"Artıq bu qucaqlaşma, bir-biri ilə qovuşma bundan sonra sonsuza qədər davam edəcək"

"Ukraynanın Rusiya ilə müharibədə qələbəsi mümkündür" - Almaniya müdafiə naziri

“Bu halda respublikaşılar öz mövqelərini itirəcək...- Güclü İsrail lobbiçilərinin təzyiqi ilə...”

Putinin keçmiş həyat yoldaşının Fransadakı villasına həbs qoyuldu...

Bərdədə ağır yol qəzası baş verib

"İran Qərb üçün təhlükəli nüvə savaşına hazırlaşır" - "The Telegraph"

"Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunun qəbulu Qərbə sərfəli deyil" - "Yunge Welt"

"Məsləhətiniz üçün sağ olun, amma qərarları biz özümüz qəbul edirik" - Netanyahu

Budanov Rusiya üçün yaxın aylarda "sürprizlər" vəd edib

"Artıq bu qucaqlaşma, bir-biri ilə qovuşma bundan sonra sonsuza qədər davam edəcək"

Oxunub: 6579

14 Jul 2018 | 16:16

Türkiyədə baş verən 15 iyul hadisələrindən 2 il ötür. Hadisələrin ildönümü ərəfəsində Türkiyə Cümhuriyyətinin Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Erkan Özoral "Ekspress"ə müsahibə verib.

Müsahibədə ötənlərə nəzər salan cənab səfir Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərindən, eləcə də Gəncə hadisələrindən danışıb.
"Türkiyə ilə Azərbaycan iki dövlət, bir millətdir. Əlaqələrimizə əngəl olanları aramızdan təmizləməliyik", - deyən səfir bildirib ki, belə qüvvələrin ifşa edilməsi üçün birgə addımlar atılır: "Türkiyə olaraq Azərbaycana qarşı olan qüvvələrə qarşıyıq. Azərbaycanın bu istiqamətdə atacağı bütün addımları dəstəkləyirik. Sona qədər də belə olacaq. İnanırıq ki, günahkarlar layiqli cəzasını alacaq, bunun üçün nə lazımdırsa, edəcəyik".

- Türk xalqının dastan yazdığı 15 iyul hadisələrindən iki il ötür. Qısaca o dövrə bir nəzər salaq. Həmin günləri necə xatırlayırsınız?

- O günlər hamımız üçün əslində çox qara günlər idi. Türkiyədə dövlətin içində 40 ildir qurulan bu qrup 15 iyul günü xain planlarını dövriyyəyə buraxıb dövləti ələ keçirmə məsələsində son zərbə endirməyə çalışdı və bu çevriliş cəhdində oldu. Bir tərəfdən təbii ki, bu, qaranlıq bir gündür. Amma hər şərdə bir xeyir var. Eyni zamanda da türk millətinin yeni bir dastan yazdığı bir gün oldu. Türk milləti bu terroristlərə qarşı birlikdə oldu. Dövlətin hərbi təyyarəsini, tankını, topunu, tüfəngini istifadə edən bu terroristlərə qarşı millətimiz sinəsini sipər etdi və 250 şəhid verərək o pis günlərin qarşısını almağı bacardıq.
O gün Türkiyə böyük bir fəlakətin astanasından döndü. Təbii ki, bunda prezidentimizin xalqa etdiyi çağırışın da böyük bir təsiri var. Onun xalqımızı küçələrə çağırıb, dövlət çevrilişinə cəhd edənlərlə mübarizəyə səsləməsi bütün millətimizin onun arxasından terroristlərə dirənməsinə yol açdı. Bu olaylar artıq geridə qaldı. Bu gün gələcəyə daha güvənli, daha ümidlə baxırıq.

- Bu gün Türkiyədə FETÖ-çülərlə mübarizə hansı səviyyədədir? Bu sahədə Azərbaycanın hansısa dəstəyi varmı?

- Aradan keçən bu iki ildə deyə bilərəm ki, Türkiyədə FETÖ-nün beli qırıldı. Yəni, bundan sonra bu cür aksiyalar keçirə biləcək gücü artıq özündə tapmayacaq. Örgütün bir çox mənsubu ələ keçirildi, tutuldu, gizli fəaliyyət göstərənlər ortaya çıxarıldı. Onların bir qisminə cəzalar verilməyə başlanıldı. Bunlarla bağlı hüquqi proses, məhkəmələr davam edir. FETÖ ilə mücadilə məsələsində Türkiyədə çox ciddi bir məsafə alındı. Amma təbii ki, bundan sonra da çox diqqətli olmamız lazımdır. Çünki bunlar elə bir quruluşdur ki, özlərini çox yaxşı saxlamağı, gizlənməyi bacarırlar və hər səfərində yeni-yeni metodlarla qarşımıza çıxırlar. Ona görə də yenə bunlarla mücadiləni eyni qətiyyətlə, eyni şəkildə diqqətli şəkildə davam etdirməmiz lazımdır.

