Vahid Qazi ilə Parisə virtual səyahət - FOTOLAR
Maraqlı
Oxunub: 7416
21 Apr 2016 | 11:01
Vahid Qazi ilə Parisə virtual səyahət  - FOTOLAR







Dünyanın elə bir vaxtında yaşamaq qismət payımıza düşüb ki, müharibə, münqaişə ovqatı təkcə nankor qonşularımızla savaşda deyil,  ictimai-siyasi, sosial-humanitar günümüzdə də gərginliklərdən xilas olmaq üçün fürsət axtarır insan oğlu. Odur ki, virtual olaraq dünya səyahətinə çıxmaq və oxucularımızı da özümüzlə aparmaq qərarına gəlmişik. Özümüz gedə bilməsək də heç olmasa dünyanın müxtəlif tarixi məkanlarına baş çəkən soydaşlarımızın bələdçiliyi ilə oxucularımızı maraq dünyasına qonaq dəvət edirik...

İlk olaraq Avropada yaşayan tanınmış publisist Vahid Qazinin "Paris günləri"ni təqdim edirik...

(Fotoreportaj)

Tarix var, ölüdü, yalnızca olmuş hadisələrin toplusudu. Tarix də var, canlıdı, bu gün də yaşayır. Sahibinə tək mənəvi fəxarət hissi vermir, maddi qazanc da gətirir. Bax elə, Fransa tarixi kimi. Hər il Fransaya 75 milyondan çox adam səfər edir. Ölkənin turizmdən gəliri 33 milyard avroya yaxındı.

Paris uzun illərdi, dünyanın ən çox turist cəlb eləyən şəhəri, Eyfel qülləsi isə  diqqətçəkən məkanıdı. Şəhərdə YUNESKO-nun mühafizəsi altında olan üç mindən çox tarixi abidə var. Qısacası, hər tikilisi foroaparatın kadrına düşəsidi Parisin. Nə qədər şəkil çəkdiyimi bilmədim, bircə, ayırseç edəndə sildiyimi təxmin elədim, 500-dən çox kadr idi.

Parisə kimi inqilablar, kimi də sevgilər şəhəri deyir. XIX əsrin Parisini düşünəndə təsəvvürə barrikadalar gəldiyi kimi XX əsr Parisi göz önündə şanson sədaları altında sevgi dramları canlandırır. Bura gələn ya aşiq olub qalar, ya da inqilabçılıq eşqinə düşər. Bilmirəm, dərviş Parisi “partlatmasaydı”, Mirzə Fətəli Axundovun Şahbazı Qarabağdan Parisə gəlib hansından olacaqdı: aşiq, yoxsa inqilabçı?! Amma onu bilirəm ki, tanıdığım başqa iki qarabağlıdan biri aşiq olub burda qaldığı halda (rejissor dostum Şahin Sinariya sayaq), o biri vətənə dönüb şüurlarda inqilab eləməyə getmişdi (Əhməd Ağağolu kimi).

Əhməd Ağaoğlunun Sarbonnası

Parisdə gəzəcəyimiz yerləri şəhərin istiqamətləri üzrə qruplaşdırdığımdan hər gün bir tərəfə yön alırdıq. Birinci günün planında ilk dəyiləsi yer Sarbonna universitetiydi. Uşaqlar xəritəylə kəsə yolu asan tapırdı ”“ “Jardin de Luxembourg” bağından keçib sağa burulasıydıq. Onlara bura niyə gəldiyimizi universitetin qarşısındakı “Place de la Sorbonne” parkında əyləşəndə izah eləməyə başladım.sorbonna

Sarbonna universiteti

Paris də, Sarbonna universiteti də qaldı bir tərəfdə, Əhməd Ağaoğlu adlı bir şuşalının 120 il əvvəl 20 yaşındaykən Qarabağdan gəlib burda oxumağından, bu divarlar arasında aldığı təhsillə zəmanəsinin ən ünlü zəka sahiblərindən birinə çevrilməyindən, 1905-ci ildə başlayan erməni terroruna qarşı “Difai” adlı gizli silahlı təşkilat yaratmağından, 1919-cu ildə Paris Sülh Konfransında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini təmsil edən heyətdə yer almağından, bolşevik işğalından sonra Türkiyəyə köçüb Atatürkün siyasi müşaviri olmağından xeyli söhbət elədim.

Durub gedəndə Sabir Rüstəmxanlının “Difai fədailəri” kitabından sitat da gətirdim: “Difai” təşkilatının qorxusundan 1906-1909-cu illərdə Qafqazda bir dənə də erməni terroru olmayıb”. Uşaqların maraqla dinləməyindən anladım ki, ilk ziyarət yeri kimi Sarbonna universitetini seçməkdə və Əhməd Ağaoğlundan söz salmaqda düz iş tutmuşam.

