Deyəsən, xalq papağını qarşısına qoymaq qərarına gəlib. Bunun da başlıca səbəblərindən biri və deyərdim ki, ən əsası cəbhədə aprel hadisələrindən sonra Qarabağ münaqişəsi ətrafında baş verənlərin mahiyyətinin daha aydın şəkildə özünü büruzə verməsi olduğunu söyləsək, səhv etmərik. Az-çox siyasətdən baş çıxaran adamlar bu məsələnin sülh yolu ilə həllinin mahiyyətini dərk edirdilər və indi adi adamlara belə o açılmış oldu. Biz bir daha erməni həyasızlığının şahidi olduq. Öz halal torpaqlarımızı geri almağımızı həzm edə bilməyən düşmən aldığımız yerləri geri qaytarmağı (bəzi məlumatlara görə geri qaytarılan iki məntəqə də var) bizdən tələb edir. Bu, onların beynəlxalq aləmdə kifayət qədər havadarının olmasından irəli gələn bir həyasızlıqdır. Baxın, əvvəl Almaniyanın, sonra Roma papasının uydurma “soyqırıma” rəvac verməsi, bizim düşmənimizin nə qədər arxalı olmasının göstəricisi deyilmi? Deməli, biz çox məkrli bir düşmənlə üz-üzəyik. Belə bir düşmənə qalib gəlmək üçün yalnız özümüzə arxayın olmalı və nəinki erməniləri, bütövlükdə dünyanı fakt qarşısında qoymağı bacarmalıyıq. Bunun üçün bizə monolit daxili birlik, güclü iqtisadiyyat və güclü ordu lazımdır. Nəzərə alsaq ki, bu şərtlərdən hər biri özündən sonra gələnin arxasında dayanmalı olan faktordur, onda birinci yerdə “monolit birliyin” yazılmasının heç də təsadüfi olmadığı aydınlaşar. Daha doğrusu, qalibiyyət üçün xalqın birliyi aparıcı amildir. Bu birlik tam formalaşmadığından biz birinci Qarabağ savaşından uğursuz çıxdıq. O vaxt da bütün parametrlərə görə bədxah qonşularımızdan üstün olsaq da, bu imkandan yararlana bilmədik və bunun səbəbini birinci növbədə daxili birliyimizin olmaması idi.
Müstəqilliyimizin ötən illərində də zamanı boşa verdiyimiz bəlli olur. Birliyə nail olmaq əvəzinə, bir-birimizə müxtəlif yarlıqlar yapışdırmaqla məşğul olmuşuq və bu da nəticəsi. Təkcə Qarabağ məsələsi deyil, xarici siyasətdə, daxili iqtisadi vəziyyətdə, təhsildə, səhiyyədə, mədəniyyətdə, əxlaqda və s. deyəsən geriləmənin dibi görünməyə başlayıb. Riyaziyyatçıların minumumların ən kiçiyi, fiziklərin “ölü nöqtəsi”, iqtisadçıların “trendin dibi” adlandırdıqları bu vəziyyət elə bir haldır ki, bundan sonra gələn hər hansı bir çaba yuxarıya doğru yönəlmiş olur və məhz buna görə də “papağın ortaya qoyulması” zərurəti yaranır.
Məncə, burada başlıca sual, niyə birləşə bilmirik olmalıdır. Bu suala müxtəlif cavablar verilə bilər; mentalitetimiz imkan vermir, məmurlarımız çox acgözdür, düşmənlərimiz qoymur, özümüzü daha çox düşünürük, özümüzü çoxbilən kimi göstərməyə çalışırıq, ancaq öz maraqlarımızı güdürük və s.
Mən isə bunu intellektimizin yetərincə olmamasında görürəm. Yəqin mənim bu fikirimə opponetlik edənlər kifayət qədər olacaq və çoxlu sayda məşhurlarımızı misal çəkəcəklər. Yox, əzizlərim, fərdi intellektin ölçüsü ilə ümumiləşmə aparmaq burada yaramır. Onda gərək Nizami kimi dahisi olan bir xalq çoxdan dünyada ən intellekt xalq olmalı idi. Beləliklə, gəlib çıxırıq yazıya qoyulan ada. Əgər kütlənin intellektual səviyyəsi onun fərdləri ilə ölçülmürsə, onda xalqın intellektual səviyyəsi nə ilə ölçülməlidir?.
Bu sual elə-belə yaranmayıb, başımıza gələnlərdən çıxış yolu aramaqdan doğmuş bir sualdır və bu suala ümumən cavab almaq üçün bir neçə dəfə FB-də yerləşdirsəm də, diskusiyaya qoşulmaq istəyən tapılmayıb. Gündəlik izlədiyim KİV-də, axır ki, İlham İsmayılın aşağıdakı fikirinə rast gəldim; “”¦mən yenə o qənaətdəyəm ki, ictimai-siyasi şüur səviyyəmiz qonşu Gürcüstandan, düşmən Ermənistandan yuxarı deyil”. (moderator.az/news/131722.html). Bu fikirlər mənim yürütdüyüm mühakimələrin doğruluğuna inamımı daha da artırdı və bu yazı meydana çıxdı.
Bəli, deməli bu qüsurumuzun olduğunu qəbul edənlər var və haqlıdırlar. İndi təhlilçilərin dilimizə gətirdiyi yeni bir söz birləşməsi var, gerizəkalılıq. Gerizəkalı insanlarla qohum olmaq, qonşu olmaq, şərik olmaq, bir yerdə işləmək və s. fəlakətdir desək, yanılmarıq. Heç vaxt ümüd etməyin ki, hər hansı bir yolla onu islah edə biləcəksiniz. Ən yaxşı halda sizin haqlı olduğunuzu təsdiqləyəcək, amma özü bildiyindən geri durmayacaqdır. Bu gerizəkalılıq bəlasından necə qurtarmaq olar? Ona görə də, birinci növbədə, belə bir sualın cavabının tapılması aktualdır, xalqın intellektual səviyyəsi nə ilə ölçülür?
Suala cavabımı ikinci yazıda oxuya bilərsiniz.