Azərbaycan FETÖ ilə mücadilə məsələsində bizə ən çox dəstək verən ölkələrin önündə gəlir. Bizim Azərbaycandan heç bir tələbimiz olmadan Azərbaycan erkən zamanlardan etibarən bu örgütün özü üçün necə bir təhlükəli olduğunu görüb ona görə gərəkli addımları atmağa başlamışdı. Bu gün gəldiyimiz nöqtədə biz yenə Azərbaycandan ən böyük dəstəyi görməyi davam edirik. Cənab Prezidentimiz də 4 gün öncə buraya etdiyi səfər zamanı mətbuat konfransında özü açıq şəkildə bunu dilə gətirərək, cənab İlham Əliyevə təşəkkürlərini bildirdi. Yəni, biz Azərbaycandan bu məsələdə çox böyük dəstək görürük və FETÖ ilə mücadiləni Azərbaycanla birlikdə davam etdiririk.

- ABŞ-la Fətullah Gülənin Türkiyəyə ekstradisiyası ilə bağlı müzakirələr aparılır. Hansı gözləntiləriniz var?

- Bizim ABŞ-dan bir dənə gözləntimiz var: Bu terror örgütünün dəstə başçısının, çevriliş cəhdinin liderinin və onun yardımçılarının Türkiyəyə bir an öncə ekstradisiya edilməsi. Bununla bağlı sənədləri Amerikaya çatdırmışdıq. Təbii ki, Amerikadan bu iş üçün mütəxəssislərin Türkiyəyə gəlib təmas etməsi çox önəmlidir. İnşallah, aparılan müzakirələr bu terror örgütünün liderinin Türkiyəyə ekstradisiyasını sürətləndirər və bir an öncə o da ədalətin önünə çıxıb hesab verər.

- 15 iyul çevriliş cəhdinə qədər Türkiyədə "Ergenekon" və "Balyoz" prosesləri zamanı yüzlərlə yüksək rütbəli zabitlər istintaqa cəlb edildi, həbslər və ordudan uzaqlaşdırılanlar oldu. Daha sonra 15 iyul hadisələri baş verdi. Bütün bunlardan sonra Türk ordusu mənəvi bir zərbə aldı. Lakin çox keçmədən Türk ordusu Suriyada "Fərat qalxanı" və daha sonra "Zeytun budağı" əməliyyatlarını keçirdi və qələbələr qazandı. Bu əməliyyatlar Türk ordusunu öncədən aldığı mənəvi sarsıntıdan çıxarda bildimi? Siz bu gün Türk ordusunun durumunu necə dəyərləndirirsiniz?