Notrdamda Esmeralda sevdası

Notrdam kilsəsi şəhərin ən çox turist cəlb edən üç-dörd yerindən biridi. Notrdam, bizim dillə desək, Məryəm Ana kilsəsi Sena çayındakı Site adasında yerləşir. 1163-cü ildə özülü qoyulan kilsə iki yüz ilə tikilib. Səfər öncəsi uşaqlar “Notrdam qozbeli” filminə baxmışdılar deyə, elə hey filmi müzakirə edirdilər. Kvazimododan, Esmeraldadan danışırdılar. Giriş üçün uzun növbəyə durduğumuz vaxt girəvələyib onlara baxdıqları filmlə Hüqonun “Paris Notrdam kilsəsi” romanındakı fərqli yerlərdən danışdım.notrdamdaHüqonun bu romanda məqsədi fransızlara Parisin arxitekturasını sevdirmək olub. O, məqsədinə çatıb, Paris tək fransızların yox, onun əsərlərini oxuyan hər kəsin sevimli şəhərinə çevrilib. Bayırdan əzəmətli görünən kilsənin içərisi füsunkar gözəlliklə ilahi hüzurun qovuşduğu andı, elə bilirsən. Ayağının ucunda gedirsən, sanki kilsənin daş döşəməsi deyil, Kvazimodonun titrək ürəyidi yeridiyin yer. Burda dərk edirsən ki, dünyanın ən böyük dərdi qozbel Kvazimodo kimi doğulmaq yox, Esmeralda kimi gözəli sevməkdi.notrdamda”¦Kvazimodo Esmeraldanı sevməyində olsun, bizim turistlər üçün bir məlumatı yazım. Paris bahalı şəhərdi. Bizim ağız dadımıza və cibimizə uyğun türk yeməkləri arzulasanız elə bura gəlin, adanın sağ körpüsünü keçən kimi Petit Pont küçəsində “İstanbul” adlı sərfəli türk restoranı var. Braziliya yığmasının Almaniyaya faciəvi məğlubiyyət oyununa elə burda baxdım.

Bayırda qısa yağışdan sonra çıxan günəş altında Notrdam kilsəsi hüznlü görünürdü, elə bil braziliyalı katoliklərin kədərinə yas tuturdu.

İnsanlara ürək açan Hüqonun bağlı qapısı

Viktor Hüqonun ev muzeyinə getmək üçün, yalan olmasın, bəlkə 10 kilometr piyada yol gəzdik. Elə də uzaqda yerləşmir, sadəcə, yolboyu Sarbonna universiteti, Notrdam kilsəsi kimi xeyli yerə baş çəkdik, bağlar, parklar dolaşdıq. Uşaqlar əldən düşməsin deyə söhbətə tutsam da, özüm ayaqlarımı güclə sürüyürdüm, elə bil Jan Valjan kimi özümlə sürgün əzabı daşıyırdım. Amma qarşıma yepiskop Miriel çıxmadı ”“ muzeyin qapısı bağlı idi. Sən demə, bazar ertələri muzey işləmirmiş.huqonun“Place des Vosges” bağında dünya ədəbiyyat patriarxının bir vaxtlar əyləşdiyi skamyada oturub onun pəncərəsindən görünə biləcək yanakı evlərin pəncərələrinə baxırdım. Bu pəncərələrin birindən yazıçının yarım əsrlik bir sevgilisi baxarmış.

Deyirlər, Hüqo ailəli olmasına rəğmən sevdalısı Cülyetta Drueni də yaxında saxlayırmış. Harda yaşasa qonşuluqda ona ev tuturmuş. Bu o qadındı ki, Hüqoya görə aktrisa karyerasına son qoymuş, onu sürgündə belə tək buraxmamışdı.

Parkdan çıxanda özümə söz verdim ki, bir də gəlmək qismətim olarsa, ilk gedəcəyim iki yerdən biri Hüqonun bu ev muzeyi, o birisə Əlimərdan bəy Topçubaşovun Müqəddəs Kloud qəbiristanlığındakı qəbri olacaq. Sağlıq olsun!

Luvr ”“ muzeylər kralı, krallar evi

Səhəri gün Luvr muzeyinin girişindəki şüşə piramidanı uzaqdan görən kimi Den Braunun “Da Vinçi şifrəsi” romanını xatırladım. Elə bildim, onun qəhrəmanı Robert Lenqdon kimi bu piramidadan keçib müəmmalar dolu bir dünyaya girəcəm.luvrRəssamlıqdan, heykəltaraşlıqdan mənim kimi üzdən baş çıxaranlar Luvr muzeyini bir günə, lap istəsə yarım günə də dolanıb bitirər. Amma əsl incəsənət xiridarına onun hər bölməsini gəzməyə ən azından bir gün lazımdı.luvrdaAçığını deyim, məni burda gördüklərim nə qədər heyrətləndirdisə, bunca dünya sənət incisinin dəyərini bilib əsrlərlə qoruyan, nəsildən-nəslə ötürən xalqın fədakarlığı bir o qədər vəcdə gətirdi.luvrFransız krallarının qış sarayı olmuş Luvrun divar və tavanlarına çəkilmiş rəsmlər, salonlarını bəzəyən heykəllər bir vaxtlar burada yaşamış kral ailəsinin zövqündən xəbər verir. Bu qədər gözəllik sənəti yaratmış mədəniyyətə heyran qalırsan.

