini təsdiqləyib
28 Mar 2024 | 18:25
RİNN: Taksilərə qoyulmuş əksər tələblər qanunvericilikdə bu günə qədər var idi
28 Mar 2024 | 18:20
Bunları yeyəndə əks cinsin gözünə çirkin görünürük  - Fransız alimlərindən ARAŞDIRMA
28 Mar 2024 | 18:08
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
28 Mar 2024 | 18:04
Rusiyada məktəbli qız tanımadığı qadına terror aktı törətməyi təklif etdi: Pul müqabilində - FOTO
28 Mar 2024 | 17:55
"Bizi İsrail ilə ticarət etməkdə ittiham edənlər ölkəmizi nüfuzdan salmağa cəhd göstərir" - Türkiyənin ticarət naziri
28 Mar 2024 | 17:50
Xarici jurnalist: “Qarabağa səfər mənə həqiqəti anlamağa imkan verib”
28 Mar 2024 | 17:45
BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə gələcək əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb - FOTO
28 Mar 2024 | 17:40
Bu tarixdən taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq
28 Mar 2024 | 17:35
Azərbaycanın Əməkdar artisti vəfat etdi - FOTO
28 Mar 2024 | 17:32
Azərbaycan alimi Rahim Daşdiyevin Elm Gününə töhfəsi
28 Mar 2024 | 17:30
BDU-nun bu fakültəsində 2024-2026-cı illərdə aparılacaq elmi tədqiqat işləri müzakirə olunub - FOTO
28 Mar 2024 | 17:26
Azərbaycanda sərnişin avtobusları ilə bağlı YENİ QƏRAR
28 Mar 2024 | 17:22
Bacısının plastik dırnağı 6 aylıq körpənin boğazında qaldı - FOTO
28 Mar 2024 | 17:18
Azərbaycanda taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
28 Mar 2024 | 17:14
“Xuli” ləqəbli narkoman: “İlk dəfə rəhmətlik dostumla patı çəkərək başladım” - VİDEO
28 Mar 2024 | 17:10
Bu avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edildi
28 Mar 2024 | 17:06
Taksilər yalnız bu rəngdə olacaq - QƏRAR
28 Mar 2024 | 17:02
Çingiz Mehdiyevi arvadı ifşa edib - Seyşeldə şirkət, ABŞ və Azərbaycanda bahalı mülklər
28 Mar 2024 | 16:58
Bakı ətrafında dəmir yolu ilə sərnişindaşımaya subsidiya veriləcək
28 Mar 2024 | 16:54
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
28 Mar 2024 | 16:50
Ağ və qırmızı rəng, məcburi POS-terminal: Taksi minik avtomobilinə dair tələblər müəyyənləşib - FOTO
28 Mar 2024 | 16:47
BDU-nun kafedra müdiri AMEA-nın Fəxri Fərmanı ilə təltif olunub - FOTO
28 Mar 2024 | 16:43
YAP Xətai rayon təşkilatının ərazi partiya təşkilatlarında görüşlər davam edir - FOTO
GÜNLÜK
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
28 Mar 2024 | 09:20
Səhərlər bunları etsəniz, sürətlə arıqlayacaqsınız!
28 Mar 2024 | 09:43
Yolun ortasında nə üçün süni maneələr yaradıldı? - AYNA-dan AÇIQLAMA + VİDEO
28 Mar 2024 | 08:50
Rusiya səfiri təcili Polşadan qaçdı...- Nə baş verir?..
28 Mar 2024 | 08:28
Ərzaq bahalaşması nə vaxtadək davam edəcək - təhlil
28 Mar 2024 | 07:29
“WhatsApp”da “iPhone” üçün yeni funksiya var
28 Mar 2024 | 09:26
“Rusiyada ciddi millətlərarası qarşıdurma başlaya bilər...”- “Nyu-York-Tayms”
28 Mar 2024 | 12:40
“Həkimə deyib ki, qorxma, gəl qabağa” - Əliağa Vahidi həqiqətənmi tibb bacısı öldürüb? - AÇIQLAMA
28 Mar 2024 | 07:32
“Tesla” avtopilotun sınaq versiyasını buraxacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 11:02
İctimai Wi-Fi-dən təhlükəsiz istifadənin 10 qaydası
HƏFTƏLİK
25 Mar 2024 | 15:28
"Terrorçuların arxasında dayananların hədəfi icra başçısı yox, Azərbaycandır"
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
23 Mar 2024 | 09:08
78 yaşı tamam olan tanınmış yazıçı: “Dostlarım gedib, qalmışam uşaq-muşaq əlində” -VİDEO+MÜSAHİBƏ
27 Mar 2024 | 12:03
Millət vəkilindən qalmaqallı parklanma qiymətləri ilə bağlı AÇIQLAMA
24 Mar 2024 | 19:04
Əhməd Qəşəmoğlu çağırış etdi: "Rədd olun ekranlardan!"
27 Mar 2024 | 11:10
Məcburi köçkünlər yaşadıqları evləri nə zaman təhvil verəcək?
23 Mar 2024 | 12:34
“Bu terror aktının məhz Araz Ağalarovın obyektində törədilməsi məsələsinə gəldikdə...”
23 Mar 2024 | 08:54
“Putin göstərdi ki, siyasi məqsədlərinə çatmaq üçün nə qədər lazımdırsa, o qədər rusu öldürəcək...”
27 Mar 2024 | 10:05
“Putinin ətrafı Ukraynanın “Krokus”dakı terror aktında iştirakına inanmır...”- "Bloomberg” 
23 Mar 2024 | 00:18
Martın sonunda həyatı dəyişəcək 3 bürc
AYLIQ
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
28 Mar 2024 | 09:20
Səhərlər bunları etsəniz, sürətlə arıqlayacaqsınız!
28 Mar 2024 | 09:43
Yolun ortasında nə üçün süni maneələr yaradıldı? - AYNA-dan AÇIQLAMA + VİDEO
28 Mar 2024 | 08:50
Rusiya səfiri təcili Polşadan qaçdı...- Nə baş verir?..
28 Mar 2024 | 08:28
Ərzaq bahalaşması nə vaxtadək davam edəcək - təhlil
28 Mar 2024 | 07:29
“WhatsApp”da “iPhone” üçün yeni funksiya var
28 Mar 2024 | 09:26
“Rusiyada ciddi millətlərarası qarşıdurma başlaya bilər...”- “Nyu-York-Tayms”
28 Mar 2024 | 12:40
“Həkimə deyib ki, qorxma, gəl qabağa” - Əliağa Vahidi həqiqətənmi tibb bacısı öldürüb? - AÇIQLAMA
28 Mar 2024 | 07:32
“Tesla” avtopilotun sınaq versiyasını buraxacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 11:02
İctimai Wi-Fi-dən təhlükəsiz istifadənin 10 qaydası