- 15 iyuldan sonra daha açıq şəkildə ortaya çıxdı ki, bu çevriliş cəhdindən 2 il öncə açılmış - biz buna 17-25 dekabr prosesi deyirik - bir sıra ittihamlar, aparılmış bəzi istintaqlar da FETÖ-nün tələsidir. Yəni, FETÖ-nün necə bir hiyləgər örgüt olduğunu, insanları qaralamaq üçün, özündən olmayanları kənarlaşdırıb yolunu açmaq üçün nə cür hiylələr qurduğunu 15 iyuldan sonra yaşadığımız bu prosesdə daha yaxşı gördük. Başqa sözlə, bu gün haqsız yerə ədalətsizliyə məruz qalmış Silahlı Qüvvələrimizin mənsubları yenidən keçmiş vəzifələrinə qaytarıldılar. Onlara qarşı ədalətsiliklərin aradan qaldırılması üçün lazımi imkanlar yaradıldı. 15 iyulun bizim nöqteyi-nəzərimizdən bir faydası oldu. Bu terror örgütü mənsublarını Silahlı Qüvvələrimizdən və digər dövlət qurumlarından təmizlədikdən sonra dövlətimiz də, ordumuz da daha güclü hala gəldi. Çünki bizi qarışdırmaq üçün etdikləri bir sıra əməliyyatlar artıq aparılmır. Bildiyiniz kimi, Əl-Babda keçirilən "Fərat qalxanı" əməliyyatı 15 iyuldan təxminən 45 gün sonra gerçəkləşdirildi. Yəni 45 gün öncə ağır bir zərbə almış bir ordunun qalxıb da 45 gün sonra başqa bir məmləkətdə Türkiyənin, öz ölkəsinin təhlükəsizliyi üçün bir əməliyyat apara bilməsinin, mən başqa bir örnəyi olduğunu təxmin etmirəm. Bu, çox böyük bir uğur idi. Türk ordusu bu əməliyyatı gerçəkləşdirdi, arxasınca da "Zeytun budağı" əməliyyatını gerçəkləşdirdi. Bildiyiniz kimi, biz Türkiyədə sadəcə FETÖ ilə deyil, eyni zamanda, PKK, İŞİD kimi başqa terror təşkilatları ilə də mübarizə aparırıq. Əmin olun ki, 15 iyuldan sonra aradan keçən bu iki il içində bu təşkilatlarla apardığımız mücadilə də çox gücləndi. Və bu mücadilələrdə də çox böyük uğurlar əldə etdik. Türk Silahlı Qüvvələri də, hüquq-mühafizə orqanları, polisimiz də, jandarmamız da bu əməliyyatları artıq daha güclü şəkildə davam etdirir. Biz bu əməliyyatları daha uğurlu şəkildə davam etdiririk. 15 iyuldakı bu təmizliyin bizə bir faydası da bu oldu. Başqa sözlə, ordumuzun, Silahlı Qüvvələrimizin də, polisimizin də mənəviyyatı, əhvalı da bu an çox yüksək səviyyədədir.

- Yeri gəlmişkən, ordu ilə bağlı bu cür problemlərin çıxmaması üçün Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı ilə Milli Müdafiə Nazirliyinin birləşdirilməsi mümkündürmü?

- İndi Silahlı Qüvvələrin daha effektiv ola bilməsi üçün bu cür tənzimləmələrə ehtiyac var. Bunlarla bağlı addımlar atılır. Bizim Silahlı Qüvvələrimizin daha effektiv şəkildə fəaliyyət göstərməsi üçün lazımlı bir koordinasiyanın təmin olunmasının zəruri olduğu illərdir danışılır. Bununla əlaqədar ilk dəfə bu il yeni hökumət sisteminə keçdiyimizdən sonra bir addım atıldı. Cənab prezidentimizin də öncəki günlərdə bununla bağlı bir açıqlaması oldu ki, Silahlı Qüvvələr Milli Müdafiə Naziriliyinə birləşdirilə bilər. Bunlar lazım olduqca addım-addım, zamanı gəldikcə aparılacaq islahatlardır. Hər halda bunlarla bağlı da qərarlar veriləcək.

- Yeni sistemə toxundunuz. Bu, Türkiyəyə nə vəd edir?

- Yeni sistem Türkiyədə artıq icraatların daha sürətli şəkildə, daha qısa zamanda, daha təsirli şəkildə aparılmasını hədəfləyir. Yəni, bundan öncə bir qərar verildiyi zaman bunun həyata keçirilməsi məsələsində bir sıra əngəllər ortaya çıxırdı, bəzi gecikmələr olurdu. Yeni sistem bunların ortadan qaldırılaraq, hökumətin daha çox sürətli hərəkət etməsini, iqtisadiyyatda, təhlükəsizlikdə, xarici siyasətdə, səhiyyədə, həyatın ağlımıza gələ biləcək hər sahəsində effektiv işləmək üçün imkan yaratmağı hədəfləyir. İnşallah, buna da nail olacağıq.

- Cənab səfir, demək olarmı ki, 15 iyul olayları məhz prezidentlik sisteminə keçidə bir yol açdı?

- Bunu söyləyə bilərik. Yəni, siyasi baxımdan bunun mühit hazırladığını söyləyə bilərik, əlbəttə. Amma Türkiyədə sistem dəyişikliyi bu günün olayı deyil. Yəni, doğrudan-doğruya 15 iyuldan sonra ortaya çıxmış bir olay deyil. Biz bu məsələni hardasa 50 ildir mübahisə edirik. Turqut Özal da bu düşüncəni dilə gətirmişdi. Daha sonra zaman-zaman bizim siyasətçilərimiz həmişə bu düşüncəni irəli sürdülər, bunu çox sıx surətdə müdafiə edənlər oldu. Amma təbii ki, 15 iyulun bu prosesin sürətlənməsinə bir xidmət etdiyini söyləmək də mümkündür.