Lizanın təbəssümü

“Mona Liza” adlı bir rəsmin mövcudluğundan 7-ci sinifdə oxuyanda xəbər tutmuşdum. Asif müəllim onun dəyərindən danışanda deyirdi ki, dünya ekspertləri yığılıb bu əsərə qiymət qoya bilməyiblər.monoSovet vaxtı Leninqraddakı Ermitaj muzeyində sərgilənməyə gətiriləndə hava sərhədini keçərkən dörd sovet qırıcı təyyarəsi onu müşayət edib. Heç dövlət başçılarını belə qorumurlar. O vaxt yuxuma da girməzdi ki, bir gün dörd qırıcının qoruduğu o möhtəşəm “Mona Liza”nı üzbəsurət görəcəm.monaLuvrun simvolunu ayrıca guşədə, güllə keçirməz şüşə arxasında sərgiləyirlər. Muzeyin ən çox seyrçi yığan rəsmidir, qabağında basabas olur. Onu böyük tablo bilirdim, balacaymış, 77 x 53 santimetr. Özü də 4-5 metr aralıdan sədd qoyublar deyə, yaxınlaşa bilmirsən. Odur ki, dünya gözəli Cakondanın nə təbəssümünü duya, nə də “Da Vinçi şifrəsi”ni aça bildim.

Rənglər allahı Mone

İstəyirəm nə vaxtsa Parisə yolu düşəsi dostlar mənim görmək istədiyim, amma çatdırıb dəyə bilmədiyim yerlərə də getsinlər. Məsələn, Orse muzeyi kimi. Çox sevdiyim fransız rəssamı Klod Monenin rəsmləri əsasən bu muzeydə sərgilənir. Təzəcə bitirdiyim “Çöl Qala” adlı povestin qəhrəmanı da Moneni sevir. Onun haqqında belə deyir: “Sanki Allah onu Yer üzünə ona görə göndərib ki, vaxt eləyib yarada bilmədiyi rəngləri yaratsın”.autumn-monet-1873Fransız xalqı adı Fransayla qoşa çəkiləsi yüzlərlə, minlərlər şəxsiyyət yetirib. Moneni tərəddüd etmədən ilk onluğa salardım. Bu sətirləri yazanda öz Monemizi ”“ Toğrul Nərimanbəyovu xatırladım. Ömrünün son çağlarında Şuşa deyib, xiffət çəkən rəssamın qəbri də Parisdə ziyarət olunacaq məkanlardan biridi.

Eyfeldə Luvr qiymətinə şampan əyləncəsi

Səfərin üçüncü günü uşaqların ən çox can atdığı Eyfelə gəldik. Yayda Eyfel qülləsinə çıxmaq üçün saatlarla növbə gözləməlisən (elə bu növbələrə görə istədiyimiz xeyli yerə gedə bilmədik). Uşaqlar inad eləməsəydilər, bəlkə, saatlarca gözləməyə hövsələm çatmazdı. Həm də özündə canlı tarix yaşadan Paris muzeyləri, kilsələri, park və xiyabanlarından sonra Eyfel adama attraksion kimi gəlir. Bilmirəm, o qədər möhtəşəm tarixi yerlərin əvəzinə buranı niyə şəhərin simvolu sayırlar. Yəqin, hündürlüyü, hər yandan göründüyü üçün.

Hər il 7 milyon adam Eyfel qülləsini görməyə gəlir. Adamlar onunla müxtəlif pozalarda şəkil çəkdirirlər, elə bil yanlarındakı “dəmir yığnağı” yox, Sofi Lorendi.eyfelQüllənin lap yuxarı qatınacan qalxdıq, açığı, əvvəl-əvvəl hündürlükdən hürkdüm, lap Hiçkokun “Başgicəllənmə” filmindəki kimi. Sonra alışdım. Uzun saatların yorğunluğunu Eyfelin zirvəsinə qaldırmaq kimi,  elə o zirvədəcə Luvr muzeyinin bilet qiymətinə bir qədəh şampan almaq da adama səfehlik kimi görünə bilər, amma elə deyil, sadəcə, xoş əyləncədi.eyfelParisin “yeddinci qatı”nda ”“ 324 metrlik hündürlükdə 12 avroya fransız şampanı”¦  Heç Hitlerə də nəsib olmayıb bu əyləncə. Fransada belə deyim var: “Hitler Parisi tutsa da, Eyfeli fəth edə bilmədi”.  Şəhərin işğalından sonra bura səfər edən Hitler qülləyə qalxmaq istəyib. Qalxa bilməyib! Lift xarab imiş. Bəlkə də hansısa fransız vətənpərvəri onu qəsdən sıradan çıxarıbmış.

Senaya açılan “andeqraud” qapılar

Düz deyirmişlər, Parisin gözəllikdə tayı yoxdu. Düzdü, korpüləri qəşənglikdə Praqa körpülərinə çatmaz, amma tarixə şahidlik edən Paris körpülərinin altında “andeqraund” bir həyat var: pivələyən dostların yığnağı, öpüşən sevgililər, çaxır süfrəsi açan tələbələr, qaçışan idmansevərlər, mahnı çalan musiqiçilər və sair.nergizinBir körpünün altında rus, fransız və amerikan rəssamlar 30 avroya istəyənin portretini çəkir. Qabağa Nərgiz durdu, onun portreti çəkilincə rus rəssamları söhbətə tutdum. Məşhur sovet rejissorları Alov və Naumovun “Qaçış” filmində general Çarnotanın elə məhz bu körpünün altında dediyi tükürpədən monoloqunu xatırlatdım. Gənc rusun bu filmdən xəbəri yox idi. Saqqallı qoca rəssam isə sözümü göydə qapdı: “ Я опять богат, но почему мне грустно? Мне никогда не было так грустно, даже когда мне расстреляли”. Vətən həsrəti haqda eşitdiyim ən təsirli sözlərdən biridi.begYəqin Çarnotanın monoloqunu bu rus rəssamlara görə xatırladım. Əslində isə bütün günü fikrimdə məşhur Bakı milyonçuları Şəmsi Əsədullayevlə Musa Nağıyevin nəvəsi Ümmülbanu idi.