- Az öncə cənab Ərdoğanın Bakıya səfərindən bəhs etdiniz. Ərdoğan andiçmə mərasimindən dərhal sonra ilk xarici səfərini Azərbaycana gerçəkləşdirdi. Bu, iki dövlətin qardaşlığının bir daha göstəricisidir. Münasibətləri bundan sonra necə təsəvvür edirsiniz?

- Mən həmişə söyləyirəm ki, Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlər strateji münasibətlərdən kənarda qardaşlıq münasibətləridir. Biz iki dövlət-bir millətik. Münasibətlərimizin kursunu müəyyənləşdirəcək olan təməl prinsip budur. Zamanında Heydər Əliyev bizim adımızı "iki dövlət-bir millət" olaraq qoyub. Atatürk də "Azərbaycanın sevinci sevincimiz, kədəri kədərimizdir" deyib. Bunun əksi də etibarlıdır. Yəni Türkiyənin sevinci də Azərbaycanın sevincidir, Türkiyənin kədəri də Azərbaycanın kədəridir. Ona görə də bizim münasibətlərimizin əsas yönü də budur. Biz qardaşlığımız nəyi tələb edirsə, hər sahədə onu edəcəyik. Bu gün Türkiyə ilə Azərbaycan arasında örnək münasibətlər var. Prezidentimizin ilk ziyarəti buraya oldu. Cənab İlham Əliyev də prezident seçildikdən sonra ilk ziyarətini Türkiyəyə həyata keçirdi. Hər iki ölkənin nazirləri vəzifələrinə yeni başladıqda ilk səfərlərini Türkiyəyə və Azərbaycana edirlər. Bu gün Türkiyə ilə Azərbaycanın bir-birinə daha da yaxınlaşması, bir-birinə daha sıx qucaqlaşmasını təmin edəcək bir səviyyədəyik. Gerçəkdən münasibətlərimiz çox yüksək səviyyədədir. Biz uzun illər bir-birimizdən ayrı qaldıq. Bu həsrətlikdən sonra bir-birimizi çox möhkəm şəkildə qucaqladıq. Artıq bu qucaqlaşma, bir-biri ilə qovuşma bundan sonra sonsuza qədər davam edəcək. Ona görə də bu getdiyimiz yolda münasibətlərimizi gücləndirəcək nə varsa, o addımları atmağa davam edəcəyik.

- Ötən ayın 26-da Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 100 illiyi münasibətilə Bakıda keçirilən hərbi paradda Türkiyə əsgərlərindən ibarət bir bölüyün də iştirak etməsi çox qürurverici oldu. Paradın ardınca "Türk Ulduzları" Bakı buxtasında səmada bir şou göstərdilər ki, bu özü də Azərbaycan türklərinin sevincinə, alqışlarına səbəb oldu. Siz Türkiyə əsgərinin, Türk hərbi təyyarələrinin bu paradda iştirakını necə dəyərləndirirsiniz?

- Məhz bu "sevinci sevincimizdir"in ən bariz ifadəsidir. O gün əsgərlərimiz Azərbaycanın sevincini paylaşmağa gəlmişdi. Azərbaycan ordusunun 100-cü ili bizim üçün də bir qürur mənbəyidir. Biz də bundan çox sevinirik, biz də bununla qürur duyuruq. Onun üçün də sizin sevincinizi paylaşmaq məqsədilə Türk əsgəri bura gəlmişdi. Baxın, diqqətlərdən qaçan bir şey söyləyəcəm. Bizim Türk Hava Qüvvələrinin iki dənə şou qrupu var. Biri "Türk ulduzları"dır, o bir isə "Solo Türk". O gün həm "Solo Türk" buradaydı, həm də "Türk ulduzları". Bu, Türkiyə xaricində ilk dəfə həyata keçirilir. İkisinin ortaq şou göstərməyi ilk dəfə Azərbaycanda oldu. Bizim üçün Azərbaycanın Türkiyədən heç bir fərqi yoxdu. Türkiyə üçün istədiyimiz, düşündüyümüz nə varsa, eyni şeyi Azərbaycan üçün də istəyirik. Məhz bizim "Türk ulduzları"mızın, "Solo Türk"ümüzün və 90-a yaxın əsgərimizin bu parada gəlməsi də bunun göstəricisidir. Biz buyuq, bundan 100 il öncə necə idiksə, bu gün də eyni şəkildə davam edirik. Bunu bütün dünya bilməlidir ki, bu, bizim iki dövlət bir millət olmağımızın həqiqi bir nəticəsidir.