Bir vaxtlar vətəndən dərbədər düşən milyonlarla insan içində o da olub. 15 yaşlı qızcığaz Parisin bu gözəl küçələrində yaşamaq, ayaqda qalmaq, həyatın dibinə yuvarlanmamaq üçün məşəqqətli günlər yaşayıb, çabalar verib. Onun “Qafqaz günləri”, “Paris günləri” əsərlərini oxumayanlara tapıb oxumağı məsləhət görürəm. Körpülərin altından yol alan qayıqların birinə elə Baninə köklənmiş ovqatla mindim. Körpüləri, məhlə və küçələri keçdikcə elə bilirdim, gözüm indicə o 15 yaşlı bakılı Ümmülbanuya sataşacaq.20140708_202412Çay qırağı kilsə və evlərə tarixi vərəqləyirmiş kimi baxıb keçirsən. Qayıq da zaman kimidi, dayanmır. Sena boyu o baş-bu baş üzən qayıqlar elə bil fransız film və romanlarının qəhrəmanlarıdılar, Paris xiyabanlarında seyrəngaha çıxıblar, gəzişirlər.

Ağappaq balaca qayıq gözəllikdə sanki məşhur “Emmanuel” erotik filminin qəhrəmanıdı, ətrafa naz satır.

Uşaqlıq illərimin cazibədar müğənnisi Mirey Matyönün qayıqda səslənən füsünkar “Paris valsı” mahnısı ovqatıma bir başqa rəng qatır, qəribə duyğular yaşadır.

Eh Paris, Paris, sən nə qədər adamı sehrinə salıb sevdalı duyğular yaşatmısan!?

Napoleon türbəsi

Növbəti günə Fransa hərb tarixinə şahidlik edən “Des İnvalides”, bizim dildə “Əlillər Evi”nə baxmaqla başladıq.

Burada ordunun müxtəlif əsrləri əhatə edən döyüş ləvazimatı, hərbi geyimlər və silah-sursat sərgilənir. Kompleksin turistləri cəlb edən cəhəti Napoleonun burada basdırılmasıdı. Müqəddəs Yelena adasında dəfn olunan imperatorun qalıqlarını sonradan gətirib burda basdırıblar.

Mərmər döşəmə və divarlar, rəsmlər çəkilmiş hündür tavan əzəmətli memarlıq abidəsinə incə gözəllik qatır.napoleonunNapoleonun qəbrinə baxa-baxa Səmərqənddə Əmir Teymurun, İstanbulda Sultan Süleymanın türbələrini xatırlayıram. Tarixin özünü yaradan nəhəng şəxslərin aurası özlərindən sonra da qalır.

Böyük fatehlərin əzəmətli məqbərəsində qəribə hisslər keçirir, suallar düşünüb cavablar axtarırsan: insanlar bunca qanlar tökmüş adamları niyə sevir, adını yaşadır, qəbri üstə türbə, mavzoley tikir, ziyarət edirlər? Minlərlə adamın ölümünə bais olan bu insanları yaratmaqla Allah insanlara hansı mesajları ötürmək istəyir?

Onu da deyim ki, gördüyüm bu üç məqbərənin ən sadəsi Əmir Teymurundu, orada özünü elə Teymurun zamanında duyursan. Onun türbəsində yaşadığım ətürpədici qorxu duyğusunu Napoleonun məqbərəsində hiss eləmədim. Bəlkə Qarabağacan gələn Teymurdan genetik qorxu qalıb canımda, nə biləsən!

Zəfər Tağı

Napoleon Avstriya üzərində qələbə münasibətiylə Zəfər tağı tikmək əmri verəndə simvolik anlam daşısın deyə əvvəl onu daşı daş üstündə qalmayan Bastiliya qalasının yerində ucaltmaq istəyiblər, sonra şəhərin dörd bir tərəfinə yol gedən mərkəzi bir yer seçiblər.

On iki küçənin yol adlığı Şarl de Qoll meydanında yerləşən əzəmətli Zəfər tağına axşam çağı çıxdıq. Günəş batabatdaydı. Qürub edən günəşin şüaları Parisə bir başqa gözəllik verirdi.zeferTikintisi təxminən 30 il sonra bərpa edilən Zəfər tağı dahi sərkərdənin qələbə salnaməsidi. Abidə haqqında vikipediyadan ətraflı məlumat almaq olar deyə geniş yazmağa lüzum görmürəm. Sadəcə bir şeyi qeyd edim ki, Avropanın bir çox ölkəsində türklərlə döyüşü xatırladan abidəyə rast gəlmişəm.

Bir vaxt Varşavanın Lazienki parkında türkləri Vyana darvazası ağzında durduran Polşa kralı III Yan Sobolskinin at belində heykəli diqqətimi çəkmişdi. Atın ayaqları altında kraldan imdad diləyən iki nəfərin biri Atillanın hun döyüşçüsü, o birisə Osmanlı ordusunun əsgəriydi. O heykəl haqda hələ 10 il əvvəl “Ağ Rusiyanın qara taleyi” essesində yazmışdım. İndi burada da türklərin Napoleona məğlub olduğu Əbu-Kir döyüşünü əks etdirən barelyef vardı.napoleonunTarix təsadüflərlə doludu. 1785-ci ildə dünya səyahətinə çıxan fransız səyyahı Laperuz o vaxt Paris Hərbi Məktəbində oxuyan Napoleonu heyətə daxil eləmir. Ərizəsinə rədd cavabı verən səyyah onun yerinə astronomiyadan başı çıxan birini götürür. Tale elə gətirir ki, tarixə “Laperuz ekspedisiyası” adı ilə düşən bu heyət itkin düşür və geri qayıtmır. Napoleon da onlarla gedib itkin düşsəydi, Avropanın sonrakı tarixi necə olardı? Yalnız güman eləmək olar.

Yelisey çölləri

Zəfər tağından düşüb məşhur Şanzelize bulvarıyla, bizim dillə desək, Yelisey çölləriylə gəzəndə əvvəl adam özünü əsl kübarlar sayaq ədalı görkəmdə hiss edir. Amma fransız sadəliyi tezliklə adama hakim kəsilir.

Küçə boyu uşaqlara elə bundan bəhs edirəm. Koko Şanelin moda dünyasında inqilabından söz açıram. Dəbdəbəli, amma narahat qadın geyimləri yerinə müasir dövrün sadə və rahat dəbini gətirdiyindən danışıram.parisBura dünyanın ən bahalı prospektlərindəndi. Dünyaca məşhur “Lido” kabaresi (Cabaret Le Lido) önündən keçəndə Bakının “Lido” restoranı yada düşür. Bir dəfə olmuşdum o restoranda. Amma buranın “Lido”sunu Nadir Qafarzadə, Xumar Qədimova ilə təsəvvür eləmək olmur.kioskÜmumiyyətlə, dünyanın hər şəhəri Parisdən çox şey “oğur”layıb. Eyfel qülləsi, Zafər tağı kimi məşhur abidələri demirəm, arxitektura, moda bənzətmələrinə hər yanda rast gələrsən. Məsələn, Bakının yeni qəzet köşkləri formaca Paris köşklərinin eynidir. Təəssüf ki, yalnız formaca”¦

Bizimkindən fərqli olaraq burada köşk öz təyinatı üzrə fəaliyyət göstərir, yəni qəzet satır. Kaş, Bakı Parisi təkcə zahirən imitasiya eləməyəydi, məzmunca da ona oxşayaydı, bütün azadlıqları ilə birgə.YeliseyAzadlıq dedim, Parisin bu milyonçular küçəsində dilənməyin orijinal formasını tapan bir uşaqdan da danışım. Avropalılar bizim kimi hər dilənçiyə pul verən deyillər. Dilənçi gərək dilənməyin də kreativ yollarını tapa. Bax bu oğlan kimi. O, pul qabını iki mert uzunluğunda bir qarmağa keçirərək səkiyə uzadıb, sanki balıq tutacaqmış. Ötən hər üç adamın biri o qaba qəpik atmağı xoş əyləncə sayır.

Versal

Fransız krallarının qış sarayı Versal Parisdən 30 kilometr aralıdı. Səfərimizin son günü bura gəldik. Giriş üçün beş uzun cərgədə növbə vardı. Dünyanın dörd bir tərəfindən gəlmiş turistlərə baxa-baxa, uşaqlara 1919-1920-ci illərdə Versalda Azərbaycan nümayəndə heyətinin ölkənin müstəqilliyini tanıtmaq üçün etdiyi ağlasığmaz fədakarlıqdan danışa-danışa vaxtın necə keçdiyindən xəbərim olmadı.versalSarayın zal və otaqları, dəhliz və pilləkənləri Luvr sarayı kimi gözəl olsa da, onun təkrarı deyil. Mənisə divarlardakı şəkillər yox, əsrlər boyu bu divarlar arasında baş vermiş hadisələr daha çox düşündürürdü.

Bu divarlar ABŞ kimi Azərbaycanın da istiqlalının tanınmasına, sonralar bütün dünya azadlıqsevərlərinin mayakına çevriləcək Böyük Fransa İnqilabının baş sənədi ”“ İnsan və Vətəndaş Hüquqları Bəyannaməsinin qollanmasına şahidlik edib.

1871-ci ildə fransızları məğlub edən almanlar öz imperiyalarını burda elan etdiklər kimi, 1919-cu ildə alçaldıcı məğlubiyyət müqaviləsini də elə burda imzalamağa məcbur olublarversalSarayın park və bağlarının isə dünyada bənzəri yoxdu. Çox imperatorlar belə saray və bağa sahib olmaq istəsələr də təkrarını yarada bilməyiblər.

900 hektarlıq ərazidə ağac, kol və güllərdən, hovuz və fontanlardan, heykəl və fiqurlardan möcüzələr yaradıblar. Uzun-uzadı yazmıram, internetdən Versal haqda ətraflı məlumat oxuyub şəkillərinə baxmaq yetər ki, insanın yaratdığı gözəlliyə heyran qalasan.

***

Paris beş günə gəzilib qurtarası şəhər deyil. Həftələr, aylar gərəkdi. Elə bu beş gündə gəzib gördüklərim də bir məqaləlik deyil, silsilə yazılar istər.korpudeBu yazını yazmaqda da məqsədim oxucuya Parisi tanıtmaq yox, sadəcə, bunu deməkdi: “Mən də Parisə aşiq oldum!”