- 1918-ci ildə Nuru Paşanın başçılıq etdiyi Qafqaz İslam Ordusu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə köməyə gələrək Azərbaycan torpaqlarının, Bakının erməni daşnaklarından, onların havadarlarından azad edilməsində iştirak edib. Məhz Azərbaycana köməyə gələn Türk ordusu 15 sentyabrda Bakını işğaldan azad edib. Bu il həm də Bakının azad olunmasının 100 illiyi qeyd olunacaq. Bilmək istərdik ki, Türkiyə səfirliyi də bu münasibətlə tədbirlər keçirəcəkmi?

- Biz əslində bununla bağlı tədbirlərə başlamışıq. Fəaliyyətlərimiz hazırda az görünür. Amma bunlar 15 sentyabra yaxınlaşdıqca çoxalacaq. 15 sentyabr günü də bir sıra işlər planlaşdırmışıq. Bu, təbii ki, sadəcə Türkiyə səfirliyinin deyil, Azərbaycanın da bayramı, Azərbaycan üçün də çox önəmli bir gündür. Onunla əlaqədar da buradakı müvafiq qurumlarla biz təmasdayıq. Biz onlarla birgə böyük bir mərasim hazırlayırıq. İnşallah, gözəl tədbirlər keçirəcəyik, hamımız birlikdə o günü də təbrik edəcəyik.

- Bilirsiniz ki, Türkiyə vətəndaşlarının Azərbaycana gəlməsi üçün viza tələb olunmaqdadır. Bu viza rejiminin aradan qaldırılması üçün Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlar aparılırmı, bu məsələ nə yerdədir?

- Biz Türkiyə olaraq Azərbaycan vətəndaşlarına vizanı uzun müddətdən bəri aradan qaldırmışıq. Azərbaycanın da bu məsələdə işləri var. Onunla əlaqədar olaraq bizim təmaslarımız davam edir. İnşallah, bu məsələylə bağlı yaxın bir zamanda daha gözəl xəbərlər alarıq.

- Cənab səfir, çox sağ olun ki, vaxt ayırıb qəzetimizə müsahibə verdiniz. Son olaraq, demək istədikləriniz varmı?

- Bu gün FETÖ ilə mübarizə məsələsində mühüm mərhələlərdən biri olan bu 15 iyulun ildönümündə Azərbaycan xalqına mən bir daha təşəkkür etmək istəyirəm. Eyni zamanda, Azərbaycan hökumətinə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Çünki daha öncə də qeyd etdiyim kimi, Azərbaycan FETÖ ilə mübarizə məsələsində bizə ən çox dəstək verən ölkələrin başında durur. Onun üçün Azərbaycanın bizə verdiyi dəstək çox önəmlidir. Gördüyümüz bu dəstək bizim gələcəyə daha güvənlə baxmamızı təmin edir, özümüzü daha güclü hiss etməyimizə imkan tanıyır. Türkiyə terrordan uzun illərdir çox zərər çəkmiş, mağdur olmuş bir ölkədir. Onun üçün də biz terrorla mübarizə məsələsində sonuna qədər getməkdə qərarlıyıq. Terrorçularla mübarizə məsələsində hər zaman əlimizdən gələn səyləri göstərəcəyik və sonuna qədər terrorçuların üzərinə gedəcəyik.
Azərbaycanda da son günlər bəzi hadisələr baş verdi. Təəssüf ki, iki polisimiz şəhid oldu. Mən Azərbaycanın da özünə yönəlmiş olan bütün təhdidlərlə başa çıxa biləcək gücdə olduğuna inanıram və bunu yaxından bilirəm. Bu sıxıntılı günləri Azərbaycan çox yaxın zamanda keçəcək. Şəhid olanlara mən Allahdan rəhmət diləyirəm. Bütün Azərbaycan xalqına, şəhidlərin ailələrinə bir daha başsağlığı verirəm və deyirəm ki, bütün hər kəs Azərbaycan dövlətinə, Azərbaycan iqtidarına güvənməlidir. Azərbaycan qısa zamanda bütün bu sıxıntıların öhdəsindən gələ biləcək gücdədir. Ən qısa zamanda da, bu hadisələrin günahkarları haqq etdikləri ən sərt cəzaya çatacaqlar.