Vahid Qazi

Oxşar xəbərlər
15:48, Bu gün
Azərbaycanda baş məşqçinin hakimi döyməsinin görüntüləri - VİDEO
15:44, Bu gün
COP29 karbohidrogenlər və yaşıl maliyyələşdirmə ilə bağlı iqlim gündəliyinə təsir edəcək
15:40, Bu gün
Fransa Cənubi Qafqazda müharibə qapılarını döyür - TƏHLİL
15:36, Bu gün
Bu bank AMB-nin tələblərini pozub
15:32, Bu gün
İranda qadın fəallara ümumilikdə 60 il həbs cəzası verildi - FOTO
15:28, Bu gün
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
15:24, Bu gün
Vilayət Eyvazov Şamaxıda qəbul və sıra baxışı keçirdi - FOTO/VİDEO
15:20, Bu gün
Bakı sakininin telefon və çantasını talayan şəxs tutuldu - VİDEO
15:17, Bu gün
“Polad Bülbüloğlunu özüm qucağıma alıb səhnəyə çıxardım...”
15:15, Bu gün
Ana-bacılarını ortalığa qoyurlar - VİDEO
15:11, Bu gün
Qazaxıstanda çay daşdı: Sakinlər küçədə balıq tutdular - VİDEO
15:07, Bu gün
Burun dolğusunun “ölümcül” zərərləri: Kosmetoloqdan AÇIQLAMA
15:03, Bu gün
Elzanın meyxana barədə qalmaqallı sözlərinə Samirədən reaksiya: “Məcburdurlar...”
15:00, Bu gün
GRE General Test imtahanı keçirilib
14:58, Bu gün
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
14:55, Bu gün
Azərbaycanda “Avtomobil yolları haqqında” qanun dəyişdi
14:53, Bu gün
“Qarabağ” sabah çempion ola bilər
14:51, Bu gün
Azərbaycanda olay: Gənc oğlan sahə rəisini güllələdi — TƏFƏRRÜAT
14:47, Bu gün
Qəzzada ölənlərin sayı 32 min 552-yə yüksəlib
14:45, Bu gün
İranda ötən tədris ilində yüzlərlə şagird məktəbi tərk edib - FOTO
14:42, Bu gün
Yeni Kaledoniyada Fransaya qarşı etiraz aksiyası: Azərbaycan bayrağı qaldırıldı - FOTO/VİDEO
14:37, Bu gün
Gənc oğlan məktəbli qızı evinə apardı: "O, yanıma keçəndə anası yatmışdı..." – ŞOK
14:35, Bu gün
Krokus terrorçularını gözləyən dəhşətli aqibət: Tabut kimi yer, ölümü arzulamaq...
14:33, Bu gün
ABŞ, Aİ və Ermənistanın müzakirə edəcəkləri hərbi pakt Rusiya, Türkiyə və Azərbaycana qarşı yönəlib - RƏY + FOTO
14:30, Bu gün
Elza qəzəbləndi: "Küçə sözlərinə əl atırlar" - VİDEO
14:28, Bu gün
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
14:25, Bu gün
Ermənilərin Qazaxda müharibə hazırlığı: Əskiparada səngər qazırlar - VİDEO
14:20, Bu gün
Qaraciyəri qardaşına köçürülən Nərmin Kərimbəyova: “Səhhətimdə problemlər var” - VİDEO
14:15, Bu gün
Bakıda metrosunda “Wİ-Fİ" olacaqmı?
14:14, Bu gün
Bolqarıstanlı futbolçu: "Təəssüf ki, Azərbaycan üzərində qələbə hesabını qoruya bilmədik"
14:10, Bu gün
"Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti olduqca mürəkkəb sınaqdan uğurla çıxmağı bacardı"
14:10, Bu gün
Paşinyan qaçıb bu ölkədə gizlənəcək: "Ölüm və həbs gözləyir" - ŞOK
14:05, Bu gün
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
14:01, Bu gün
“Azərişıq” Göyçayda yenidənqurma işlərinə başlayıb - VİDEO
13:59, Bu gün
“Ombudsmanın ermənilərlə görüşü dövlətimizin humanizminin təzahürüdür”
13:55, Bu gün
Le Pen Fransa hakimiyyətini fırıldaqçılıqda ittiham edib
13:51, Bu gün
Sovetlər dövründən qalma liftlərin taleyi necə olacaq?
13:50, Bu gün
Avroviziya təmsilçimizlə bağlı maraqlı fakt üzə çıxdı - VİDEO
13:45, Bu gün
Rusiyalı aktyor Yuri Vaksman vəfat etdi - FOTO
13:40, Bu gün
Ötən il BDU-nun Tarix fakültəsinin əməkdaşlarının 4 dərslik və 15 dərs vəsaiti dərc olunub
13:35, Bu gün
Köhnə güclər və prinsiplər: Vudronun reallaşmayan Ermənistan ideyası dəbdədir - ŞƏRH + FOTO
13:30, Bu gün
Azərbaycan minifutbol millisinin Avropa çempionatında potensial rəqibləri müəyyənləşib
13:25, Bu gün
Kişi ondan xəbərsiz telefon işlədən arvadını döydü
13:20, Bu gün
Rusiya Ermənistan-Aİ-ABŞ görüşündən niyə narahatdır? – Zaxarova AÇIQLADI
13:15, Bu gün
“Lifttəmir” İB-nin direktoruna şiddətli töhmət verildi
13:12, Bu gün
Son bir həftədə 38 terrorçu zərərsizləşdirilib
13:09, Bu gün
Viktor Çobanu: “Moldovada Qaqauziyanın muxtariyyətini heç nə təhdid etmir” - MÜSAHİBƏ
13:05, Bu gün
Əqli Mülkiyyət Agentliyi ötən il 2 milyon manata yaxın gəlir əldə edib
13:00, Bu gün
Amerikalı ekspert: "ABŞ-nin məqsədi Rusiyanın Ermənistanı ələ keçirməsinin qarşısını almaqdır" - FOTO
12:55, Bu gün
Azərbaycanda 23 yeni narkotik vasitə qadağan edilmiş maddələrin siyahısına əlavə olundu
12:50, Bu gün
Azərbaycan gimnastları Fransada Qran-pri turnirinə qatılacaqlar
12:45, Bu gün
KTMT 2024-cü ildə yeddi təlim keçirəcək: Ermənistan iştirak edəcəkmi?
12:40, Bu gün
“Həkimə deyib ki, qorxma, gəl qabağa” - Əliağa Vahidi həqiqətənmi tibb bacısı öldürüb? - AÇIQLAMA
12:38, Bu gün
Azərbaycanda dəhşətli qəza - ata və oğlu öldü - FOTOLAR
12:34, Bu gün
SSRİ-də “OMON” rejimini yaradan general – o, məşhur azərbaycanlı naziri də vəzifəsindən uzaqlaşdırıb
12:31, Bu gün
Ağdərədə odlu silah-sursat aşkar edildi
12:28, Bu gün
Rusiyalı sənətçilər “Crocus City Hall” qurbanlarını Müslüm Maqomayevin mahnıları ilə andılar - VİDEO
12:24, Bu gün
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
12:20, Bu gün
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
12:16, Bu gün
Ombudsman Xankəndidə erməni əsilli sakinlərlə görüşüb
12:12, Bu gün
Sumqayıtda qanunsuz tikili söküldü - FOTO/VİDEO
12:08, Bu gün
Yaşayış binalarında da parklanma yerləri BAHALAŞDI - Yeni qiymət
12:04, Bu gün
Fazil Mustafa ilk dəfə açıqladı: "Sui-qəsd baş verəndən sonra..." - ŞOK DETALLAR
12:02, Bu gün
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - YENİ TƏYİNAT
12:00, Bu gün
Türkiyədən ilhamlanmış “Beynəlxalq Sıfır Tullantı Günü” ilətullantısız gələcək - FOTO
11:58, Bu gün
“Güneşi söndürmem gerek” romantik dramı “CineMastercard” kinoteatrında - VİDEO
11:56, Bu gün
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
11:55, Bu gün
Elşən Orucov: “Türkiyədən çoxlu təkliflər var, deyirlər, ən yaxşı azərbaycanlı aktyorsan” - MÜSAHİBƏ + FOTO
11:50, Bu gün
“Xocalı özü böyüklüyündə soyqırım abidəsinə, milli-tarixi yaddaş yerinə çevrilməlidir”
11:50, Bu gün
Qazaxda tanışını öldürən şəxsin məhkəməsi başlayır
11:45, Bu gün
Azərbaycanda qadın döyüşçülərin qədim məzarlığı aşkar edilib: Amazonların mövcudluğunun daha bir sübutu - FOTO
11:40, Bu gün
Sözçü: Ermənistan hökuməti qayıtmağımıza imkan yaratmaqla yanaşı, vurduğu zərərləri kompensasiya etməlidir
11:37, Bu gün
"Kəskin ağrı zamanı bunu etmək qətiyyən olmaz"
11:36, Bu gün
Nikol Paşinyan Qarabağ separatçılarına xəbərdarlıq edib
11:30, Bu gün
11-ci sinif şagirdinin ana olduğu məktəbin direktoru işdən çıxarıldı
11:26, Bu gün
Azərbaycan millisinin futbolçusu: "Öz üzərimizdə çox işləməliyik"
11:25, Bu gün
Ukrayna rus və erməni dillərini qaraçı dili ilə eyniləşdirdi...-RƏSMİ
11:22, Bu gün
Politoloq: Rusiyada yaşayan zəngin ermənilər Moskva üçün təsir və təzyiq vasitəsidir
11:21, Bu gün
BDU-nun akademik və inzibati heyətinin nəzərinə!
11:19, Bu gün
Diş ətinizə diqqət edin, infarkt ola bilərsiniz
11:16, Bu gün
Metroda niyə zibil qabı yoxdur?
11:15, Bu gün
Azərbaycan Mərkəzi Bankı inflyasiyaya dair proqnozunu sabit saxlayıb
11:11, Bu gün
Bərdədə Vətən müharibəsi şəhidi doğum günündə anıldı - FOTOLAR
11:08, Bu gün
Nazirliyin şöbə rəisi vəfat edib
11:08, Bu gün
Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini azaldıb
11:07, Bu gün
“Radikal dini cərəyanlarla, terrorla mübarizədən günahsız adamlar zərər çəkməməlidir...”
11:02, Bu gün
İctimai Wi-Fi-dən təhlükəsiz istifadənin 10 qaydası
10:58, Bu gün
Magistraturaya qəbulun ikinci cəhdində iştirak üçün qeydiyyat başlayıb
10:53, Bu gün
İdeal səhər rejimi necə olmalıdır?
10:52, Bu gün
Azərbaycanın daha 4 boksçusu Bakıdakı beynəlxalq turnirin finalına vəsiqə qazanıb
10:49, Bu gün
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
10:48, Bu gün
Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistanı Fransanın oyunlarına getməməyə çağırıb
10:40, Bu gün
Los Ancelesdə yaşayan azərbaycanlı həkim
10:34, Bu gün
Bu gecə ehtimal edilən ilk Qədr gecəsidir
10:31, Bu gün
İşdə yüksələ bilməməyinizin səbəbləri nələrdir?
10:29, Bu gün
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
10:15, Bu gün
“Simpsonlar” bunu da bildi - Davamı gəlsə bütün dünyada fəlakət yaşanacaq - FOTO
10:12, Bu gün
Hərbi institutda məşğələ: kursantlar gəmiləri döyüşə hazır vəziyyətə gətirib
10:05, Bu gün
İstedadlı qələm adamı, sədaqətli dost... - O, həm də siyasi şərhçidir
09:59, Bu gün
Bakıda döyüş tətbiqinə yararlı əl qumbarası və UZRQM partladıcısı aşkarlanıb
GÜNLÜK
27 Mar 2024 | 17:42
“Crocus”da baş verənlər bu ölkədə sevinclə qarşılanıb” - ŞOK!
27 Mar 2024 | 20:54
Abituriyentlərə ŞAD XƏBƏR: Keçid balları bu qədər aşağı DÜŞƏCƏK
27 Mar 2024 | 18:44
Sumqayıtda xəstəxananın həyətində 33-36 həftəlik döl tapılıb, araşdırma aparılır - YENİLƏNİB-2
27 Mar 2024 | 16:20
Cavanşir Məmmədov: "Sən də vaxtında oxuyardın, olardın "briqadir" - VİDEO
27 Mar 2024 | 22:37
Pensiya, maaş və müavinətlər yenidən artırıla bilər
27 Mar 2024 | 16:40
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
27 Mar 2024 | 19:52
Aprel ayında bu bürcü fantastik pul və yeni vəzifə gözləyir
27 Mar 2024 | 16:16
Kamran Əliyev tutduğu vəzifədən azad edildi
27 Mar 2024 | 16:51
"ABŞ NATO ərazisinin hər qarışını qətiyyətlə müdafiə edəcək" - Pentaqon
27 Mar 2024 | 17:37
Vladimir Slovyov ermənipərəst mövqeyi ilə növbəti dəfə Azərbaycanı hədəfə aldı
HƏFTƏLİK
21 Mar 2024 | 17:32
Türkiyədən mesaj: “Zəngəzurdan marş oxuya-oxuya keçəcəyik”
25 Mar 2024 | 15:28
"Terrorçuların arxasında dayananların hədəfi icra başçısı yox, Azərbaycandır"
23 Mar 2024 | 09:08
78 yaşı tamam olan tanınmış yazıçı: “Dostlarım gedib, qalmışam uşaq-muşaq əlində” -VİDEO+MÜSAHİBƏ
27 Mar 2024 | 12:03
Millət vəkilindən qalmaqallı parklanma qiymətləri ilə bağlı AÇIQLAMA
27 Mar 2024 | 11:10
Məcburi köçkünlər yaşadıqları evləri nə zaman təhvil verəcək?
24 Mar 2024 | 19:04
Əhməd Qəşəmoğlu çağırış etdi: "Rədd olun ekranlardan!"
23 Mar 2024 | 12:34
“Bu terror aktının məhz Araz Ağalarovın obyektində törədilməsi məsələsinə gəldikdə...”
23 Mar 2024 | 08:54
“Putin göstərdi ki, siyasi məqsədlərinə çatmaq üçün nə qədər lazımdırsa, o qədər rusu öldürəcək...”
27 Mar 2024 | 10:05
“Putinin ətrafı Ukraynanın “Krokus”dakı terror aktında iştirakına inanmır...”- "Bloomberg” 
23 Mar 2024 | 00:18
Martın sonunda həyatı dəyişəcək 3 bürc
AYLIQ
27 Mar 2024 | 17:42
“Crocus”da baş verənlər bu ölkədə sevinclə qarşılanıb” - ŞOK!
27 Mar 2024 | 20:54
Abituriyentlərə ŞAD XƏBƏR: Keçid balları bu qədər aşağı DÜŞƏCƏK
27 Mar 2024 | 18:44
Sumqayıtda xəstəxananın həyətində 33-36 həftəlik döl tapılıb, araşdırma aparılır - YENİLƏNİB-2
27 Mar 2024 | 16:20
Cavanşir Məmmədov: "Sən də vaxtında oxuyardın, olardın "briqadir" - VİDEO
27 Mar 2024 | 22:37
Pensiya, maaş və müavinətlər yenidən artırıla bilər
27 Mar 2024 | 16:40
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
27 Mar 2024 | 19:52
Aprel ayında bu bürcü fantastik pul və yeni vəzifə gözləyir
27 Mar 2024 | 16:16
Kamran Əliyev tutduğu vəzifədən azad edildi
27 Mar 2024 | 16:51
"ABŞ NATO ərazisinin hər qarışını qətiyyətlə müdafiə edəcək" - Pentaqon
27 Mar 2024 | 17:37
Vladimir Slovyov ermənipərəst mövqeyi ilə növbəti dəfə Azərbaycanı hədəfə aldı